In het programma De Verdwenen Stad gaan we iedere keer naar een andere plek in Amsterdam om te kijken hoe die in de loop van de tijd is veranderd. Deze keer zijn we op het Stadionplein. De plek waar in 1914 het allereerste stenen voetbalstadion van Nederland werd geopend. 

Voor veel Amsterdammers zal het een verrassing zijn: het Stadionplein is niet vernoemd naar het Olympisch Stadion, maar naar het Oude Stadion, dat hier tussen 1914 en 1929 heeft gestaan. Toen het werd gebouwd heette het nog gewoon Het Stadion, want het was het eerste stenen voetbalstadion van Nederland. Pas na de komst van het Olympisch Stadion, vanwege de Spelen van 1928, werd het liefkozend het Oude Stadion genoemd. 

Olympische Spelen

Slechts één jaar hebben beide stadions naast elkaar bestaan. Na de Olympische Spelen van 1928, waarbij het Oude Stadion nog werd gebruikt voor voetbal- en hockeywedstrijden, moest het wijken. Nadat de Spelen aan Nederland waren toegewezen, werd al snel besloten dat er een nieuw stadion moest komen. Het Oude Stadion bood slechts plaats aan twintigduizend bezoekers, wat te weinig was voor zo’n groot evenement. Het nieuwe stadion bood plaats aan vijftigduizend man.

Nog maar veertien jaar daarvoor was het Oude Stadion gerealiseerd. De plek lag toen net buiten de stad en omgeven door boerderijen. Architect Harry Elte had stadion ontworpen met het Olympisch Stadion van Stockholm als inspiratiebron, compleet met torens die aan een kasteel deden denken.

"Het waren markante torens, waardoor het opviel", vertelt sporthistoricus Jurryt van de Vooren. "Maar het viel sowieso op, want we hadden nog nergens een stenen stadion in Nederland in 1914. Het was meteen al een opvallend gebouw."  

Voor die tijd was het een modern gebouw, maar in niets te vergelijken met de stadions van nu. "Er was nog heel veel hout, je had veel minder beenruimte en het was nauwelijks overdekt." 

"Daar is", zo schreef het Handelsblad op 8 maart 1914, " aan den Amstelveenschen weg als bij tooverslag ontstaan een stadion, een groot steenen stadion, waardoor wij, Amsterdammers, in eens mee kunnen doen met als die groote plaatsen in het buitenland, die eerder in het bezit waren van zoo'n sportpaleis."

Museumplein

Voor 1914 waren er helemaal geen plekken waar zoveel mensen samen konden komen voor een sportevenement. Jurryt van de Vooren geeft als voorbeeld de oprichting van Ajax in 1900. De voetballers toen waren afhankelijk van de goedwillendheid van boeren. Maar dat betekende ook dat je zo weer van hun land kon worden gegooid als ze je zat waren.

"In het Vondelpark is veel gevoetbald", zegt Van de Vooren, "en vooral op het Museumplein. Dat is vanaf 1885, als het Rijksmuseum wordt gebouwd, de grootste ontmoetingsplek van sporters in Nederland. Er werd gevoetbald, er werd gehockeyd, er werd gecricket en in de winter werd er geschaatst. Alle sporten zijn zo'n beetje begonnen op het Museumplein, maar nog zonder toeschouwers."

Gebedsbijeenkomsten

Met het (oude) Stadion konden toeschouwers voor het eerst op grote schaal aanwezig zijn bij sportwedstrijden. En niet alleen bij sportwedstrijden, want het stadion was multifunctioneel en werd gebruikt voor allerlei evenementen: van gebedsbijeenkomsten tot demonstraties voor vrouwenkiesrecht.

"Een vast stadion van steen, dat hier heeft gestaan", vertelt Van de Vooren, "is heel belangrijk geweest voor de Nederlandse sport. Omdat het hier begonnen is: niet alleen om de sport te beoefenen, maar vooral om er met zoveel mogelijk mensen heen te gaan en naar te gaan kijken."

Kijk hier naar meer afleveringen van De Verdwenen Stad Amsterdam

Voor De Verdwenen Stad Haarlem kijk je hier

Terwijl de spanningen tussen Iran en Israël oplopen, maken Iraniërs in Noord-Holland zich grote zorgen over hun vaderland en familie en vrienden die daar zijn. Cartoonist Sanaz Bagheri uit Amstelveen tekent haar frustratie van zich af. Beverwijker Siamak Azadi is niet activistisch, maar wel kritisch. Ook op de oppositie. "Sommige Iraniërs zijn blij als er bommen vallen op de Iraanse infrastructuur. Dat begrijp ik niet."

Sanaz Bagheri (37) strijdt vanuit haar woning in Amstelveen al jaren tegen het regime dat de Iraanse bevolking volgens haar al decennialang in z'n greep houdt. 

Dat doet de cartooniste met pen en pixels, en dat blijft niet onopgemerkt: anderhalf jaar geleden werd één van haar cartoons gepubliceerd in het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo. 

De spotprent in Charlie Hebdo toont ayatollah Khamenei (Irans geestelijk leider) die dreigt te verdrinken in een bloedbad en wanhopig een strop probeert te grijpen. En ook op haar nieuwste werk staat de geestelijke, maar nu tussen gebombardeerde en ingestorte gebouwen in hoofdstad Teheran. 

Lees verder onder Sanaz' cartoon

"De levens van de mensen betekenen niets voor hem", zegt ze over leider Khamenei. "Liever een verwoest Iran dan hun ideologie opgeven."

Dat Israël Iran nu bombardeert, zorgt voor een tweeledig gevoel. "We zijn ergens opgelucht als we horen dat commandanten van de Revolutionaire Garde worden uitgeschakeld", zegt ze, "maar tegelijk zijn we ontzettend bang voor de levens van gewone mensen. Mensen moeten hun huizen verlaten, leven in angst en onder extreme stress."

Met haar werk hoopt ze inwoners van vooral westerse landen ervan te doordringen 'hoe de meerderheid van Iraniërs denkt'. "Dit is de oorlog van de Islamitische Republiek, niet van het volk, maar het zijn wél de mensen die ervoor boeten. Ik wil duidelijk maken dat de bron van hun ellende de Islamitische Republiek is."

Contact met familie

Sanaz' familie woont in Isfahan, de derde grootste stad van Iran, die inmiddels ook is aangevallen. Ze houdt contact via Whatsapp, al is dat door het instabiele en trage internet in Iran niet makkelijk.  

"Het internet is zo traag dat zelfs spraakberichten niet kunnen worden ontvangen. Dat maakt het nog stressvoller. En tegelijkertijd voel ik me schuldig dat ik daar niet ben", vertelt ze. 

Wat haar volgende spotprent wordt? “Ik hoop één over de val van de Islamitische Republiek. Dát is wat ik wil tekenen.”

Ook Siamak Azadi (55) uit Beverwijk is flink van slag door de ontwikkelingen in zijn vaderland. "Ik heb nachten niet geslapen", vertelt hij over de impact die de oorlog op hem persoonlijk heeft. De beelden die hij uit Iran ontvangt, stemmen hem hoopvol. "Geweldig om te zien dat mensen elkaar helpen, elkaar onderdak bieden en spullen geven." 

Geweld niet onverwacht

De gewelddadigheden tussen Israël en Iran komen voor hem niet onverwacht. "Je voelde dat er iets stond te gebeuren." In zekere zin is het een kopie van eerdere crises in het Midden-Oosten, vertelt hij. "We zagen dit moment al aankomen – net als in Syrië, Irak, Libië en Afghanistan." 

Azadi woont al 35 jaar in Nederland en runt een voetbalschool en revalidatiekliniek voor voetballers. Zijn mening over zijn vaderland en het regime zijn voor een belangrijk deel gevormd door ervaringen van zijn familie. "Mijn vader werkte voor de sjah en stond op de executielijst toen het regime aan de macht kwam jaren gelden. Dat verandert je blik voorgoed."

Azadi kijkt bewust naar uiteenlopende bronnen – van CNN tot Israëlische en anti-Iraanse zenders. "Je moet alles zien om een eerlijk oordeel te kunnen vormen. Ik wil begrijpen wat er werkelijk speelt."

Hij is daardoor niet alleen kritisch op het regime, ook de houding van een deel van de oppositie verbaast hem. Vooral het gejuich van sommige landgenoten als Israël Iran bombardeert. "Dat is geen strijd voor vrijheid, dat is vernietiging van je eigen land." 

Volgens Azadi wordt er ook door Iraniërs in ballingschap veel misinformatie verspreid: "De meeste oppositie spreekt niet op basis van feiten of diverse bronnen. Ze herhalen wat enkele buitenlandse omroepen zeggen. Je kunt je afvragen: als ik jouw zender financier, wat verwacht ik dan van jou?"

Zijn wens voor de toekomst is duidelijk: "De grootmachten moeten met elkaar in gesprek. Je kunt geen oplossingen opleggen aan een cultuur die je niet begrijpt. Verzoening is altijd beter dan geweld." 

Met ieder hun eigen stem, pen en verhaal maken Sanaz en Azadi duidelijk: de oorlog mag dan ver weg lijken, maar voor hen en duizenden andere Iraniërs in Nederland voelt het dichtbij. En wat als het Iraanse regime binnenkort valt? Volgens Azadi is Iran daarmee nog niet gered. "Want er is geen enkel persoon in ballingschap om het land te leiden."  

Ambulance: : AMSTELVEEN

[AMSTELVEEN] Rijkswaterstaat, aannemer VeenIX en gemeente Amstelveen organiseren diverse activiteiten ter gelegenheid van de jaarlijkse Dag van de Bouw. Op die dag kunnen bewoners en andere geïnteresseerden een kijkje nemen op bouwplaatsen van de A9 in Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel. Bijzonder is dit jaar dat belangstellenden in Amstelveen 15 meter af kunnen dalen om een kijkje te nemen in de verdiepte ligging van de A9.

Brandweer: : AMSTELVEEN

Zaterdag 5 juli, de Dag van de Bouw, houden Rijkswaterstaat, aannemer VeenIX en de gemeente een evenement op de A9 en het Stadshart. Inwoners kunnen dan kijkje kunnen nemen op de bouwplaatsen en bijvoorbeeld meedoen met een (fiets)rondleiding langs de A9 of door het Stadshart. En op een van de bouwmachines op het Stadsplein klimmen.

Tussen 12:00 en 16:00 uur is de A9 bouwplaats bij de Keizer Karelweg in Amstelveen (ter hoogte van de Meander) en in Ouderkerk aan de Amstel (Ronde Hoep oost) geopend voor publiek.

15 meter

Extra bijzonder is dat men dit jaar 15 meter af kan dalen om de verdiepte ligging van de A9 te zien. Van aannemer VeenIX en Rijkswaterstaat zijn medewerkers aanwezig om bezoekers te vertellen over de werkzaamheden. Aanmelden is niet nodig. Kinderen kunnen ook meedoen aan een speurtocht en een ijsje verdienen. De bouwplaatsen zijn alleen te voet of met de fiets te bereiken. Aanmelden daarvoor: Online Bezoekerscentrum van Rijkswaterstaat.

Rondleiding Stadshart

Wie benieuwd is naar alle ontwikkelingen in het Stadshart, kan zich aanmelden voor een rondleiding door het centrum en alles te weten komen over het nieuwe ontwerp voor het Stadsplein, waarbij natuurlijk de grote maquette hoort. Ook kan men meer leren over de toekomst van het busstation. Deelnemers krijgen zelfs een exclusief kijkje achter de schermen op de bouwplaats van de Rembrandtweg. Winkelcentrumeigenaar Unibail Rodamco-Westfield werkt er aan de winkeluitbreiding van de Rembrandthof. Aanmelden via www.amstelveeninzicht.nl/dvdb.

Bouwmachines

Op het Stadsplein kunnen kinderen zich vermaken in de enorme tijdelijke zandbak en plaatsnemen achter het stuur van grote bouwmachines. Bij het naastgelegen belevingscentrum Amstelveen InZicht (Stadsplein 103, boven de bibliotheek), liggen kilo’s lego klaar om de mooiste creaties mee te bouwen. Met een VR bril bekijkt men de toekomstige A9.

De politieke campagnes voor de raads- en parlementsverkiezingen zijn begonnen en de verkiezingsprogramma’s worden – lokaal in elk geval – voorbereid. Maar tussen de partijen zijn grote verschillen in hoe zij dat doen. GroenLinks-PvdA doet de voorbereiding via een aantal bijeenkomsten, waar inwoners wordt gevraagd of zij suggesties hebben voor dat programma.  Hoe betrekken wij burgers erbij? was dan ook de centrale vraag, vrijdag (20 juni) in P60. Daarin spelen de media een rol, maar ook brievenbussen, zei raadslid Gert Jan Slump, overigens bereikbaar voor ideeën via G.Slump@amstelveen.nl.

Duidelijk was voor de door Thomas Rous geleide bijeenkomst dat Amstelveen kampt met problemen op het gebied van de woningmarkt en de steeds duurder wordende jeugdzorg.

Bereiken

Slump wees op het Right to Challenge, door de gemeenteraad vastgesteld, en volgens hem het recht van bewoners zélf is te gaan doen, dat niet door de overheid is voorgekookt. Hij verwees naar Randwijck, waar dat leidde tot een buurtonderneming met een eigen centrum. Hij mist dat meepraten van de burgers zelf in de voorstellen van het gemeentebestuur, dat naar eigen zeggen veel aan – overigens wettelijk verplichte – participatie doet. “Maar als je keuze hebt tussen bloemkool of broccoli, terwijl andere soorten groente er niet aan te pas komen, kan men zich afvragen waar de keuze van de burger blijft”, zei hij. De inwoners moeten volgens GroenLinks over meer dingen zelf iets te zeggen hebben. Maar de vraag blijft toch: Hoe bereiken wij die? GL wil naar samen besturen. Dan zouden bijvoorbeeld buurtcentra als centrum van de macht kunnen worden gebruikt. Politici vertegenwoordigen volgens Slump niet de hele samenleving.

Schiphol

Een vrouw klaagde over de verdwenen lokale winkels, die ook in buurtwinkelcentra bijna volledig afwezig zijn. “Je krijgt daarover pas informatie achteraf “, vond ze. Een ander over het de gezondheid schadende Schiphol waartegen wel plaatselijk kan worden geprotesteerd, maar dat Den Haag uitmaakt wat er echt gebeurt. Een ander zei dat er 50 jaar geleden al over de luchthaven werd geklaagd, toen alleen over geluidshinder, maar dat hij niets had zien veranderen en Amsterdam aandeelhouder is van Schiphol.

AZC

Iemand van de bezoekers meldde het toch wel moeilijk te hebben met het feit dat haar zoon al jarenlang geen woonruimte kan bemachtigen en statushouders op de woningmarkt voorrang krijgen. Daarover vertelde locatiemanager Rick de Jeu van het AZC in Kronenburg dat de media veel tijd besteden aan het protest in gemeenten tegen opvanglocaties, maar niet aan alles wat er wel goed gaat. Hij had persoonlijk veel positieve reacties  gekregen van omwonenden ook van de gemeente. Overigens vond hij dat weerstand vaak wegzakt in gemeenten, waar vooraf protest klonk tegen een AZC. Hij achtte het raadzaam dat de bevolking op den duur zegt dat het hún AZC is geworden. “Amstelveen staat positief tegenover asielzoekers”, zei hij en wilde verder buiten de politieke discussie blijven over statushouders. Overigens werd in de AZC in Kronenburg onlangs een ‘meedoenbalie’ geopend, waar diverse bedrijven en organisaties zich melden en asielzoekers aan betaald of vrijwilligerswerk kunnen helpen. “In samenwerking met het Weekplein in het raadhuis”, voegde De Jeu eraan toe. In Kronenburg zitten volgens hem ook gezinnen met kinderen. De uitnodiging blijft in asielzoekers, al dan niet met een status, echte Amstelveners te zien.

VVD-fractie

Of de VVD al met de verkiezingen bezig is, onttrekt zich aan de waarneming. De raadsfractie van die partij meldde weer op 16 juni bij een ondernemer te hebben vergaderd (foto onder), zoals wel vaker. Deze keer was Moes Tuinen Amstelveen aan de Meerlandenweg 27 de gelukkige, een volgens de fractie ‘creatien en duurzaam’ concept om aan consumenten planten voor moestuinen te verkopen. In de kassen waar vroeger rozen werden geteeld, gooide in 2023 Wouter Kolk, zoon van de stichter van het bedrijf, het roer om en begon biologische moestuinen. “In januari 2024 gingen de deuren open, en sindsdien is het een groot succes gebleken,” meldt de VVD-fractie, waarbij door de vele nationaliteiten die de stad inmiddels telt, er ook buitenlandse groenten worden geteeld. Over wat de fractie verder zei geen woord. Alleen spreekt VVD-fractievoorzitter Jet Smit haar waardering uit voor het initiatief van Kolk. Dit laat volgens haar zien hoe ondernemerschap “met een goede businesscase prima samen kan gaan met enorme maatschappelijke meerwaarde.” Naar haar mening blijft de VVD Amstelveen blijft zich inzetten ‘vernieuwende, lokale ondernemersinitiatieven die tevens bijdragen aan een groener, duurzamere en toekomstbestendig Amstelveen.’

Een appartementencomplex aan de Smeenklaan in Amstelveen is vanavond grotendeels ontruimd wegens een brand in een van de woningen. De brandweer heeft het vuur geblust. 

De brand ontstond rond 23.15 uur. Een kwartier later schaalde de brandweer op naar 'grote brand', wat betekent dat er een stuk meer brandweerwagens nodig waren. 

Brandweermensen hebben het vuur relatief snel geblust. Twee bewoners zijn ter plaatse door ambulance nagekeken wegens het inademen van rook, maar zij hoefden niet mee naar het ziekenhuis.

Een appartementencomplex aan de Smeenklaan in Amstelveen is vanavond grotendeels ontruimd wegens een brand in een van de woningen. De brandweer heeft het vuur geblust. 

De brand ontstond rond 23.15 uur. Een kwartier later schaalde de brandweer op naar 'grote brand', wat betekent dat er een stuk meer brandweerwagens nodig waren. 

Brandweermensen hebben het vuur relatief snel geblust. Twee bewoners zijn ter plaatse door ambulance nagekeken wegens het inademen van rook, maar zij hoefden niet mee naar het ziekenhuis.

Brandweer: : AMSTELVEEN

Brandweer: : AMSTELVEEN

Brandweer: : AMSTELVEEN

[AMSTELVEEN] Op zaterdag 28 juni wordt voor de derde keer het Keizer Karelpark Wijkfeest gehouden in het parkje op de hoek van de Hortensialaan/Lindelaan. Er is een podium met live muziek van 14.00 tot 22.15 uur. Ook staan er kraampjes met eten en drinken en worden er spullen verkocht. Voor de kinderen is de 'kinder vakantie kamer' aanwezig met allerlei activiteiten: kinderen kunnen zich laten schminken en stenen verven en er is een springkussen aanwezig. Het festival is gratis toegankelijk en is voor iedereen.

[AMSTELVEEN] Ik zit weer op een bank. In de zon dit keer, zodat ik geen extra jas hoef aan te trekken. Bij warmer weer kies ik voor een andere locatie, een ander park hier in Amstelveen, met meer schaduw. Hier schijnt de zon op de bladzijden, weerkaatst het licht evengoed witte-bladzijdenfel richting ogen. Dat blijft niet onopgemerkt. Om beurten laten bladluizen uit de rode kornoelje, of misschien wel uit de els een paar meter verder, zich vallen op het verleidelijk zonnewit van m'n boek.

[AMSTELVEEN] Wandelen wordt deze zomer niet alleen gezond, maar ook leerzaam en verrassend interactief. Onder de titel 'Uit je Waterbubbel' lanceerde Waterschap Amstel, Gooi en Vecht onlangs drie nieuwe Augmented Reality-wandelroutes in de regio. Met hulp van een vrolijke virtuele gids - de Otter - leren wandelaars onderweg alles over waterbeheer, rivieren, sloten en dijken.

Brandweer: : AMSTELVEEN

[AMSTELVEEN] Zondag 22 juni zal de laatste muzikale vespers van dit seizoen in de Kruiskerk aan de Van der Veerelaan 30a, gehouden worden. Ook dit jaar zal een Choral Evensong in de Anglicaanse traditie de afsluiting zijn. Het begint om 16.30 uur en duurt een uur. Ieder is welkom vanaf 16.00 uur. De toegang is vrij, maar giften wordt op prijs gesteld, want die zijn nodig om ook in de toekomst deze muzikale diensten te kunnen blijven organiseren.

[AMSTELVEEN] Dit weekend zijn de finales van het Open Startsbaanternooi in alle spelcategorieën. Publiek is welkom om te komen naar de beste spelers die een week lang gestreden hebben om de finales te bereiken. Er is toptennis te zien van de deelnemers aan het nationale NRt-500 tennistoernooi. De padellers op nationaal niveau spelen hun finales in het P-100 toernooi.

Brandweer: : AMSTELVEEN

Welkom in het NH Nieuwsblog van 20 juni. In dit liveblog houden we je de hele dag op de hoogte van het 112-nieuws uit de provincie. 

De besturen van acht Nederlandse eilanden hebben een samenwerkingsverband opgezet, met de naam E8. Burgemeesters van de vijf Waddeneilanden en gezaghebbers van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba (BES) ondertekenden daarvoor vrijdag, na een tweedaags bezoek aan Vlieland, een intentieverklaring.

"Op de eilanden is zoveel hetzelfde", zegt Arno Brok, de commissaris van de Koning in Friesland. "De bestuurders en raden zijn allemaal op zoek. Hoe zit het met integriteit, want iedereen kent iedereen. En hoe los je dingen op? Dat is ontzettend interessant om te zien."

De vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht werken al samen in de G4, terwijl een groep middelgrote steden de G40 vormt. "En vandaag is dus de E8 geboren", zegt burgemeester Ineke van Gent van Schiermonnikoog. De acht eilanden willen nauwer samenwerken en kennis uitwisselen om elkaar te helpen. "We begrijpen elkaar, omdat we tegen dezelfde dingen aanlopen", aldus Van Gent.

Verschillende gemeenten waarschuwen voor de eikenprocessierups. De rups, die honderdduizenden piepkleine brandharen op zijn rug heeft, kan bij mensen leiden tot jeuk, huiduitslag en irritaties aan de ogen en luchtwegen.

Door het warme en droge voorjaar zijn de rupsen al eind maart uit hun eitjes gekropen, meldde Nature Today toen. Het diertje komt sinds de jaren tachtig in Nederland voor. De waarschuwingen komen van gemeenten verspreid over het land.

De rupsen leven van de bladeren van eikenbomen, waar ze hun nesten hebben onder aan de stam van de boom. De grijze rupsen, die later in het seizoen oranje of rode stippen krijgen, verplaatsen zich in een lange rij, vandaar de verwijzing naar een processie in de naam.

De meeste gemeenten vragen hun inwoners om de nesten te melden, zodat die kunnen worden weggehaald. Dat gebeurt met een zuigsysteem. Zelf een nest weghalen is niet aan te bevelen, omdat de brandharen dan juist worden verspreid.

De politie in Amstelveen heeft een dakloze man aangehouden die nog een lange celstraf moet uitzitten in een ander EU-land.

De politie ging poolshoogte nemen in een parkje aan de Parelvisserslaan nadat een parkbezoeker had gemeld dat daar regelmatig zwervers veel alcohol zitten te drinken. Toen de politie de aanwezigen controleerde, bleek er één gezocht te worden in zijn vaderland. Welk land dat is, is niet bekendgemaakt, maar hij moet daar nog tien jaar achter de tralies. "Dat zal niet voor wildplassen zijn", schrijft de politie Amstelveen. 

Een appartementencomplex aan de Smeenklaan in Amstelveen is vanavond grotendeels ontruimd wegens een brand in een van de woningen. De brandweer heeft het vuur geblust. 

De brand ontstond rond 23.15 uur. Een kwartier later schaalde de brandweer op naar 'grote brand', wat betekent dat er een stuk meer brandweerwagens nodig waren. 

Brandweermensen hebben het vuur relatief snel geblust. Twee bewoners zijn ter plaatse door ambulance nagekeken wegens het inademen van rook, maar zij hoefden niet mee naar het ziekenhuis.

Brandweer: : AMSTELVEEN