Het koffiekarretje bij de ingang van het Vondelpark dat gerund wordt door Khalid Khawaja mag voorlopig blijven. De gemeente heeft besloten de vergunning toch te gaan verlengen.
Eigenaar Khalid staat met een brede glimlach in zijn wagen, nu hij weet dat hij zijn geliefde plek voorlopig niet kwijt is. Er valt een last van zijn schouders af nu de onzekerheid over zijn toekomst voorbij is. Hoe lang hij mag blijven is niet duidelijk, maar het bericht zorgt voor enorme vreugde in de koffiekar. "Ja, dit is echt goed nieuws", vertelt Khawaja. "Ik ben heel blij."
Twee weken geleden zou hij, op zijn 67ste verjaardag, zijn laatste dag draaien. De vergunning die hij had liep tot 22 november, zijn verzoek om deze te verlengen was door de gemeente nog niet ingewilligd en dus leek een gedwongen vertrek aanstaande. En dat viel helemaal verkeerd in de buurt, want daar zijn ze gek op Khalid en zijn koffie. "Je ziet nu dat mensen hier blijven staan", beschreef vaste klant Virgil. "Hier maak je een babbeltje met elkaar, heel snel en heel gemakkelijk. Hij verbindt de mensen en dat is wat Amsterdam kan gebruiken."
Petitie 1600 keer ondertekend
De buurt liet het er daarom niet bij zitten. Als vaste klanten boden zich advocaten aan om hem gratis te begeleiden. Daarnaast startten buurtbewoners een petitie. Inmiddels is deze bijna 1.600 keer ondertekend. Khawaja bleek onmisbaar voor zijn vaste klantenkring en hij kreeg veel reacties. "Het zijn echt supermensen in deze buurt", glundert hij vandaag. "Maar ook kwamen hier klanten die ik nog helemaal niet kende om te zeggen dat ze vonden dat ik moest blijven."
Al meer dan 10 jaar is zijn kiosk, naar eigen zeggen, de welkomstplek aan de ingang van het Vondelpark bij de Amstelveenseweg. In 2019 werd zijn vergunning verlengd tot aan zijn pensioensleeftijd, op 22 november van dit jaar. Een maand eerder overleed de vrouw van Khawaja en daarmee werd het gedwongen aanstaande pensioen voor hem een nog grotere vrees. Hij kon de afleiding en warmte van alle mensen die hem bezochten voor een kop koffie goed gebruiken.
Onzekerheid voorbij
De ontstane ophef en de buurtfunctie die de koffiekar heeft, bereikte ook stadsdeel Zuid. De koffiekar mocht in ieder geval nog even blijven, want de vergunningsaanvraag zou bekeken gaan worden. Dat was voor hem een eerste, kleine overwinning.
Tegelijkertijd bleef Khawaja daarmee in onzekerheid, maar dat neemt het stadsdeel nu weg. "We hebben begrip voor de wens van de heer Khawaja om langer door te gaan met zijn koffiekar.", aldus stadsdeelvoorzitter Bart Vink. "We begrijpen dat dit zijn passie is en dat de kar een belangrijk ontmoetingspunt vormt voor veel buurtbewoners. Daarom zetten we ons in om zijn vergunning te verlengen.''
Bekijk hieronder de video die we eerder maakten bij Khalids koffiekar
Het koffiekarretje bij de ingang van het Vondelpark dat gerund wordt door Khalid Khawaja mag voorlopig blijven. De gemeente heeft besloten de vergunning toch te gaan verlengen.
Eigenaar Khalid staat met een brede glimlach in zijn wagen, nu hij weet dat hij zijn geliefde plek voorlopig niet kwijt is. Er valt een last van zijn schouders af nu de onzekerheid over zijn toekomst voorbij is. Hoe lang hij mag blijven is niet duidelijk, maar het bericht zorgt voor enorme vreugde in de koffiekar. "Ja, dit is echt goed nieuws", vertelt Khawaja. "Ik ben heel blij."
Twee weken geleden zou hij, op zijn 67ste verjaardag, zijn laatste dag draaien. De vergunning die hij had liep tot 22 november, zijn verzoek om deze te verlengen was door de gemeente nog niet ingewilligd en dus leek een gedwongen vertrek aanstaande. En dat viel helemaal verkeerd in de buurt, want daar zijn ze gek op Khalid en zijn koffie. "Je ziet nu dat mensen hier blijven staan", beschreef vaste klant Virgil. "Hier maak je een babbeltje met elkaar, heel snel en heel gemakkelijk. Hij verbindt de mensen en dat is wat Amsterdam kan gebruiken."
Petitie 1600 keer ondertekend
De buurt liet het er daarom niet bij zitten. Als vaste klanten boden zich advocaten aan om hem gratis te begeleiden. Daarnaast startten buurtbewoners een petitie. Inmiddels is deze bijna 1.600 keer ondertekend. Khawaja bleek onmisbaar voor zijn vaste klantenkring en hij kreeg veel reacties. "Het zijn echt supermensen in deze buurt", glundert hij vandaag. "Maar ook kwamen hier klanten die ik nog helemaal niet kende om te zeggen dat ze vonden dat ik moest blijven."
Al meer dan tien jaar is zijn kiosk, naar eigen zeggen, de welkomstplek aan de ingang van het Vondelpark bij de Amstelveenseweg. In 2019 werd zijn vergunning verlengd tot aan zijn pensioenleeftijd, op 22 november van dit jaar. Een maand eerder overleed de vrouw van Khawaja en daarmee werd het gedwongen aanstaande pensioen voor hem een nog grotere vrees. Hij kon de afleiding en warmte van alle mensen die hem bezochten voor een kop koffie goed gebruiken.
Onzekerheid voorbij
De ontstane ophef en de buurtfunctie die de koffiekar heeft, bereikte ook stadsdeel Zuid. De koffiekar mocht in ieder geval nog even blijven, want de vergunningsaanvraag zou bekeken gaan worden. Dat was voor hem een eerste, kleine overwinning.
Tegelijkertijd bleef Khawaja daarmee in onzekerheid, maar dat neemt het stadsdeel nu weg. "We hebben begrip voor de wens van de heer Khawaja om langer door te gaan met zijn koffiekar", aldus stadsdeelvoorzitter Bart Vink. "We begrijpen dat dit zijn passie is en dat de kar een belangrijk ontmoetingspunt vormt voor veel buurtbewoners. Daarom zetten we ons in om zijn vergunning te verlengen.''
Het laatste deel van de Schipholbrug van de A9 over de Ringvaart bij Amstelveen is afgelopen nacht succesvol geplaatst. Voor deze complexe operatie werd de snelweg urenlang afgesloten. Rond 5.00 uur vanochtend was het werk voltooid en werd de weg weer vrijgegeven.
Tijdens een nachtelijke operatie is een nieuwe brugklep succesvol geplaatst. Het enorme onderdeel, bijna dertig meter lang, werd per boot vanuit Krimpen aan den IJssel aangevoerd en tussen 20.00 en 05.00 uur vannacht op zijn plek gehesen.
"En dat is gelukt", aldus een woordvoerder van Rijkswaterstaat. "Het is allemaal volgens schema gegaan en alles is weer open. Operatie geslaagd."
Nog twee keer afgesloten
Voor de vervanging van beide brugdelen werd de A9 afgelopen jaar meerdere keren (deels) afgesloten. Begin juni werd het eerste brugdeel op z'n plek gehesen.
Om het brugdeel volledig te installeren moet de A9 komende weken nog twee keer 's nachts worden afgesloten. Op 4 en 18 december wordt het verkeer net als vannacht tussen 20.00 en 5.00 uur omgeleid via de A2, A10 en A4. Naar verwachting is de brug komend voorjaar volledig vernieuwd.
Het laatste deel van de Schipholbrug over de A9 bij Amstelveen is afgelopen nacht succesvol geplaatst. Voor deze complexe operatie werd de snelweg urenlang afgesloten. Rond 5.00 uur vanochtend was het werk voltooid en werd de weg weer vrijgegeven.
Tijdens een nachtelijke operatie is een nieuwe brugklep succesvol geplaatst. Het enorme onderdeel, bijna dertig meter lang, werd per boot vanuit Krimpen aan den IJssel aangevoerd en tussen 20.00 en 05.00 uur vannacht op zijn plek gehesen.
"En dat is gelukt", aldus een woordvoerder van Rijkswaterstaat. "Het is allemaal volgens schema gegaan en alles is weer open. Operatie geslaagd."
Nog twee keer afgesloten
Voor de vervanging van beide brugdelen werd de A9 afgelopen jaar meerdere keren (deels) afgesloten. Begin juni werd het eerste brugdeel op z'n plek gehesen.
Om het brugdeel volledig te installeren moet de A9 komende weken nog twee keer 's nachts worden afgesloten. Op 4 en 18 december wordt het verkeer net als vannacht tussen 20.00 en 5.00 uur omgeleid via de A2, A10 en A4. Naar verwachting is de brug komend voorjaar volledig vernieuwd.
Als de wind het toelaat, plaatst Rijkswaterstaat vanavond het laatste deel van de vernieuwde Schipholbrug over de A9 bij Amstelveen. Voor die megaoperatie moet de snelweg de hele nacht dicht. Begin juni werd het eerste brugdeel al op z'n plek gehesen.
De A9 is vanaf 20:00 uur in beide richtingen afgesloten voor al het verkeer. De operatie begint om 21:00 uur, waarbij het zuidelijke brugdeel naast het al vervangen noordelijke deel wordt gelegd. Rijkswaterstaat verwacht dat het wegdek rond 5:00 uur weer vrij is.
Het brugdeel, bijna dertig meter lang, is per boot over de Ringvaart naar de locatie vervoerd. "Als dit deel erin ligt is het de grootste brug van Nederland, in zijn soort. Er zijn daarna nog wat werkzaamheden nodig maar dit is een hele belangrijke stap", aldus de woordvoerder van Rijkswaterstaat.
Wind kan spelbreker zijn
Voor de vervanging van beide brugdelen werd de A9 afgelopen jaar meerdere keren (deels) afgesloten. Als het vanavond te hard waait, wil Rijkswaterstaat het brugdeel later deze week of volgende week alsnog inhijsen. Vooralsnog lijkt de operatie vanavond door te kunnen gaan.
Om het brugdeel volledig te installeren moet de A9 komende weken nog twee keer 's nachts worden afgesloten. Op 4 en 18 december wordt het verkeer net als vannacht tussen 20:00 en 5:00 uur omgeleid via de A2, A10 en A4. Naar verwachting is de brug komend voorjaar volledig vernieuwd.
De Nederlandse hockeyers hebben ook hun tweede duel in de Pro League met 1-1 gelijkgespeeld. Zaterdag gebeurde dat tegen Duitsland in een herhaling van de olympische finale van afgelopen zomer. Zondag was België de tegenstander in het Wagener-stadion in Amstelveen. Net als tegen de Duitsers veroverde Oranje via shoot-outs het bonuspunt.
De Nederlandse hockeyers hebben in de eerste wedstrijd in de Pro League met 1-1 gelijkgespeeld tegen Duitsland. Het duel in het Wagener-stadion van Amstelveen was een herhaling van de finale op de Spelen van Parijs van afgelopen zomer. Toen won Nederland na shoot-outs en werden de Oranje-hockeyers voor het eerst sinds 2000 weer olympisch kampioen.
Natuurbeheerorganisatie Het Groninger Landschap heeft tot haar eigen verrassing een boerderij geërfd. De eigenares overleed op 90-jarige leeftijd, en heeft de organisatie het huis nagelaten. Het Groninger Landschap is er blij mee, maar gaat het wel slopen en vervangen door een ander huisje.
De boerderij ligt verscholen tussen hoge bomen in het buitengebied van het Groningse dorp Niebert. Volgens natuurbeheerder Bert Speelman van Het Groninger Landschap was het daarom nog een behoorlijke opgave om de woning te vinden.
"Toen we hier voor het eerst kwamen dachten we: waar staat het huisje dan? Je ziet hier alleen een groene waas van bomen", zegt hij tegen RTV Noord. "We vonden alleen een smal wandelpad en toen we dat afliepen, stond daar achter de bosjes ineens een boerderij."
Verrassing
Waarom de weldoenster, die in 2021 overleed, de woning nalaat, weet hij niet. "We kenden haar niet", zegt Speelman. "Maar toen ze was overleden bleek tot onze verrassing dat ze dit boerderijtje aan ons had nagelaten."
De natuurorganisatie wist niet meteen zeker of ze de woning wilde hebben, zegt Speelman. De kleine boerderij, ook wel kneuterij genoemd, is al jaren onbewoond en is daardoor in verval geraakt.
"De executeur vroeg of wij die erfenis wilden aanvaarden. Daar hebben we wel even over nagedacht, want het is niet in al te beste staat", vertelt hij. "Als het ergens in de bebouwde kom had gestaan hadden we het niet gedaan, maar deze locatie is zo uniek en mooi dat we er erg blij mee zijn."
Over de eigenares is niet veel bekend. "Ze was stewardess bij de KLM, en later was ze verantwoordelijk voor de opvang van de belangrijke gasten op Schiphol", vertelt Speelman. "Ze had ook een huis in Amstelveen, maar trok zich zo nu en dan terug in dit boerderijtje. Ze was erg begaan met de natuur."
Dat blijkt ook uit een bijzondere bepaling die in het testament is opgenomen: de grote linde naast het boerderijtje moet goed verzorgd worden, zodat de boom zo oud mogelijk kan worden. "Het is een monumentale boom van zo'n 180 tot 200 jaar oud", schat Speelman. "Daar gaan we dus goed voor zorgen."
Sloop en herbouw
Hoewel Het Groninger Landschap blij is met de gift, is de organisatie van plan de woning te slopen. "Het is niet meer de moeite om dit huisje op te knappen", zegt Speelman. "We gaan het slopen, en bouwen een paar meter verderop een vakantiehuis. Zo krijgt de linde ook meer ruimte."
Wel probeert de organisatie zo veel mogelijk materialen van de woning te hergebruiken. "Van de bakstenen metselen we een nieuw fundament. De muren trekken we op uit elementen die zijn gevuld met stro uit ons eigen gebied."
Als het allemaal lukt met de vergunningen, moet de verbouwing volgend jaar beginnen. Speelman: "Dan kunnen we het vakantiehuis op deze prachtige plek in het voorjaar van 2026 in gebruik nemen."
Een groepje Aalsmeerse natuurliefhebbers ziet hun harde werk beloond worden. Ze probeerden de -ongevaarlijke- ringslang de afgelopen maanden verder Aalsmeer in te lokken. Met succes: In een broeihoop op een van de eilandjes in de Oosteinderpoel kwamen maar liefst vijftig eieren uit.
Die broeihopen bestaan uit takken, bladaarde, houtsnippers en paardenmest met stro. Als dat vochtig blijft, gaat het broeien en stijgt de temperatuur. In theorie creëer je op die manier de ideale omstandigheden om ringslangeieren uit te laten komen. Maar of de vrouwtjes in de praktijk ook voor de hopen kiezen, is altijd nog maar de vraag.
Niet alle broeihopen die Natuurgroep Aalsmeer aanlegde vielen in de smaak, blijkt als de vrijwilligers het resultaat gaan bekijken. Ze hopen eierschalen te vinden, want dan heeft hun aanpak gewerkt. "Hier is het heel drassig", vertelt Jos Valentin van de Natuurgroep. Zijn laarzen lopen nog net niet vol water. "Je ziet dat de hoop eigenlijk gewoon door het riet naar beneden is gezakt."
In het koude water komen de eieren niet uit en dat weten de slangen ook. In de hoop is dan ook geen enkele eierschaal te vinden. Maar een broeihoop verderop blijkt wel een succes. Daarin vinden de vrijwilligers wel vijftig eierschalen.
Boswachter Jocelyn de Kwant van Stichting Landschap Noord-Holland graaft vandaag mee en kan haar geluk niet op. "Als boswachter ben ik heel blij met vrijwilligers als Jos die zich hier zo voor inzetten."
Ze vindt het bijzonder hoe de ringslang inzichtelijk maakt dat alle natuurgebieden met elkaar in verbinding staan. Het dier kronkelde oorspronkelijk alleen rondom de Amstelveense Poel, maar is nu dus de grens overgestoken.
Uiteindelijk wil de groep de ringslang verleiden om zich via de Westeinderplassen helemaal tot in Leimuiden te verspreiden, maar dat is nog best een opgave. "We hebben in totaal zeventig eieren gevonden, maar in de broeihopen die het verst weg liggen, vonden we nog niks, dus die leggen we volgend jaar opnieuw aan", legt Jos uit.
Lokale kweker Maarten Maarse ziet de ringslang in ieder geval steeds vaker door zijn tuin en over zijn akkers kronkelen. "Tijdens het schoffelen, zie ik hem in de zon liggen", vertelt hij.
Een groepje Aalsmeerse natuurliefhebbers ziet hun harde werk beloond worden. Ze probeerden de -ongevaarlijke- ringslang de afgelopen maanden verder Aalsmeer in te lokken. Met succes: In een broeihoop op een van de eilandjes in de Oosteinderpoel kwamen maar liefst vijftig eieren uit.
Die broeihopen bestaan uit takken, bladaarde, houtsnippers en paardenmest met stro. Als dat vochtig blijft, gaat het broeien en stijgt de temperatuur. In theorie creëer je op die manier de ideale omstandigheden om ringslangeieren uit te laten komen. Maar of de vrouwtjes in de praktijk ook voor de hopen kiezen, is altijd nog maar de vraag.
Niet alle broeihopen die Natuurgroep Aalsmeer aanlegde vielen in de smaak, blijkt als de vrijwilligers het resultaat gaan bekijken. Ze hopen eierschalen te vinden, want dan heeft hun aanpak gewerkt. "Hier is het heel drassig", vertelt Jos Valentin van de Natuurgroep. Zijn laarzen lopen nog net niet vol water. "Je ziet dat de hoop eigenlijk gewoon door het riet naar beneden is gezakt."
In het koude water komen de eieren niet uit en dat weten de slangen ook. In de hoop is dan ook geen enkele eierschaal te vinden. Maar een broeihoop verderop blijkt wel een succes. Daarin vinden de vrijwilligers wel vijftig eierschalen.
Boswachter Jocelyn de Kwant van Stichting Landschap Noord-Holland graaft vandaag mee en kan haar geluk niet op. "Als boswachter ben ik heel blij met vrijwilligers als Jos die zich hier zo voor inzetten."
Ze vindt het bijzonder hoe de ringslang inzichtelijk maakt dat alle natuurgebieden met elkaar in verbinding staan. Het dier kronkelde oorspronkelijk alleen rondom de Amstelveense Poel, maar is nu dus de grens overgestoken.
Uiteindelijk wil de groep de ringslang verleiden om zich via de Westeinderplassen helemaal tot in Leimuiden te verspreiden, maar dat is nog best een opgave. "We hebben in totaal zeventig eieren gevonden, maar in de broeihopen die het verst weg liggen, vonden we nog niks, dus die leggen we volgend jaar opnieuw aan", legt Jos uit.
Lokale kweker Maarten Maarse ziet de ringslang in ieder geval steeds vaker door zijn tuin en over zijn akkers kronkelen. "Tijdens het schoffelen, zie ik hem in de zon liggen", vertelt hij.
Het is druk op de weg. Op de A208 tussen Velserbroek en Bloemendaal staat het verkeer stil en op de A9 richting Amstelveen rijdt het verkeer over een groot stuk langzaam. Op de A1 is het ook in beide richtingen filerijden.
Op de A208 tussen Velserbroek en Bloemendaal duurt de vertraging zo'n 40 minuten. Het verkeer staat daar stil.
Op de A1 is het beide kanten op druk. Richting Amsterdam, tussen Hilversum-Noord en knooppunt Diemen rijdt het verkeer langzaam en duurt het ongeveer een kwartier langer dan normaal. Wie de andere kanten op moet staat ook ongeveer een kwartier stil, tussen Muiden en Blaricum. Daar is een ongeluk gebeurd. De weg is inmiddels weer vrij.
Tussen Amsterdam en Hoofddorp, op de A5 staat een file van een half uur. Er staat een kapotte vrachtauto en is de rechterrijstrook dicht.
Ze hebben er even op moeten wachten, maar de luisteraars van het programma De Ontbijttafel van Pieter Kok hebben eindelijk hun ontbijtplankjes. Ze kwamen vandaag in groten getale naar houtzaagmolen Het Jonge Schaap op de Zaanse Schans, waar ze hun plankjes op konden halen en in gesprek gingen met verschillende presentatoren van NH.
Het idee van Pieter ontstond toen er bomen werden gekapt in Bergen, vanwege het verstuiven van de duinen. "Ik dacht: 'zonde van die bomen, misschien kunnen we er wat mee doen'. Maar dat bleek hout te zijn dat je niet kan gebruiken voor een ontbijtplankje."
Toch liet het idee hem niet los en dus ging hij op zoek naar een geschikte boom. "Die kreeg ik – gelukkig niet letterlijk – in mijn schoot geworpen. In Westzaan, het dorp waar ik woon, was een beuk omgevallen en die moet je blijkbaar hebben voor het maken van een ontbijtplankje."
Zooi thuis
De presentator hield de luisteraars op de hoogte van elke stap en die leefden behoorlijk mee. "Mensen hebben het ook te doen met m'n vrouw", grinnikt Pieter, "die ook vaak op de radio heeft geklaagd dat het zo'n zooi was thuis – sorry nog, schat – maar het is allemaal de moeite waard geweest."
Tekst loopt door onder de foto's.
De luisteraars die op de Zaanse Schans af zijn gekomen, komen zeker niet alleen maar uit de Zaanstreek. Een mevrouw is uit Amstelveen gereden om vervolgens soep op haar jas te morsen. Toch is haar uitje geslaagd, want ze is tevreden met haar broodplankje.
Gerrit Vos is er ook. De enorme fan van NH heeft een speciale NH-trui aan en is uit Zoeterwoudedorp (Zuid-Holland) komen rijden. Hij is van plan van zijn plankje een soort klok te maken.
Tekst loopt door onder de foto.
Ria van Velsen komt vandaag uit Hilversum om het ontbijtplankje op te halen én de presentatoren eens te zien die ze normaal gesproken alleen op de radio hoort. Na een dikke knuffel van Pieter is ze helemaal tevreden. Ook over het plankje: "Deze gaat nooit meer weg. Dit is uniek!"
Tallon Griekspoor en Botic van de Zandschulp hebben een historische prestatie geleverd in het Nederlands tennisteam. De Noord-Hollanders wonnen allebei hun enkelspel tegen de Duitsers Jan-Lennard Struff en Daniel Altmaier, waardoor Nederland voor het eerst in de finale van de Davis Cup staat.
Nederland reikte 23 jaar geleden, in 2001 tot de halve eindstrijd van het landentoernooi. Toen was Frankrijk met 3-2 te sterk.
Botic van de Zandschulp uit Amstelveen veroverde in het Spaanse Malaga het eerste punt door in drie sets Daniel Altmaier te verslaan: 6-4, 6-7 en 6-3., Tallon Griekspoort uit Nieuw-Vennep stelde vanavond het tweede punt veilig. Hij klopt Jan-Lennard Struff eveneens in drie sets: 6-7, 7-5 en 6-4. Door de winst in de beide enkelspelen was een dubbelspel niet meer nodig.
De tegenstander van Nederland in de finale komt uit de andere halve finale, die morgen wordt afgewerkt en gaat tussen titelverdediger Italië en Australië.
De nieuwe bewoners van de 48 tijdelijke woningen aan de Hoornseweg in Middenmeer zijn blij met hun nieuwe stek. Spoedzoekers, gevluchte Oekraïners en statushouders hebben er een plek gekregen tot er ruimte is bij gewone woningen. De wachtlijsten zijn lang en de nood is soms erg hoog. De flexwoningen moeten lucht brengen op de woningmarkt.
Vandaag werd er een speciale middag gehouden zodat de buurt kennis kon maken met de kersverse buren van de flexwoningen. Anita (39) en Indy (28) zijn twee van de nieuwe bewoners aan de Hoornseweg. Ze hebben allebei hun eigen woonruimte gekregen. En dat was hard nodig. De kans om snel een reguliere woning via de woningstichting te krijgen, is klein, praktisch onmogelijk.
"Ik was zwanger toen mijn relatie eindigde. Toen ben ik noodgedwongen weer bij mijn moeder in Anna Paulowna gaan wonen.", vertelt Indy, "Dat is nu 3 jaar geleden. De wachtlijst voor een woning is zo'n 7 tot 8 jaar. Dus toen heb ik me hier voor ingeschreven. Ik ben echt superblij nu. Fijn om met mijn zoon op mezelf te wonen. En dan kan oma straks weer gewoon oma zijn."
Opgevangen door vader
Voor Anita liep het leven ook even anders dan gedacht. Zij woonde ook in Anna Paulowna. "Ik kreeg in maart een psychose. Ik wist niet meer wat ik deed en ben eigenlijk alles kwijt geraakt: mijn partner, mijn thuis, mijn werk en mijn dochter. Mijn vader en zijn vriendin hebben me toen opgevangen, in Amstelveen. Maar ik kan hier nu tot rust komen."
Tekst gaat verder onder de foto...
Tijdens de bijeenkomst kwamen veel buurtbewoners even kijken bij het nieuwe pand. De woningen zijn strak en netjes ingericht. Er zijn 1-persoons-, 2 persoons en woningen voor meerdere personen. Arnold en Maria wonen vlakbij: "Wij kennen een Oekraïense moeder die hier met haar zoon is komen wonen. Zij zat in de opvang bij de pastorie van de katholieke kerk in Wieringerwerf. Geweldig dat ze nu haar eigen plekje heeft."
Wethouder Mary van Gent van de gemeente Hollands Kroon is blij met de reacties van de mensen. "De nood is gewoon hoog. We hebben als gemeente een grote opgave. De raad heeft ons laatst nog eens de opdracht gegeven om meer te gaan bouwen. Deze woningen geven een klein beetje lucht. En er komen halverwege volgend jaar, hopen we, nog twee van deze flexwoningprojecten bij: één in Nieuwe Niedorp en één in Anna Paulowna."
Mensen uit de gemeente zelf
Voor Anita en Indy staat de komende tijd vooral in het teken van bijkomen op hun eigen stekkie: "Ik ben inmiddels weer helemaal op de been, heb inmiddels weer werk en hoop mijn dochter weer snel te zien. Mijn meubels zijn in elkaar gezet en ik ga maandag echt verhuizen", zegt Anita.
Haar buurvrouw Indy vult aan: "Het is fijn dat ze nu ook aan ons denken, aan de mensen uit de gemeente zelf. Ik heb bijna alles ingericht en hoop dat dit echt een thuis zal worden. Uiteindelijk hoop ik snel door te stromen naar een eigen, echte woning. Het liefst wil ik dan weer terug naar Anna Paulowna. Maar straks hier eerst maar kerst vieren. Ik heb al een heel klein kerstboompje gekocht. Gezellig."
Het kruispunt Keizer Karelweg bij snelweg A9 in Amstelveen wordt dit weekend toch nog niet verplaatst. Dat betekent dat auto's gewoon over het kruispunt kunnen rijden. De oprit 5 (Amstelveen-Stadshart) richting Schiphol/Haarlem naast het kruispunt gaat wel dicht.
De reden voor de vertraging is dat materialen die nodig zijn voor de inrichting van het nieuwe kruispunt nog niet zijn geleverd. Daardoor zou het verplaatste kruispunt na het weekend niet veilig open kunnen.
Het kruispunt moet een stuk naar het oosten worden verplaatst om ruimte te maken om te graven. Dat is nodig om de geplande verdiepte ligging van de A9 ter hoogte van Amstelveen mogelijk te maken. In totaal wordt 1,6 kilometer van de snelweg verdiept aangelegd, met op drie plekken overkappingen (zie kaart hieronder).
Het kruispunt en de afritten zijn al twee weekenden gesloten geweest om alle nodige kabels en leidingen te verleggen. Nu is de operatie dus tijdelijk gestaakt. Ook de op- en afrit aan de zuidkant van de A9 blijven open.
Oprit oostkant wel dicht
Oprit 5 (Amstelveen-Stadshart) richting Schiphol/Haarlem is dus wel dicht, van donderdag 21 november 20.00 uur tot donderdag 28 november 5.00 uur. Die oprit wordt verlegd naar de hulpbrug die kortgeleden is gemaakt. Aannemer VeenIX kan op die plek dan alvast bouwen aan de verdiepte ligging. Verkeer dat vanuit Amstelveen via de A9 in de richting van Schiphol wil rijden, kan keren bij Ouderkerk aan de Amstel.
Het is bijzonder druk op de Noord-Hollandse wegen. Op donderdag is de spits vrijwel altijd druk, maar door het slechte weer is het vandaag erger dan normaal.
Rond 07.45 uur stond er landelijk al 900 kilometer file. Op de A9 tussen Heemskerk en knooppunt Rottepolderplein is een ongeluk gebeurd. Daar loopt de vertraging al op tot 55 minuten. Tussen Badhoevedorp en Amstelveen zijn rijbanen gesloten omdat er sneeuw op de weg ligt. Daar is het spekglad en loopt de vertraging op tot 20 minuten.
Ook op de A22 tussen Beverwijk en Velsen moeten weggebruikers rekening houden met 40 minuten vertraging. Op de A7 tussen Hoorn en Zaanstad staat het verkeer stil. Daar bedraagt de vertraging nu 20 minuten, maar dat loopt nog op. Op de A8 tussen Zaanstad en Amsterdam staat het verkeer ook stil. Daar is een ongeluk gebeurd en bedraagt de vertraging 40 minuten.
Code geel
Het KNMI en de ANWB waarschuwden eerder al voor gladheid op wegen door hagel- en sneeuwbuien. Er is code geel afgegeven tot 11.00 uur.
Marco Polle, gladheidbestrijdingscoördinator bij Rijkswaterstaat, blikt terug op de eerste strooiacties van het winterseizoen. "Na de stevige hagelbuien en natte sneeuw van vannacht, zijn we vanaf vier uur 's ochtends begonnen met strooien, vooral om de wegen voor de ochtendspits veilig te maken", zegt Polle.
Hoewel de wegdektemperaturen inmiddels boven nul zijn, blijft de hagel op de weg liggen, waardoor het lokaal spekglad wordt. "Bij harde hagel kunnen we niet anticiperen; het wit op de weg betekent gevaar", legt Polle uit. De strooiacties hebben geholpen, maar de hagel smelt uiteindelijk vanzelf.
Polle verwacht dat er vanavond of vannacht, vanwege aanhoudende natte sneeuw en ijzel, opnieuw gestrooid wordt.
Het is bijzonder druk op de Noord-Hollandse wegen. Op donderdag is de spits vrijwel altijd druk, maar door het slechte weer is het vandaag erger dan normaal.
Rond 07.45 uur stond er landelijk al 900 kilometer file. Op de A9 tussen Heemskerk en knooppunt Rottepolderplein is een ongeluk gebeurd. Daar loopt de vertraging al op tot 55 minuten. Tussen Badhoevedorp en Amstelveen zijn rijbanen gesloten omdat er sneeuw op de weg ligt. Daar is het spekglad en loopt de vertraging op tot 20 minuten.
Ook op de A22 tussen Beverwijk en Velsen moeten weggebruikers rekening houden met 40 minuten vertraging. Op de A7 tussen Hoorn en Zaanstad staat het verkeer stil. Daar bedraagt de vertraging nu 20 minuten, maar dat loopt nog op. Op de A8 tussen Zaanstad en Amsterdam staat het verkeer ook stil. Daar is een ongeluk gebeurd en bedraagt de vertraging 40 minuten.
Code geel
Het KNMI en de ANWB waarschuwden eerder al voor gladheid op wegen door hagel- en sneeuwbuien. Er is code geel afgegeven tot 15.00 uur vanmiddag.
Al meer dan 10 jaar staat de koffiekar van Khalid Khawaja bij de ingang van het Vondelpark aan de Amstelveenseweg, maar zijn toekomst is onzeker. Hij heeft vijf jaar geleden met de gemeente afgesproken dat de vergunning voor de kar zou lopen totdat hij met pensioen mag. Vrijdag wordt hij 67 en of de vergunning verlengd kan worden, wordt nog onderzocht door het stadsdeel.
Een regenachtige ochtend, maar vrolijk als altijd helpt Khawaja zijn buurtgenoten aan een kopje koffie. Mogelijk doet hij dat deze week voor het laatst, tot onbegrip van zijn vaste klantenkring. "Ik snap er niets van", aldus fietsenmaker 'van tegenover' Rogier Bosbaan. "Waarom?"
Hij krijgt bijval van Virgil, die een cappuccino bestelt. "Je ziet nu dat mensen hier blijven staan", beschrijft hij. "Hier maak je een babbeltje met elkaar, heel snel en heel gemakkelijk. Hij verbindt de mensen en dat is wat Amsterdam kan gebruiken."
Khawaja sprak in 2019 met de gemeente af dat zijn vergunning tot zijn 67e door zou lopen, zegt een woordvoerder van stadsdeel Zuid. Deze vergunning kan in principe niet verlengd worden, maar toch heeft Khawaja in september een aanvraag gedaan om langer te mogen blijven staan.
Kar mag voorlopig blijven
Momenteel wordt door stadsdeel Zuid onderzocht of er een uitzondering kan worden gemaakt. Tot daar uitsluitsel over is, mag de kar van Khawaja blijven staan. Dat kan nog enkele weken duren.
De verjaardag van Khawaja, aanstaande vrijdag, betekent dus nog niet helemaal het einde van zijn koffiekar. Zelf moet de ondernemer niet denken aan een pensioen. "Ik wil het blijven doen, omdat ik het heel leuk vind", lacht hij. "Het zit in mij. Ik moet blijven werken."
Voor de koffiespecialist zelf is het een pittige periode. Khawaja verloor eind oktober zijn vrouw en kan de afleiding van de koffiekar goed gebruiken, vertelt hij. Tegelijkertijd is hij op zijn beurt een steunpilaar voor de buurt. "De gemeente wil graag die hotdog-dingen behouden, maar ik ben hier lekker gezellig met lekkere koffie en mij willen ze weg", aldus Khawaja. "Waarom? Ik begrijp daar helemaal niets van. "
Petitie
Om het belang van de koffiekar te benadrukken is er door de buurt een petitie gestart om te pleiten voor verlenging. Deze is al bijna 600 keer ondertekend. "Ik denk dat hij voor veel mensen in de buurt heel belangrijk is", aldus een buurtbewoner. "Vooral voor mensen die alleen zijn, wat ouder zijn, eenzaam zijn. Ik denk dat de gemeente het echt onderschat wat het voor de gemeenschap betekent."
Hij had er al voor gewaarschuwd, maar toch ging het eind vorige maand goed mis op de fietsersoversteekplaats aan De Grote Beer in Amstelveen. Nadat een 14-jarig meisje daar werd overreden door een bestelbusje en gewond raakte is opa Bert Eeken er klaar mee: de gevaarlijke oversteek moet worden aangepakt, vindt hij.
De eerste melding bij de gemeente deed hij in het voorjaar, naar aanleiding van een bijna-ongeluk waar hij zelf met zijn neus bovenop stond. Bert stak met zijn kleindochter op de fiets de oversteek over, maar het welig tierende groen ontnam hen het zicht. Ook de naderende automobiliste zag de fietsers door dat groen pas laat.
Kleindochter bijna geschept
"Die vrouw kon nog net op tijd stoppen, maar het scheelde maar een klein stukje of mijn kleindochter werd geraakt", vertelt hij. Bert maakt een melding bij de gemeente via de Fixi-app. Hij denkt dat het al erg helpt als fietsers en automobilisten elkaar eerder kunnen zien en spoort de gemeente aan om het groen gedeeltelijk weg te halen.
De reactie die hij krijgt, vindt hij onbegrijpelijk. Fietsers zouden genoeg overzicht hebben, omdat de haakse bocht in het fietspad ervoor zorgt dat ze moeten afremmen. "Daarnaast zou doorvoering van uw idee tot aantasting van het bestaande groen leiden, waarvan de gemeente geen voorstander is", is te lezen.
En dan gebeurt het ongeluk op 25 oktober. Een 14-jarig meisje op een fatbike belandt onder een bestelbus. Yuval woont naast het kruispunt en schrikt die middag op van de klap. "Ik snelde naar buiten en riep tegen mijn vrouw dat ze 112 moest bellen. Het zag er heel slecht uit. Ik maakte me veel zorgen om het slachtoffer", vertelt hij aan NH.
Yuval ziet het vaker (bijna) fout gaan op de oversteek en maakt zich zorgen om zijn eigen kinderen. "Ik zag gisteren dat mijn dochter aan kwam fietsen zonder goed te kijken. Ze heeft voorrang, maar ik druk haar op het hart om te remmen en goed om zich heen te kijken."
'Stopbord niet genoeg'
De gemeente heeft na het ongeluk aan één kant van de oversteek een stopbord geplaatst, maar als NH poolshoogte gaat nemen blijkt dat maar weinig automobilisten volledig stoppen. "Je ziet een bord makkelijk over het hoofd, maar een fysiek obstakel dwingt je echt om snelheid te minderen", legt Yuval uit waarom een hoge drempel volgens hem beter zou zijn.
Ook Bert denkt niet dat een stopbord de oplossing is. "Het maakt me boos dat het zo mis moet gaan voordat er actie wordt ondernomen door de gemeente." Hij vindt dat de oversteek verplaatst moet worden naar verderop in de straat, waar wél vrij zicht is. "Als er niks verandert, denk ik dat we hier over een tijdje weer staan met de hulpdiensten en dat kan heel slecht aflopen, met een dode."
Hij had er al voor gewaarschuwd, maar toch ging het eind vorige maand goed mis op de fietsersoversteekplaats aan De Grote Beer in Amstelveen. Nadat een 14-jarig meisje daar werd overreden door een bestelbusje en gewond raakte is opa Bert Eeken er klaar mee: de gevaarlijke oversteek moet worden aangepakt, vindt hij.
De eerste melding bij de gemeente deed hij in het voorjaar, naar aanleiding van een bijna-ongeluk waar hij zelf met zijn neus bovenop stond. Bert stak met zijn kleindochter op de fiets de oversteek over, maar het welig tierende groen ontnam hen het zicht. Ook de naderende automobiliste zag de fietsers door dat groen pas laat.
Kleindochter bijna geschept
"Die vrouw kon nog net op tijd stoppen, maar het scheelde maar een klein stukje of mijn kleindochter werd geraakt", vertelt hij. Bert maakt een melding bij de gemeente via de Fixi-app. Hij denkt dat het al erg helpt als fietsers en automobilisten elkaar eerder kunnen zien en spoort de gemeente aan om het groen gedeeltelijk weg te halen.
De reactie die hij krijgt, vindt hij onbegrijpelijk. Fietsers zouden genoeg overzicht hebben, omdat de haakse bocht in het fietspad ervoor zorgt dat ze moeten afremmen. "Daarnaast zou doorvoering van uw idee tot aantasting van het bestaande groen leiden, waarvan de gemeente geen voorstander is", is te lezen.
En dan gebeurt het ongeluk op 25 oktober. Een 14-jarig meisje op een fatbike belandt onder een bestelbus. Yuval woont naast het kruispunt en schrikt die middag op van de klap. "Ik snelde naar buiten en riep tegen mijn vrouw dat ze 112 moest bellen. Het zag er heel slecht uit. Ik maakte me veel zorgen om het slachtoffer", vertelt hij aan NH.
Yuval ziet het vaker (bijna) fout gaan op de oversteek en maakt zich zorgen om zijn eigen kinderen. "Ik zag gisteren dat mijn dochter aan kwam fietsen zonder goed te kijken. Ze heeft voorrang, maar ik druk haar op het hart om te remmen en goed om zich heen te kijken."
'Stopbord niet genoeg'
De gemeente heeft na het ongeluk aan één kant van de oversteek een stopbord geplaatst, maar als NH poolshoogte gaat nemen blijkt dat maar weinig automobilisten volledig stoppen. "Je ziet een bord makkelijk over het hoofd, maar een fysiek obstakel dwingt je echt om snelheid te minderen", legt Yuval uit waarom een hoge drempel volgens hem beter zou zijn.
Ook Bert denkt niet dat een stopbord de oplossing is. "Het maakt me boos dat het zo mis moet gaan voordat er actie wordt ondernomen door de gemeente." Hij vindt dat de oversteek verplaatst moet worden naar verderop in de straat, waar wél vrij zicht is. "Als er niks verandert, denk ik dat we hier over een tijdje weer staan met de hulpdiensten en dat kan heel slecht aflopen, met een dode."
Precies 1000 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Een enorme vluchtelingenstroom kwam op gang en er was veel hulp nodig. Vrijwel direct schoot Noord-Holland te hulp: mensen stelden hun huizen open voor vluchtelingen, provinciegenoten zamelden spullen in of trokken soms zelf richting Oekraïne om de inwoners daar te helpen. NH blikt terug hoe onze provincie de Oekraïners massaal te hulp schoot tijdens de begindagen van de oorlog.
Motorclub trekt zelf naar Oekraïne om gewonden te verzorgen
De oorlog in Oekraïne komt voor sommige leden van de motorclub van de Heiloose Tonny van der Ven akelig dichtbij. "Wij zijn een brotherhood, een motorclub uit de regio Alkmaar, bestaande uit een bij elkaar geraapt zooitje vrienden", vertelde hij destijds aan NH. "Inmiddels kennen we elkaar alweer bijna twintig jaar. Drie van ons komen uit Oekraïne en hebben daar familie wonen. Ongeveer een week geleden zijn ze naar Kiev vertrokken om daar hulp te verlenen aan gewonde soldaten."
Niet alleen de volwassenen voelen zich verbonden met het lot van de Oekraïners: ook de jongere inwoners van Noord-Holland komen in actie. Neem de destijds 9-jarige Jayden uit het Westfriese Lambertschaag. Om geld in te zamelen voor de Giro 555-hulpactie maakte hij armbandjes. Hij mikte op een bedrag van 70 euro, maar dat ging al gauw keer tien.
De Haarlemse Mats (9) en Jente (7) zamelden maar liefst 577 lege statiegeldflessen in voor Oekraïne. Het totaalbedrag van de flessen kwam uit op 101,35 euro. "Het duurde wel drie kwartier voordat we alle flessen hadden ingeleverd", lachten zij.
Tekst loopt door onder de afbeelding.
Ook de 5-jarige Mia uit Amstelveen wilde iets doen voor Oekraïne. Ze besloot om zelf (met een beetje hulp van papa) koekjes te bakken en vervolgens te verkopen in de buurt. Dat was een groot succes: de kleine Mia haalde maar liefst 300 euro op voor Giro 555.
Hoe de inzamelactie van de Haarlems-Oekraïense Anna honderden vrijwilligers op de been bracht
Ze dacht dat haar inzamelactie voor Oekraïense vluchtelingen in Polen, die ze een dag na het uitbreken van de oorlog startte, een paar tassen met spullen zou opleveren. Maar het overtrof al haar verwachtingen. De winkel van de Haarlems-Oekraïense Anna Roelofs-Ivanchenko raakte binnen no-time tot aan de nok toe gevuld. Ze moest zelfs twee keer naar een grotere locatie verhuizen en inmiddels heeft ze met een heel team een dagcentrum opgezet voor vluchtelingen in het voormalige V&D-pand in Haarlem.
Verslaggever Kimberley Luske van NH/Haarlem105 volgde Anna en haar team vanaf het moment dat de oorlog uitbrak.
Tekst loopt door onder de documentaire.
Liveblog
De hulpacties van Noord-Hollanders waren ontelbaar in de eerste weken van de oorlog. Wil je alles nog eens rustig teruglezen? Dat kan in dit liveblog.
Door regen, drukte en ongelukken is het erg druk op de weg: de drukste ochtendspits van het jaar, aldus de ANWB. In heel het land staat meer dan 1100 kilometer file. Ook in Noord-Holland staat het verkeer op veel plaatsen vast.
Zo staat het verkeer op de A9 van Alkmaar richting Amstelveen vast op twee trajecten. Tussen knooppunt Velsen en afrit Haarlem-Zuid is er sprake van langzaam rijdend tot stilstaand verkeer, met vertragingen van 6 minuten over 6 kilometer en 8 minuten over 7 kilometer.
Tientallen minuten vertraging
Ook op de A7 richting Zaanstad loopt het verkeer langzaam door. Tussen afrit Avenhorn en knooppunt Zaandam duurt de rit 14 minuten langer over een afstand van 17 kilometer.
De A10, de ringweg van Amsterdam, kent stilstaand verkeer tussen Landsmeer en Amsterdam-Hemhavens. Automobilisten verliezen hier ongeveer 10 minuten over 4 kilometer.
Op de A1 richting Amsterdam is het eveneens druk. Tussen Naarden en knooppunt Watergraafsmeer leidt langzaam rijdend verkeer tot een vertraging van 13 minuten over 15 kilometer.
Vanaf komend jaar gaat in de binnenstad van Amsterdam een uitstootvrije zone gelden, waarmee het vervuilende verkeer langzaam in een paar jaar tijd uit de gehele stad moet worden geweerd. Maar voor een groot aantal ondernemers is het niet zo'n gemakkelijke opgave om over te stappen op elektrisch vervoer, blijkt uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers. Te dure bussen, te weinig laadplekken en de gemixte signalen uit Den Haag zorgt ervoor dat ondernemers in de knoop zitten met de invoering van de zone.
De deur van een grote witte bestelbus klapt dicht op de Waterloopleinmarkt. Martkoopman Youssef Lakroucha loopt langs stapels met kleding die hij heeft uitgestald op verschillende plastic zeilen. Een Duitse toerist loopt naar de marktkoopman toe: "Hoeveel voor dit allemaal?", klinkt er met een duidelijk accent. “Het is een goede kwaliteit wat je vasthebt. In totaal 55 euro”, hoort de Duitser terug met een net zo herkenbaar accent. Na wat heen en weer onderhandelen wordt de prijs vastgesteld op 45 euro en gaat de hand erop. Het is precies hoe Lakroucha de afgelopen 18 jaar zijn geld heeft verdiend.
Het is voor de marktkoopman alleen de vraag of hij dit over twee jaar nog steeds kan doen. Zijn witte bestelbus, die tot aan de nok is gevuld met kleding en waarvan de schuifdeur net niet lekker sluit, mag vanaf dat moment niet meer de stad in. Vanaf 2025 begint de gemeente namelijk met de invoering van de uitstootvrije zone in de stad, waardoor vervuilende auto's, verschillend van emissieklassen, op een gegeven moment niet meer zijn toegestaan. Eerst geldt dat alleen nog in de binnenstad en voor nieuwe bestel- en vrachtauto's, maar de bedoeling is dat straks de hele stad onder de zone valt.
"Het is voor mij onmogelijk om een elektrische bus te kopen. Je praat dan over 50.000 of 60.000 euro, niemand heeft dat geld", aldus Lakroucha. Op de vraag hoeveel truien hij zou moeten verkopen om zo'n bus te kopen kun je de radertjes in zijn hoofd bijna horen draaien. "Poeh, heel erg veel. Als het doorgaat, is het misschien einde verhaal voor mij."
En de angst over het door kunnen gaan met werken in de binnenstad heeft niet alleen Lakroucha. Uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers en drie brancheorganisaties blijkt dat meer ondernemers zich afvragen hoe zij er over twee of drie jaar bijzitten. Vooral op de markten in de binnenstad heerst die vraag.
Geen markt
Het verkopen van inboedel, kunst, vis, kaas, noten of groenten, het is onmisbaar op de markten in het centrum. Alleen levert het niet per se een vetpot op en de vaak grote spullen moeten ook naar de markt worden gebracht. Het grootste deel van de marktondernemers doet dat met een dieselbusje, voor de ondernemers is een elektrische variant eigenlijk niet te betalen. "Het is niet dat ik tegen het invoeren ben van de regels, maar op het moment is er nog niets beschikbaar in mijn prijsklasse", aldus een marktondernemer die vooral inboedel verkoopt. "Het is maar hopen dat dat tweedehandsmarkt over een paar jaar een beetje loopt, dat is nu nog niets."
Vooral bij de marktkooplieden die dagelijks op een markt in de stad staan is er vrees. "Hier op het Waterlooplein heb je niet genoeg loodsen voor alle marktlui. Met die dure wagens denk ik dat de markt nog leger gaat worden dat dat ie nu al is." Ook bij de andere markten, die niet elke dag zijn, is het de vraag hoe deze er over een paar jaar uitzien. "Ik kan niet een elektrische vrachtwagen gaan kopen, daarvoor is de winst van groente en fruit te weinig. Wij gaan dan kijken of we meer in Amstelveen kunnen staan bijvoorbeeld", zo legt een groenteboer uit waarvan zijn familie al zestig jaar op de markt in de Jordaan staat.
Het verplaatsen naar een andere markt buiten de stadsgrenzen blijkt voor meer kooplieden een realistische optie. Twee derde van de marktkooplui die AT5 sprak gaf aan serieus na te denken om buiten de stad verder te gaan.
Voor Lakroucha is het geen optie om naar een andere markt te gaan, hij wil alleen op 'zijn' Waterloopleinmarkt staan. "Hier op de markt is ook mijn sociale leven. Het is niet alleen het verkopen, we hebben hier echt een vriendschap. Mensen komen hier elke dag, voor een bakkie koffie of om te praten. Ik zou de mensen en mijn collega's het meest missen als ik moet stoppen."
Hij blijft dan ook hopen dat de gemeente de marktkooplui gaan helpen, met subsidies of ontheffingen. Steden als Nijmegen en Maastricht hebben bijvoorbeeld besloten om specifiek de markten te ontheffen van de emissieregels, maar Amsterdam niet.
Duizenden euro's
Niet alleen onder de marktlui is de voortzetting van het bedrijf een vraagpunt, ook bij andere ondernemers neemt de financiële druk toe door het invoeren van de regels. "Weet je hoe duur zo'n elektrische bus kost? Dat is voor mij echt niet te betalen", reageert een man die planten verkoopt. "Daar komt boven op dat sinds corona de omzet is afgenomen en de rekeningen alleen maar omhoog zijn gegaan. Ik denk niet dat ik hier over twee jaar nog zit."
Vereniging Amsterdam City - die ondernemers in de binnenstad bijstaat - herkent de geluiden over de hoge kosten van de bussen, de nog niet echt bestaande tweedehandsmarkt en de problemen na corona. "Ondernemers hebben twee coronajaren achter zich. Zij zijn bezig schulden en belastingen af te betalen. Door de enorme prijsstijgingen op inkoop, huur en arbeid staan marges ontzettend onder druk. Veel ondernemers zijn momenteel aan het overleven. De investeringen die gemoeid zijn met de overstap naar uitstootvrij zijn voor een grote groep gewoonweg niet haalbaar. Dit is zorgelijk, juist daar het de ondernemer betreft die wij als stad zo liefhebben en waarde toevoegt in de winkelstraat."
Ondanks dat de prijs tussen de 40 en 60.000 euro ligt voor een nieuwe bus, raden zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB-Amsterdam (brancheorganisatie voor kleinere bedrijven) ondernemers aan om over te stappen wanneer het kan en zich goed te laten informeren over de regelingen. Ruim een derde van de ondernemers die AT5 sprak denkt dat binnen de overgangsregelingen ook te kunnen doen. Over het algemeen zijn de meeste ondernemers het ook eens met invoer van de zone, net als de brancheorganisaties.
Laadpalen en kilo's
Bij de ondernemers die ervan uitgaan dat zij voor 2028 hun dieselbussen wel kunnen omwisselen voor een elektrische variant zijn echter wel vragen over het straks moet met het laden van de auto. Meerdere van hen gaven aan dat ze hun werkzaamheden niet op de manier kunnen doorzetten zoals nu door het aantal laadpalen in de stad.
Een van hen is aannemer Paul Zwart. Het wagenpark van het bedrijf bestaat uit zeven bussen en een elektrische auto. Volgens Zwart is het financieel wel haalbaar om over te stappen, alleen is het materiaal nog niet op orde. "Wij zitten met de werkplaats in de stad, dus de jongens moeten al vanuit huis met elektrisch vervoer komen. We kunnen hier geen bus wisselen. Mensen die uit Bergen komen hebben al een halve accu opgereden voor ze hier zien. Als je het aantal palen ziet dat er nu is, denk ik niet dat je straks op een klus kan laden. Wij hebben de bus altijd bij het werk staan, want wij hebben gereedschap dat je niet zomaar uit de auto kan halen."
Ook een aannemer wiens wagenpark, van dertig bussen, voor twee derde al uit elektrische wagens bestaat, noemt dezelfde problemen op. "Het is helemaal klote. Een collega uit Almere komt nu net aan heen en weer met de klussen, dus je moet goed bedenken wat hij kan doen op een dag. Een klusje tussendoor is heel lastig. Je moet dan altijd laden, maar als je meerdere klussen op een dag hebt kan je steeds maar heel kort laden. Dan moet je ook nog hopen dat er überhaupt plek is om te laden bij zo'n paal."
Zwart heeft daarnaast ook problemen met de laadcapaciteit die hij en zijn werknemers mee moeten nemen naar de klussen. "Wij hebben diamantboormachines, een watervoorziening en een stroomvoorziening mee in de bus. Wij werken aan traforuimtes (elektriciteitshuisjes, red.), dus er is geen stroom als wij werken. We moeten met een volledige bus de stad in om ons werk te kunnen doen. Je hebt het normaal dan over zo'n 1500 kilo dat je meehebt, maar ik geloof dat de grootste elektrische bus die er nu is maar 300 kilo kan laden."
De stad vermijden
Het probleem met het laden, de dure bussen en dat de wagens nog niet de kilometers aankunnen is voor sommigen in de bouw ook een reden om de stad in z'n algemeen te gaan mijden. "Ik rij soms wel 400 kilometer op en dag en wij staan als calamiteitenmonteurs ook niet de hele dag bij een klant. Ik heb niets aan die twintig minuutjes laden op paal in de stad. Ga dan naar een snellader zeggen ze dan, maar daar staat half Nederland en die liggen allemaal buiten het centrum", legt een elektricien uit. "Ik heb veel vaste klanten in de stad, maar er is ook genoeg werk buiten de binnenstad voor mij."
Dat er genoeg klussen zijn voor de bouwbedrijven en dat Amsterdam mogelijk vermeden gaat worden, hoort Bouwend Nederland ook. Net als de geluiden dat de wagens nog niet in staat zijn voor wat zij moeten trekken aan gewicht of de afstanden die moeten worden gereden. Volgens de brancheorganisatie zijn sommigen varianten die nu in de bouw worden gebruikt nog niet eens beschikbaar en kan dat ook nog wel jaren duren. "We willen als Nederland graag uitstootvrij bouwen en vervoeren, maar dan moeten de randvoorwaarden wel op orde zijn om het werk te kunnen doen."
Om te zorgen dat werklui niet de stad gaan mijden, maar ook niet meteen hoeven over te stappen op elektrisch vervoer kondigde verkeerswethouder Melanie van der Horst laatst aan dat zij aan het einde van het jaar gaan starten met een 'klushub'. Monteurs kunnen dan net buiten de zone, bij de Piet Heingarage, hun niet uitstootvrije-bus inruilen voor een elektrisch voertuig om verder de stad in te rijden.
Maar de monteurs reageren daar niet erg positief op. "De bus ligt vol met gereedschap en je weet nooit precies wat je nodig hebt. We zijn geen pakketdienst, dus we moeten alles gewoon meenemen. Dat kan je niet eventjes overladen op een leenbus", aldus een loodgieter. Bouwend Nederland ziet de positieve kanten van de hub, maar noemt het ook 'niet ideaal'.
Doorpakken en vasthouden
Ondanks de vraagtekens bij hun achterban over laadpalen, busprijzen en de actieradius, zijn de drie brancheverenigingen het wel eens dat het belangrijk is dat de gemeente zich houdt aan de startdatum en de streefdata. Vooral voor de zogenoemde early adapters, die al zijn overgestapt op elektrisch voor het ingaan van zone. In alle sectoren sprak AT5 ondernemers die al (gedeeltelijk) zijn overgestapt op elektrisch.
Slager Ron Pouw heeft bijvoorbeeld zijn dieselbus onlangs ingeruild voor een elektrische variant en doet de bezorgingen door de stad op twee elektrische bakfietsen. "Het hakt er financieel behoorlijk in, dus je moet er wel goed over nadenken." Voor de afstanden die Pouw rijdt, om spullen te halen en te bezorgen, heeft hij geen problemen met de actieradius van de bus. "Het is een heerlijk wagentje, ik mag er niet over klagen. Alleen het moest en dat vind ik niet fijn."
Ook de eigenaar van een installatiebedrijf, die al sinds de oprichting van het bedrijf voor elektrische wagens heeft gekozen, noemt het gebruik van de wagens 'supergoed'. "Wij rijden alleen maar in de stad, dus de actieradius is voor ons geen probleem. De bussen worden opgeladen bij ons in de loods en dat hoeft niet eens elke avond. Ik snap dat het voor sommige ondernemers een te dure grap is, zeker aangezien er bijna geen subsidies meer zijn. Het is wel belangrijk dat de gemeente het ook echt gaat doorzetten."
Om de ondernemers die zijn overgestapt te steunen zien zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB het zitten als de ondernemers op een manier beloond kunnen worden. Vereniging Amsterdam City pleit voor privileges, zoals verruiming van levertijden in de ochtend en lagere kosten voor vergunningen.
Daarnaast benadrukt het MKB dat de organisaties intensief hebben meegepraat over de overgangsregeling, de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen en een coulancebeleid. Het totale pakket noemen zij dan ook 'acceptabel'.
Prijzen doorberekenen
Het grootste gedeelte van de goederen die slager Pouw verkoopt regelt hij zelf met de bus, maar ook een deel wordt geleverd door leveranciers. Wat de nieuwe zone gaat doen met de kosten voor de spullen is nog niet helemaal duidelijk voor hem, alleen de prijzen voor de monteurs - bijvoorbeeld voor de koeling en de snijmachines - heeft hij al gehoord dat die behoorlijk gaan stijgen. "De voorrij kosten zijn alleen al 150 tot 200 euro. Dat wordt wel een hele klap."
Zelf wil Pouw eigenlijk niet meer de prijzen doorberekenen. "Je kan maar niet alles gaan doorberekenen, dan word je te duur. Het leven is al zo ontzettend duur voor iedereen, dus je moet echt wel gaan nadenken of je dan wil doen." Ondanks dat Pouw al is overgestapt, is hij niet per se tegen ontheffingen voor ondernemers die het niet kunnen betalen. "Ik kan wel zeggen dat wij het hebben gedaan en dat ze geen uitstel mogen krijgen, maar een winkelstraat maak je met z'n allen."
Over het doorberekenen van de prijzen door leveranciers hebben meer ondernemers nog veel vragen. In de horeca-sector regelt een deel van de ondernemers zelf het halen van de goederen, maar de drank en het eten wordt voornamelijk gebracht door logistieke bedrijven. De grotere leveranciers van drank zijn vaak al bijna volledig overgestapt op elektrisch vervoer, maar dat geldt nog niet voor alle leveranciers. Wat zij gaan doen met de prijzen als de elektrische vrachtwachtwagen of bus moet worden aangeschaft is voor veel nog niet duidelijk.
Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het rondbrengen van goederen en dat voornamelijk in het centrum van de stad doet weet zelf ook nog niet wat er met de prijzen gaat gebeuren. "We hebben de laatste twee jaar na corona geprobeerd de prijzen gelijk te houden, maar ik denk dat ik nu wel de prijzen moet verhogen." Het bedrijf heeft vijf bussen rondrijden en moeten voor 2028 worden vervangen. "Het kopen van die bussen is een financiële klap, maar ik denk dat we ook minder kunnen rondrijden. De afstanden die we kunnen rijden zijn minder op de accu's, er zijn geen snelladers in de stad en wij stoppen niet lang genoeg voor een laadpaal. Iemand moet daar ook voor gaan betalen. Iedereen krijgt daar mee te maken, de horeca moet dan ook weer gaan doorberekenen aan de klant."
Twijfels door Den Haag
Het invoeren van een uitstootvrije zone is een gemeentelijke taak, maar toch is er de afgelopen weken behoorlijk wat verwarring ontstaan over de invoering. Nadat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) aangaf te willen kijken naar een uitstel en de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer voor dat idee weet zo'n derde van de ondernemers niet meer precies wat de status is.
Zij hebben vragen over de geluiden uit Den Haag en denken dat de landelijke politiek nog een verandering in kan brengen in het uitrollen van de zone. Het MKB, Bouwend Nederland en Vereniging Amsterdam City krijgen alle drie veel vragen van ondernemers die het niet meer snappen. Het MKB noemde de inmenging vanuit Den Haag 'onbehoorlijk bestuur'. "Wij roepen de Tweede Kamer op om zich meer bescheiden op te stellen in dit dossier en zich een betrouwbare overheid te tonen."
Ook wethouder Van der Horst liet eerder al aan AT5 weten het 'vervelend te vinden' dat de landelijke politiek twijfel aan het zaaien is. "Er wordt de ondernemers voorgespiegeld dat de invoering, een gemeentelijke bevoegdheid, op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden." De gemeente houdt zich dan ook gewoon vast aan 1 januari. ". "Wat we echt niet nodig hebben, is twijfel en onduidelijkheid." In dit artikelreageert de wethouder nog op de uitkomsten van het ondernemersonderzoek.
Kleinere zone
De uitstootvrije zone zou in eerste instantie vanaf januari al binnen de hele ring zijn, maar omdat er nog een geschikte verkeersborden zijn (wat landelijk moet worden geregeld) werd dat verkleind tot binnen de s100. De bedoeling is om het gebied in 2028 alsnog uit te breiden naar het gehele gebied binnen de ring. Wel wordt de bestaande milieuzone binnen de ring in januari verscherpt. Vanaf komend jaar mogen alleen nog dieselpersonenauto's en bedrijfsauto's vanaf emissieklasse 5 of hoger het gebied in, dat zijn auto's uit 2009 of jonger.
Vanaf komend jaar gaat in de binnenstad van Amsterdam een uitstootvrije zone gelden, waarmee het vervuilende verkeer langzaam in een paar jaar tijd uit de gehele stad moet worden geweerd. Maar voor een groot aantal ondernemers is het niet zo'n gemakkelijke opgave om over te stappen op elektrisch vervoer, blijkt uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers. Te dure bussen, te weinig laadplekken en de gemixte signalen uit Den Haag zorgt ervoor dat ondernemers in de knoop zitten met de invoering van de zone.
De deur van een grote witte bestelbus klapt dicht op de Waterloopleinmarkt. Martkoopman Youssef Lakroucha loopt langs stapels met kleding die hij heeft uitgestald op verschillende plastic zeilen. Een Duitse toerist loopt naar de marktkoopman toe: "Hoeveel voor dit allemaal?", klinkt er met een duidelijk accent. “Het is een goede kwaliteit wat je vasthebt. In totaal 55 euro”, hoort de Duitser terug met een net zo herkenbaar accent. Na wat heen en weer onderhandelen wordt de prijs vastgesteld op 45 euro en gaat de hand erop. Het is precies hoe Lakroucha de afgelopen 18 jaar zijn geld heeft verdiend.
Het is voor de marktkoopman alleen de vraag of hij dit over twee jaar nog steeds kan doen. Zijn witte bestelbus, die tot aan de nok is gevuld met kleding en waarvan de schuifdeur net niet lekker sluit, mag vanaf dat moment niet meer de stad in. Vanaf 2025 begint de gemeente namelijk met de invoering van de uitstootvrije zone in de stad, waardoor vervuilende auto's, verschillend van emissieklassen, op een gegeven moment niet meer zijn toegestaan. Eerst geldt dat alleen nog in de binnenstad en voor nieuwe bestel- en vrachtauto's, maar de bedoeling is dat straks de hele stad onder de zone valt.
"Het is voor mij onmogelijk om een elektrische bus te kopen. Je praat dan over 50.000 of 60.000 euro, niemand heeft dat geld", aldus Lakroucha. Op de vraag hoeveel truien hij zou moeten verkopen om zo'n bus te kopen kun je de radertjes in zijn hoofd bijna horen draaien. "Poeh, heel erg veel. Als het doorgaat, is het misschien einde verhaal voor mij."
En de angst over het door kunnen gaan met werken in de binnenstad heeft niet alleen Lakroucha. Uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers en drie brancheorganisaties blijkt dat meer ondernemers zich afvragen hoe zij er over twee of drie jaar bijzitten. Vooral op de markten in de binnenstad heerst die vraag.
Geen markt
Het verkopen van inboedel, kunst, vis, kaas, noten of groenten, het is onmisbaar op de markten in het centrum. Alleen levert het niet per se een vetpot op en de vaak grote spullen moeten ook naar de markt worden gebracht. Het grootste deel van de marktondernemers doet dat met een dieselbusje, voor de ondernemers is een elektrische variant eigenlijk niet te betalen. "Het is niet dat ik tegen het invoeren ben van de regels, maar op het moment is er nog niets beschikbaar in mijn prijsklasse", aldus een marktondernemer die vooral inboedel verkoopt. "Het is maar hopen dat dat tweedehandsmarkt over een paar jaar een beetje loopt, dat is nu nog niets."
Vooral bij de marktkooplieden die dagelijks op een markt in de stad staan is er vrees. "Hier op het Waterlooplein heb je niet genoeg loodsen voor alle marktlui. Met die dure wagens denk ik dat de markt nog leger gaat worden dat dat ie nu al is." Ook bij de andere markten, die niet elke dag zijn, is het de vraag hoe deze er over een paar jaar uitzien. "Ik kan niet een elektrische vrachtwagen gaan kopen, daarvoor is de winst van groente en fruit te weinig. Wij gaan dan kijken of we meer in Amstelveen kunnen staan bijvoorbeeld", zo legt een groenteboer uit waarvan zijn familie al zestig jaar op de markt in de Jordaan staat.
Het verplaatsen naar een andere markt buiten de stadsgrenzen blijkt voor meer kooplieden een realistische optie. Twee derde van de marktkooplui die AT5 sprak gaf aan serieus na te denken om buiten de stad verder te gaan.
Voor Lakroucha is het geen optie om naar een andere markt te gaan, hij wil alleen op 'zijn' Waterloopleinmarkt staan. "Hier op de markt is ook mijn sociale leven. Het is niet alleen het verkopen, we hebben hier echt een vriendschap. Mensen komen hier elke dag, voor een bakkie koffie of om te praten. Ik zou de mensen en mijn collega's het meest missen als ik moet stoppen."
Hij blijft dan ook hopen dat de gemeente de marktkooplui gaan helpen, met subsidies of ontheffingen. Steden als Nijmegen en Maastricht hebben bijvoorbeeld besloten om specifiek de markten te ontheffen van de emissieregels, maar Amsterdam niet.
Duizenden euro's
Niet alleen onder de marktlui is de voortzetting van het bedrijf een vraagpunt, ook bij andere ondernemers neemt de financiële druk toe door het invoeren van de regels. "Weet je hoe duur zo'n elektrische bus kost? Dat is voor mij echt niet te betalen", reageert een man die planten verkoopt. "Daar komt boven op dat sinds corona de omzet is afgenomen en de rekeningen alleen maar omhoog zijn gegaan. Ik denk niet dat ik hier over twee jaar nog zit."
Vereniging Amsterdam City - die ondernemers in de binnenstad bijstaat - herkent de geluiden over de hoge kosten van de bussen, de nog niet echt bestaande tweedehandsmarkt en de problemen na corona. "Ondernemers hebben twee coronajaren achter zich. Zij zijn bezig schulden en belastingen af te betalen. Door de enorme prijsstijgingen op inkoop, huur en arbeid staan marges ontzettend onder druk. Veel ondernemers zijn momenteel aan het overleven. De investeringen die gemoeid zijn met de overstap naar uitstootvrij zijn voor een grote groep gewoonweg niet haalbaar. Dit is zorgelijk, juist daar het de ondernemer betreft die wij als stad zo liefhebben en waarde toevoegt in de winkelstraat."
Ondanks dat de prijs tussen de 40 en 60.000 euro ligt voor een nieuwe bus, raden zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB-Amsterdam (brancheorganisatie voor kleinere bedrijven) ondernemers aan om over te stappen wanneer het kan en zich goed te laten informeren over de regelingen. Ruim een derde van de ondernemers die AT5 sprak denkt dat binnen de overgangsregelingen ook te kunnen doen. Over het algemeen zijn de meeste ondernemers het ook eens met invoer van de zone, net als de brancheorganisaties.
Laadpalen en kilo's
Bij de ondernemers die ervan uitgaan dat zij voor 2028 hun dieselbussen wel kunnen omwisselen voor een elektrische variant zijn echter wel vragen over het straks moet met het laden van de auto. Meerdere van hen gaven aan dat ze hun werkzaamheden niet op de manier kunnen doorzetten zoals nu door het aantal laadpalen in de stad.
Een van hen is aannemer Paul Zwart. Het wagenpark van het bedrijf bestaat uit zeven bussen en een elektrische auto. Volgens Zwart is het financieel wel haalbaar om over te stappen, alleen is het materiaal nog niet op orde. "Wij zitten met de werkplaats in de stad, dus de jongens moeten al vanuit huis met elektrisch vervoer komen. We kunnen hier geen bus wisselen. Mensen die uit Bergen komen hebben al een halve accu opgereden voor ze hier zien. Als je het aantal palen ziet dat er nu is, denk ik niet dat je straks op een klus kan laden. Wij hebben de bus altijd bij het werk staan, want wij hebben gereedschap dat je niet zomaar uit de auto kan halen."
Ook een aannemer wiens wagenpark, van dertig bussen, voor twee derde al uit elektrische wagens bestaat, noemt dezelfde problemen op. "Het is helemaal klote. Een collega uit Almere komt nu net aan heen en weer met de klussen, dus je moet goed bedenken wat hij kan doen op een dag. Een klusje tussendoor is heel lastig. Je moet dan altijd laden, maar als je meerdere klussen op een dag hebt kan je steeds maar heel kort laden. Dan moet je ook nog hopen dat er überhaupt plek is om te laden bij zo'n paal."
Zwart heeft daarnaast ook problemen met de laadcapaciteit die hij en zijn werknemers mee moeten nemen naar de klussen. "Wij hebben diamantboormachines, een watervoorziening en een stroomvoorziening mee in de bus. Wij werken aan traforuimtes (elektriciteitshuisjes, red.), dus er is geen stroom als wij werken. We moeten met een volledige bus de stad in om ons werk te kunnen doen. Je hebt het normaal dan over zo'n 1500 kilo dat je meehebt, maar ik geloof dat de grootste elektrische bus die er nu is maar 300 kilo kan laden."
De stad vermijden
Het probleem met het laden, de dure bussen en dat de wagens nog niet de kilometers aankunnen is voor sommigen in de bouw ook een reden om de stad in z'n algemeen te gaan mijden. "Ik rij soms wel 400 kilometer op en dag en wij staan als calamiteitenmonteurs ook niet de hele dag bij een klant. Ik heb niets aan die twintig minuutjes laden op paal in de stad. Ga dan naar een snellader zeggen ze dan, maar daar staat half Nederland en die liggen allemaal buiten het centrum", legt een elektricien uit. "Ik heb veel vaste klanten in de stad, maar er is ook genoeg werk buiten de binnenstad voor mij."
Dat er genoeg klussen zijn voor de bouwbedrijven en dat Amsterdam mogelijk vermeden gaat worden, hoort Bouwend Nederland ook. Net als de geluiden dat de wagens nog niet in staat zijn voor wat zij moeten trekken aan gewicht of de afstanden die moeten worden gereden. Volgens de brancheorganisatie zijn sommigen varianten die nu in de bouw worden gebruikt nog niet eens beschikbaar en kan dat ook nog wel jaren duren. "We willen als Nederland graag uitstootvrij bouwen en vervoeren, maar dan moeten de randvoorwaarden wel op orde zijn om het werk te kunnen doen."
Om te zorgen dat werklui niet de stad gaan mijden, maar ook niet meteen hoeven over te stappen op elektrisch vervoer kondigde verkeerswethouder Melanie van der Horst laatst aan dat zij aan het einde van het jaar gaan starten met een 'klushub'. Monteurs kunnen dan net buiten de zone, bij de Piet Heingarage, hun niet uitstootvrije-bus inruilen voor een elektrisch voertuig om verder de stad in te rijden.
Maar de monteurs reageren daar niet erg positief op. "De bus ligt vol met gereedschap en je weet nooit precies wat je nodig hebt. We zijn geen pakketdienst, dus we moeten alles gewoon meenemen. Dat kan je niet eventjes overladen op een leenbus", aldus een loodgieter. Bouwend Nederland ziet de positieve kanten van de hub, maar noemt het ook 'niet ideaal'.
Doorpakken en vasthouden
Ondanks de vraagtekens bij hun achterban over laadpalen, busprijzen en de actieradius, zijn de drie brancheverenigingen het wel eens dat het belangrijk is dat de gemeente zich houdt aan de startdatum en de streefdata. Vooral voor de zogenoemde early adapters, die al zijn overgestapt op elektrisch voor het ingaan van zone. In alle sectoren sprak AT5 ondernemers die al (gedeeltelijk) zijn overgestapt op elektrisch.
Slager Ron Pouw heeft bijvoorbeeld zijn dieselbus onlangs ingeruild voor een elektrische variant en doet de bezorgingen door de stad op twee elektrische bakfietsen. "Het hakt er financieel behoorlijk in, dus je moet er wel goed over nadenken." Voor de afstanden die Pouw rijdt, om spullen te halen en te bezorgen, heeft hij geen problemen met de actieradius van de bus. "Het is een heerlijk wagentje, ik mag er niet over klagen. Alleen het moest en dat vind ik niet fijn."
Ook de eigenaar van een installatiebedrijf, die al sinds de oprichting van het bedrijf voor elektrische wagens heeft gekozen, noemt het gebruik van de wagens 'supergoed'. "Wij rijden alleen maar in de stad, dus de actieradius is voor ons geen probleem. De bussen worden opgeladen bij ons in de loods en dat hoeft niet eens elke avond. Ik snap dat het voor sommige ondernemers een te dure grap is, zeker aangezien er bijna geen subsidies meer zijn. Het is wel belangrijk dat de gemeente het ook echt gaat doorzetten."
Om de ondernemers die zijn overgestapt te steunen zien zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB het zitten als de ondernemers op een manier beloond kunnen worden. Vereniging Amsterdam City pleit voor privileges, zoals verruiming van levertijden in de ochtend en lagere kosten voor vergunningen.
Daarnaast benadrukt het MKB dat de organisaties intensief hebben meegepraat over de overgangsregeling, de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen en een coulancebeleid. Het totale pakket noemen zij dan ook 'acceptabel'.
Prijzen doorberekenen
Het grootste gedeelte van de goederen die slager Pouw verkoopt regelt hij zelf met de bus, maar ook een deel wordt geleverd door leveranciers. Wat de nieuwe zone gaat doen met de kosten voor de spullen is nog niet helemaal duidelijk voor hem, alleen de prijzen voor de monteurs - bijvoorbeeld voor de koeling en de snijmachines - heeft hij al gehoord dat die behoorlijk gaan stijgen. "De voorrij kosten zijn alleen al 150 tot 200 euro. Dat wordt wel een hele klap."
Zelf wil Pouw eigenlijk niet meer de prijzen doorberekenen. "Je kan maar niet alles gaan doorberekenen, dan word je te duur. Het leven is al zo ontzettend duur voor iedereen, dus je moet echt wel gaan nadenken of je dan wil doen." Ondanks dat Pouw al is overgestapt, is hij niet per se tegen ontheffingen voor ondernemers die het niet kunnen betalen. "Ik kan wel zeggen dat wij het hebben gedaan en dat ze geen uitstel mogen krijgen, maar een winkelstraat maak je met z'n allen."
Over het doorberekenen van de prijzen door leveranciers hebben meer ondernemers nog veel vragen. In de horeca-sector regelt een deel van de ondernemers zelf het halen van de goederen, maar de drank en het eten wordt voornamelijk gebracht door logistieke bedrijven. De grotere leveranciers van drank zijn vaak al bijna volledig overgestapt op elektrisch vervoer, maar dat geldt nog niet voor alle leveranciers. Wat zij gaan doen met de prijzen als de elektrische vrachtwachtwagen of bus moet worden aangeschaft is voor veel nog niet duidelijk.
Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het rondbrengen van goederen en dat voornamelijk in het centrum van de stad doet weet zelf ook nog niet wat er met de prijzen gaat gebeuren. "We hebben de laatste twee jaar na corona geprobeerd de prijzen gelijk te houden, maar ik denk dat ik nu wel de prijzen moet verhogen." Het bedrijf heeft vijf bussen rondrijden en moeten voor 2028 worden vervangen. "Het kopen van die bussen is een financiële klap, maar ik denk dat we ook minder kunnen rondrijden. De afstanden die we kunnen rijden zijn minder op de accu's, er zijn geen snelladers in de stad en wij stoppen niet lang genoeg voor een laadpaal. Iemand moet daar ook voor gaan betalen. Iedereen krijgt daar mee te maken, de horeca moet dan ook weer gaan doorberekenen aan de klant."
Twijfels door Den Haag
Het invoeren van een uitstootvrije zone is een gemeentelijke taak, maar toch is er de afgelopen weken behoorlijk wat verwarring ontstaan over de invoering. Nadat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) aangaf te willen kijken naar een uitstel en de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer voor dat idee weet zo'n derde van de ondernemers niet meer precies wat de status is.
Zij hebben vragen over de geluiden uit Den Haag en denken dat de landelijke politiek nog een verandering in kan brengen in het uitrollen van de zone. Het MKB, Bouwend Nederland en Vereniging Amsterdam City krijgen alle drie veel vragen van ondernemers die het niet meer snappen. Het MKB noemde de inmenging vanuit Den Haag 'onbehoorlijk bestuur'. "Wij roepen de Tweede Kamer op om zich meer bescheiden op te stellen in dit dossier en zich een betrouwbare overheid te tonen."
Ook wethouder Van der Horst liet eerder al aan AT5 weten het 'vervelend te vinden' dat de landelijke politiek twijfel aan het zaaien is. "Er wordt de ondernemers voorgespiegeld dat de invoering, een gemeentelijke bevoegdheid, op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden." De gemeente houdt zich dan ook gewoon vast aan 1 januari. ". "Wat we echt niet nodig hebben, is twijfel en onduidelijkheid." In dit artikelreageert de wethouder nog op de uitkomsten van het ondernemersonderzoek.
Kleinere zone
De uitstootvrije zone zou in eerste instantie vanaf januari al binnen de hele ring zijn, maar omdat er nog een geschikte verkeersborden zijn (wat landelijk moet worden geregeld) werd dat verkleind tot binnen de s100. De bedoeling is om het gebied in 2028 alsnog uit te breiden naar het gehele gebied binnen de ring. Wel wordt de bestaande milieuzone binnen de ring in januari verscherpt. Vanaf komend jaar mogen alleen nog dieselpersonenauto's en bedrijfsauto's vanaf emissieklasse 5 of hoger het gebied in, dat zijn auto's uit 2009 of jonger.
Vanaf komend jaar gaat in de binnenstad een uitstootvrije zone gelden, waarmee het vervuilende verkeer langzaam in een paar jaar tijd uit de gehele stad moet worden geweerd. Maar voor een groot aantal ondernemers is het niet zo'n gemakkelijke opgave om over te stappen op elektrisch vervoer, blijkt uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers. Te dure bussen, te weinig laadplekken en de gemixte signalen uit Den Haag zorgt ervoor dat ondernemers in de knoop zitten met de invoering van de zone.
De deur van een grote witte bestelbus klapt dicht op de Waterloopleinmarkt. Martkoopman Youssef Lakroucha loopt langs stapels met kleding die hij heeft uitgestald op verschillende plastic zeilen. Een Duitse toerist loopt naar de marktkoopman toe: "Hoeveel voor dit allemaal?", klinkt er met een duidelijk accent. “Het is een goede kwaliteit wat je vasthebt. In totaal 55 euro”, hoort de Duitser terug met een net zo herkenbaar accent. Na wat heen en weer onderhandelen wordt de prijs vastgesteld op 45 euro en gaat de hand erop. Het is precies hoe Lakroucha de afgelopen 18 jaar zijn geld heeft verdiend.
Het is voor de marktkoopman alleen de vraag of hij dit over twee jaar nog steeds kan doen. Zijn witte bestelbus, die tot aan de nok is gevuld met kleding en waarvan de schuifdeur net niet lekker sluit, mag vanaf dat moment niet meer de stad in. Vanaf 2025 begint de gemeente namelijk met de invoering van de uitstootvrije zone in de stad, waardoor vervuilende auto's, verschillend van emissieklassen, op een gegeven moment niet meer zijn toegestaan. Eerst geldt dat alleen nog in de binnenstad en voor nieuwe bestel- en vrachtauto's, maar de bedoeling is dat straks de hele stad onder de zone valt.
"Het is voor mij onmogelijk om een elektrische bus te kopen. Je praat dan over 50.000 of 60.000 euro, niemand heeft dat geld", aldus Lakroucha. Op de vraag hoeveel truien hij zou moeten verkopen om zo'n bus te kopen kun je de radertjes in zijn hoofd bijna horen draaien. "Poeh, heel erg veel. Als het doorgaat, is het misschien einde verhaal voor mij."
En de angst over het door kunnen gaan met werken in de binnenstad heeft niet alleen Lakroucha. Uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers en drie brancheorganisaties blijkt dat meer ondernemers zich afvragen hoe zij er over twee of drie jaar bijzitten. Vooral op de markten in de binnenstad heerst die vraag.
Geen markt
Het verkopen van inboedel, kunst, vis, kaas, noten of groenten, het is onmisbaar op de markten in het centrum. Alleen levert het niet per se een vetpot op en de vaak grote spullen moeten ook naar de markt worden gebracht. Het grootste deel van de marktondernemers doet dat met een dieselbusje, voor de ondernemers is een elektrische variant eigenlijk niet te betalen. "Het is niet dat ik tegen het invoeren ben van de regels, maar op het moment is er nog niets beschikbaar in mijn prijsklasse", aldus een marktondernemer die vooral inboedel verkoopt. "Het is maar hopen dat dat tweedehandsmarkt over een paar jaar een beetje loopt, dat is nu nog niets."
Vooral bij de marktkooplieden die dagelijks op een markt in de stad staan is er vrees. "Hier op het Waterlooplein heb je niet genoeg loodsen voor alle marktlui. Met die dure wagens denk ik dat de markt nog leger gaat worden dat dat ie nu al is." Ook bij de andere markten, die niet elke dag zijn, is het de vraag hoe deze er over een paar jaar uitzien. "Ik kan niet een elektrische vrachtwagen gaan kopen, daarvoor is de winst van groente en fruit te weinig. Wij gaan dan kijken of we meer in Amstelveen kunnen staan bijvoorbeeld", zo legt een groenteboer uit waarvan zijn familie al zestig jaar op de markt in de Jordaan staat.
Het verplaatsen naar een andere markt buiten de stadsgrenzen blijkt voor meer kooplieden een realistische optie. Twee derde van de marktkooplui die AT5 sprak gaf aan serieus na te denken om buiten de stad verder te gaan.
Voor Lakroucha is het geen optie om naar een andere markt te gaan, hij wil alleen op 'zijn' Waterloopleinmarkt staan. "Hier op de markt is ook mijn sociale leven. Het is niet alleen het verkopen, we hebben hier echt een vriendschap. Mensen komen hier elke dag, voor een bakkie koffie of om te praten. Ik zou de mensen en mijn collega's het meest missen als ik moet stoppen."
Hij blijft dan ook hopen dat de gemeente de marktkooplui gaan helpen, met subsidies of ontheffingen. Steden als Nijmegen en Maastricht hebben bijvoorbeeld besloten om specifiek de markten te ontheffen van de emissieregels, maar Amsterdam niet.
Duizenden euro's
Niet alleen onder de marktlui is de voortzetting van het bedrijf een vraagpunt, ook bij andere ondernemers neemt de financiële druk toe door het invoeren van de regels. "Weet je hoe duur zo'n elektrische bus kost? Dat is voor mij echt niet te betalen", reageert een man die planten verkoopt. "Daar komt boven op dat sinds corona de omzet is afgenomen en de rekeningen alleen maar omhoog zijn gegaan. Ik denk niet dat ik hier over twee jaar nog zit."
Vereniging Amsterdam City - die ondernemers in de binnenstad bijstaat - herkent de geluiden over de hoge kosten van de bussen, de nog niet echt bestaande tweedehandsmarkt en de problemen na corona. "Ondernemers hebben twee coronajaren achter zich. Zij zijn bezig schulden en belastingen af te betalen. Door de enorme prijsstijgingen op inkoop, huur en arbeid staan marges ontzettend onder druk. Veel ondernemers zijn momenteel aan het overleven. De investeringen die gemoeid zijn met de overstap naar uitstootvrij zijn voor een grote groep gewoonweg niet haalbaar. Dit is zorgelijk, juist daar het de ondernemer betreft die wij als stad zo liefhebben en waarde toevoegt in de winkelstraat."
Ondanks dat de prijs tussen de 40 en 60.000 euro ligt voor een nieuwe bus, raden zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB-Amsterdam (brancheorganisatie voor kleinere bedrijven) ondernemers aan om over te stappen wanneer het kan en zich goed te laten informeren over de regelingen. Ruim een derde van de ondernemers die AT5 sprak denkt dat binnen de overgangsregelingen ook te kunnen doen. Over het algemeen zijn de meeste ondernemers het ook eens met invoer van de zone, net als de brancheorganisaties.
Laadpalen en kilo's
Bij de ondernemers die ervan uitgaan dat zij voor 2028 hun dieselbussen wel kunnen omwisselen voor een elektrische variant zijn echter wel vragen over het straks moet met het laden van de auto. Meerdere van hen gaven aan dat ze hun werkzaamheden niet op de manier kunnen doorzetten zoals nu door het aantal laadpalen in de stad.
Een van hen is aannemer Paul Zwart. Het wagenpark van het bedrijf bestaat uit zeven bussen en een elektrische auto. Volgens Zwart is het financieel wel haalbaar om over te stappen, alleen is het materiaal nog niet op orde. "Wij zitten met de werkplaats in de stad, dus de jongens moeten al vanuit huis met elektrisch vervoer komen. We kunnen hier geen bus wisselen. Mensen die uit Bergen komen hebben al een halve accu opgereden voor ze hier zien. Als je het aantal palen ziet dat er nu is, denk ik niet dat je straks op een klus kan laden. Wij hebben de bus altijd bij het werk staan, want wij hebben gereedschap dat je niet zomaar uit de auto kan halen."
Ook een aannemer wiens wagenpark, van dertig bussen, voor twee derde al uit elektrische wagens bestaat, noemt dezelfde problemen op. "Het is helemaal klote. Een collega uit Almere komt nu net aan heen en weer met de klussen, dus je moet goed bedenken wat hij kan doen op een dag. Een klusje tussendoor is heel lastig. Je moet dan altijd laden, maar als je meerdere klussen op een dag hebt kan je steeds maar heel kort laden. Dan moet je ook nog hopen dat er überhaupt plek is om te laden bij zo'n paal."
Zwart heeft daarnaast ook problemen met de laadcapaciteit die hij en zijn werknemers mee moeten nemen naar de klussen. "Wij hebben diamantboormachines, een watervoorziening en een stroomvoorziening mee in de bus. Wij werken aan traforuimtes (elektriciteitshuisjes, red.), dus er is geen stroom als wij werken. We moeten met een volledige bus de stad in om ons werk te kunnen doen. Je hebt het normaal dan over zo'n 1500 kilo dat je meehebt, maar ik geloof dat de grootste elektrische bus die er nu is maar 300 kilo kan laden."
De stad vermijden
Het probleem met het laden, de dure bussen en dat de wagens nog niet de kilometers aankunnen is voor sommigen in de bouw ook een reden om de stad in z'n algemeen te gaan mijden. "Ik rij soms wel 400 kilometer op en dag en wij staan als calamiteitenmonteurs ook niet de hele dag bij een klant. Ik heb niets aan die twintig minuutjes laden op paal in de stad. Ga dan naar een snellader zeggen ze dan, maar daar staat half Nederland en die liggen allemaal buiten het centrum", legt een elektricien uit. "Ik heb veel vaste klanten in de stad, maar er is ook genoeg werk buiten de binnenstad voor mij."
Dat er genoeg klussen zijn voor de bouwbedrijven en dat Amsterdam mogelijk vermeden gaat worden, hoort Bouwend Nederland ook. Net als de geluiden dat de wagens nog niet in staat zijn voor wat zij moeten trekken aan gewicht of de afstanden die moeten worden gereden. Volgens de brancheorganisatie zijn sommigen varianten die nu in de bouw worden gebruikt nog niet eens beschikbaar en kan dat ook nog wel jaren duren. "We willen als Nederland graag uitstootvrij bouwen en vervoeren, maar dan moeten de randvoorwaarden wel op orde zijn om het werk te kunnen doen."
Om te zorgen dat werklui niet de stad gaan mijden, maar ook niet meteen hoeven over te stappen op elektrisch vervoer kondigde verkeerswethouder Melanie van der Horst laatst aan dat zij aan het einde van het jaar gaan starten met een 'klushub'. Monteurs kunnen dan net buiten de zone, bij de Piet Heingarage, hun niet uitstootvrije-bus inruilen voor een elektrisch voertuig om verder de stad in te rijden.
Maar de monteurs reageren daar niet erg positief op. "De bus ligt vol met gereedschap en je weet nooit precies wat je nodig hebt. We zijn geen pakketdienst, dus we moeten alles gewoon meenemen. Dat kan je niet eventjes overladen op een leenbus", aldus een loodgieter. Bouwend Nederland ziet de positieve kanten van de hub, maar noemt het ook 'niet ideaal'.
Doorpakken en vasthouden
Ondanks de vraagtekens bij hun achterban over laadpalen, busprijzen en de actieradius, zijn de drie brancheverenigingen het wel eens dat het belangrijk is dat de gemeente zich houdt aan de startdatum en de streefdata. Vooral voor de zogenoemde early adapters, die al zijn overgestapt op elektrisch voor het ingaan van zone. In alle sectoren sprak AT5 ondernemers die al (gedeeltelijk) zijn overgestapt op elektrisch.
Slager Ron Pouw heeft bijvoorbeeld zijn dieselbus onlangs ingeruild voor een elektrische variant en doet de bezorgingen door de stad op twee elektrische bakfietsen. "Het hakt er financieel behoorlijk in, dus je moet er wel goed over nadenken." Voor de afstanden die Pouw rijdt, om spullen te halen en te bezorgen, heeft hij geen problemen met de actieradius van de bus. "Het is een heerlijk wagentje, ik mag er niet over klagen. Alleen het moest en dat vind ik niet fijn."
Ook de eigenaar van een installatiebedrijf, die al sinds de oprichting van het bedrijf voor elektrische wagens heeft gekozen, noemt het gebruik van de wagens 'supergoed'. "Wij rijden alleen maar in de stad, dus de actieradius is voor ons geen probleem. De bussen worden opgeladen bij ons in de loods en dat hoeft niet eens elke avond. Ik snap dat het voor sommige ondernemers een te dure grap is, zeker aangezien er bijna geen subsidies meer zijn. Het is wel belangrijk dat de gemeente het ook echt gaat doorzetten."
Om de ondernemers die zijn overgestapt te steunen zien zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB het zitten als de ondernemers op een manier beloond kunnen worden. Vereniging Amsterdam City pleit voor privileges, zoals verruiming van levertijden in de ochtend en lagere kosten voor vergunningen.
Daarnaast benadrukt het MKB dat de organisaties intensief hebben meegepraat over de overgangsregeling, de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen en een coulancebeleid. Het totale pakket noemen zij dan ook 'acceptabel'.
Prijzen doorberekenen
Het grootste gedeelte van de goederen die slager Pouw verkoopt regelt hij zelf met de bus, maar ook een deel wordt geleverd door leveranciers. Wat de nieuwe zone gaat doen met de kosten voor de spullen is nog niet helemaal duidelijk voor hem, alleen de prijzen voor de monteurs - bijvoorbeeld voor de koeling en de snijmachines - heeft hij al gehoord dat die behoorlijk gaan stijgen. "De voorrij kosten zijn alleen al 150 tot 200 euro. Dat wordt wel een hele klap."
Zelf wil Pouw eigenlijk niet meer de prijzen doorberekenen. "Je kan maar niet alles gaan doorberekenen, dan word je te duur. Het leven is al zo ontzettend duur voor iedereen, dus je moet echt wel gaan nadenken of je dan wil doen." Ondanks dat Pouw al is overgestapt, is hij niet per se tegen ontheffingen voor ondernemers die het niet kunnen betalen. "Ik kan wel zeggen dat wij het hebben gedaan en dat ze geen uitstel mogen krijgen, maar een winkelstraat maak je met z'n allen."
Over het doorberekenen van de prijzen door leveranciers hebben meer ondernemers nog veel vragen. In de horeca-sector regelt een deel van de ondernemers zelf het halen van de goederen, maar de drank en het eten wordt voornamelijk gebracht door logistieke bedrijven. De grotere leveranciers van drank zijn vaak al bijna volledig overgestapt op elektrisch vervoer, maar dat geldt nog niet voor alle leveranciers. Wat zij gaan doen met de prijzen als de elektrische vrachtwachtwagen of bus moet worden aangeschaft is voor veel nog niet duidelijk.
Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het rondbrengen van goederen en dat voornamelijk in het centrum van de stad doet weet zelf ook nog niet wat er met de prijzen gaat gebeuren. "We hebben de laatste twee jaar na corona geprobeerd de prijzen gelijk te houden, maar ik denk dat ik nu wel de prijzen moet verhogen." Het bedrijf heeft vijf bussen rondrijden en moeten voor 2028 worden vervangen. "Het kopen van die bussen is een financiële klap, maar ik denk dat we ook minder kunnen rondrijden. De afstanden die we kunnen rijden zijn minder op de accu's, er zijn geen snelladers in de stad en wij stoppen niet lang genoeg voor een laadpaal. Iemand moet daar ook voor gaan betalen. Iedereen krijgt daar mee te maken, de horeca moet dan ook weer gaan doorberekenen aan de klant."
Twijfels door Den Haag
Het invoeren van een uitstootvrije zone is een gemeentelijke taak, maar toch is er de afgelopen weken behoorlijk wat verwarring ontstaan over de invoering. Nadat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) aangaf te willen kijken naar een uitstel en de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer voor dat idee weet zo'n derde van de ondernemers niet meer precies wat de status is.
Zij hebben vragen over de geluiden uit Den Haag en denken dat de landelijke politiek nog een verandering in kan brengen in het uitrollen van de zone. Het MKB, Bouwend Nederland en Vereniging Amsterdam City krijgen alle drie veel vragen van ondernemers die het niet meer snappen. Het MKB noemde de inmenging vanuit Den Haag 'onbehoorlijk bestuur'. "Wij roepen de Tweede Kamer op om zich meer bescheiden op te stellen in dit dossier en zich een betrouwbare overheid te tonen."
Ook wethouder Van der Horst liet eerder al aan AT5 weten het 'vervelend te vinden' dat de landelijke politiek twijfel aan het zaaien is. "Er wordt de ondernemers voorgespiegeld dat de invoering, een gemeentelijke bevoegdheid, op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden." De gemeente houdt zich dan ook gewoon vast aan 1 januari. ". "Wat we echt niet nodig hebben, is twijfel en onduidelijkheid." In dit artikelreageert de wethouder nog op de uitkomsten van het ondernemersonderzoek.
Kleinere zone
De uitstootvrije zone zou in eerste instantie vanaf januari al binnen de hele ring zijn, maar omdat er nog geen geschikte verkeersborden zijn (wat landelijk moet worden geregeld) werd dat verkleind tot binnen de s100. De bedoeling is om het gebied in 2028 alsnog uit te breiden naar het gehele gebied binnen de ring. Wel wordt de bestaande milieuzone binnen de ring in januari verscherpt. Vanaf komend jaar mogen alleen nog dieselpersonenauto's en bedrijfsauto's vanaf emissieklasse 5 of hoger het gebied in, dat zijn auto's uit 2009 of jonger.
In Het Verkeer gaan we langs bij het Piet Kranenbergpad. Deze belangrijke fietsroute is doordeweeks alleen open tijdens de ochtendspits en in de avond vanaf 16.30 uur. Overdag wordt het pad gebruikt als bouwweg voor de reconstructie van knooppunt de Nieuwe Meer.
Om de veiligheid en doorstroming op de weg te vergroten wordt vanaf knooppunt de Nieuwe Meer doorgaand verkeer van bestemmingsverkeer gescheiden. Het aantal rijstroken wordt uitgebreid van vier naar zes per rijrichting. Een enorm project met veel logistieke uitdagingen, legt verkeersmanager Jaap Buitink uit. ''We werken op een postzegel en tegelijk willen we zoveel mogelijk rekening houden met de omgeving.''
Dat het Piet Kranenbergpad nu onderdeel is geworden van de werkzaamheden was onvermijdelijk, legt Buitink uit. ''Dit is eigenlijk de enige mogelijkheid om bij het bouwterrein te komen voor onze vrachtwagens en ander materieel. Helaas kunnen we dat niet combineren met fietsers en voetgangers, dus vandaar dat we het pad gedeeltelijk afsluiten.''
De omleiding via de Amstelveenseweg is even wennen voor fietsers. ''Normaal kan je in één rechte lijn doorrijden en nu moet je eromheen met een aantal stoplichten, dat is jammer'', vertelt aan man die vanuit Amstelveen komt. ''Het is frustrerend'', zegt een jongen op weg naar zijn werk. ''Wel fijn dat het pad open is op bepaalde tijden'', voegt iemand anders eraan toe.
''We proberen zo min mogelijk hinder te veroorzaken voor de omgeving. Daarom maken we in de spits ruimte voor fietsers en voetgangers'', legt Buitink uit. En dat betekent dat het Piet Kranenbergpad van maandag tot en met vrijdag tijdens de ochtendspits (08.00 tot 09.30 uur) en vanaf avondspits om 16.30 open is. In de avonden en weekenden is het Piet Kranenberg ook open. ''Mits er gewerkt wordt want dan moeten we hem wel afsluiten voor de veiligheid van de fietsers.''
Na het geweld rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv van vorige week donderdag kondigde premier Schoof aan maatregelen tegen antisemitisme te gaan onderzoeken. Een daarvan is de mogelijkheid om mensen met een dubbel paspoort die zijn veroordeeld voor antisemitisch geweld het Nederlanderschap af te nemen. Hoe kijken Joodse Amsterdammers naar dit voorstel?
In Buitenveldert, een wijk in Amsterdam Zuid met een aanzienlijke Joodse gemeenschap, is de spanning bijna voelbaar op straat. Er patrouilleren meerdere jeeps van de marechaussee bij drie Joodse scholen. Zodra je iemand probeert aan te spreken steekt de privé-beveiliging van de scholen daar een stokje voor. De marechaussee vraagt aanhoudend wat de NOS komt doen. Bij een school grijpt de directeur in tijdens een gesprek met een leraar.
Niet nieuw
De meeste mensen willen niet met de pers praten en al helemaal niet op camera. Joodse buurtbewoners zijn bang om herkenbaar in beeld te komen en bang om de verkeerde dingen te zeggen. Dat gevoel is niet nieuw, benadrukken Joodse bewoners in gesprek met de NOS. "Het is een onderbuikgevoel dat al langer bestond en door de gebeurtenissen van donderdagnacht wordt bevestigd", zegt een medewerker van de koosjere bakker.
Een orthodox-joodse man loopt gehaast de supermarkt uit. Hij zegt dat hij tegenwoordig "drie keer om zich heen kijkt" voor hij ergens naar binnen loopt. "Dat heb ik nooit eerder gehad, alleen in de week na 7 oktober."
Student Eli (17) vertelt dat hij op de Hogeschool van Amsterdam zijn keppeltje niet meer durft te dragen. Zelf heeft hij "gelukkig nog nooit wat meegemaakt", maar van vrienden hoort hij dat er op sociale media veel antisemitisme is. "Zelf zit ik er niet zoveel op." Hij denkt niet dat zijn keppeltje direct tot mishandeling leidt, "maar ik neem het zekere voor het onzekere".
"Er zijn wijken waar ik niet meer kom", zegt de orthodox-joodse Meir Spiero (30). "Ik zeg niet dat er dan wat gebeurt, maar ik ben voorzichtiger. Ik kijk even rond. Maar verder leven we gewoon ons leven."
Woordkeuze
De Amsterdamse burgemeester Halsema zei na het geweld tegen Maccabi-supporters in de stad "dat dit de herinnering aan pogroms terugbrengt". Die woordkeuze noemt goudhandelaar Nino "overdreven". De maatregel voor het intrekken van de Nederlandse nationaliteit die het kabinet heeft voorgesteld vindt hij "eigenlijk niet kunnen".
"Het zijn een paar straatschoffies, echt idioten natuurlijk, die het geweld hebben gepleegd", zegt hij. "Maar Maccabi-supporters hebben ook dingen gedaan die niet kunnen. Mensen die dit soort geweld plegen moet je uitzetten, maar nu zijn honderdduizenden mensen slachtoffer geworden van zo'n avond."
De stad is van iedereen, vervolgt Nino. "Er komen hier bij de bakker ook Marokkaanse Nederlanders koffie drinken, die balen hier ook van." De discussie over antisemitisme wordt volgens Nino gekaapt door politici.
Schrijver Maurits de Bruijn is het met hem eens. "Gebruik van de term pogroms vind ik totaal overtrokken en eerlijk gezegd gevaarlijk om te gebruiken, omdat het met name Joden juist angstiger maakt." De definitie van antisemitisme is in zijn ogen heel troebel geworden. "Zeker sinds 7 oktober. Leuzen als 'Free Palestine' worden al als antisemitisch bestempeld."
De Bruijn zegt de paspoortmaatregel die het kabinet onderzoekt vreselijk te vinden. "Ongelofelijk dat dit gebeurt in ons land. Je kunt racisme niet met racisme bestrijden, wat mij betreft."
Discriminerend
"Intrekken van de Nederlandse nationaliteit lijkt me een rare maatregel, want het geldt niet voor iedereen in Nederland", zegt Vincent van der Noort (43) uit Amstelveen bij de dierenwinkel. Hij heeft zich altijd veilig gevoeld in Amsterdam. "Maar ik zie er dan ook niet herkenbaar Joods uit."
Eerst zien, dan geloven of ze de maatregel gaan uitvoeren, zegt Spiero. "Ik vind dat eenieder die zich schuldig maakt aan antisemitisme hard moet worden aangepakt, ongeacht zijn nationaliteit."
"Je gaat je richten op de dubbele nationaliteiten en dat is discriminerend", zegt HvA-student Eli. "Dat betekent dat je je gaat richten op de Marokkanen. Dat zijn we gewend van Wilders helaas, maar we kunnen niet uitsluiten dat ook andere jongeren zich aan antisemitisme schuldig maken."
"Ik heb het gevoel dat nu twee groepen tegenover elkaar worden gesteld en dat is zorgwekkend", concludeert de leraar, die anoniem wil blijven. "Je moet eerst juist komen tot menselijk contact voordat je het gesprek kan aangaan."
Welkom in het NH Nieuwsblog van 14 november. In dit liveblog houden we je de hele dag op de hoogte van het 112-nieuws uit de provincie.
Door een ongeluk op de A9 tussen Aalsmeer en knooppunt Rottepolderplein richting Alkmaar is het verkeer gestremd en zijn twee rijstroken afgesloten, met een vertraging van 19 minuten. Tussen knooppunt Diemen en Aalsmeer richting Alkmaar staat 13 kilometer file, goed voor 18 minuten extra reistijd. Ook op de A9 richting Amstelveen en Diemen is sprake van langzaam rijdend verkeer.
Activist Frank van der Linde heeft een kort geding aangespannen tegen de noodverordening die op dit moment in de stad van kracht is. Hij wil zondagmiddag op de Dam demonstreren. In ieder geval dit weekend mogen er geen demonstraties plaatsvinden. "De pro Gaza-demonstratie heeft mijn cliënt vanmorgen aangekondigd, en daar heeft de burgemeester niet op gereageerd. We vechten dit nu via de rechter aan", aldus Willem Jebbink, advocaat van Van der Linde.
Van der Linde kondigde de demonstratie vanmorgen aan. Hij wil morgen om 14.00 uur op de Dam gaan staan. Volgens de activist gaat de afgegeven verordening door Halsema in tegen de burgerlijke vrijheden en de grondwet. "Ik ben in shock over de gebeurtenissen de afgelopen dagen. Het demonstratieverbod daar bovenop is een gotspe. Juist nu moeten mensen hun woede kunnen uiten", laat Van der Linde weten.
Noodverordening
De noodverordening is sinds vrijdagavond 19.00 uur in de stad van kracht. Volgens Jebbink is het 'zeer zorgelijk dat de overheid burgers in heel Amsterdam en Amstelveen voor drie dagen de mond snoert'. De gemeente laat aan AT5 weten dat mensen alleen in de stad niet kunnen demonstreren. "Amstelveen valt hier niet onder."
"Inzet van noodregelgeving is een paardenmiddel waarmee onze burgerlijke vrijheden opzij worden gezet. Dat is op zichzelf een demonstratie waard. Het openbaar bestuur omzeilt met zijn totaalverbod de mensenrechtenverdragen, de Grondwet en de Wet openbare manifestaties, want een demonstratie kan slechts bij uitzondering worden verboden", aldus Jebbink.
Morgenochtend zal er om 11.00 uur een digitale zitting plaatsvinden. Deze kunnen journalisten live volgen. De voorzieningsrechter van de rechtbank Amsterdam zal over de zaak oordelen.
Na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters vertellen een supporter van Maccabi Tel Aviv en een nachtportier van een Amsterdams hotel over de chaos en paniek van eergisteravond. "In Israël zijn we gewend aan gespannen situaties, maar dit was toch echt anders."
Een Maccabi-fan, die vanwege zijn veiligheid anoniem wil blijven, beleefde eergisteravond 'zeer angstige momenten' tijdens zijn reis naar zijn hotel vanaf de Johan Cruijff ArenA.
Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv ging de Israëlische fan met een groep van ongeveer honderd fans met de metro terug naar het hotel. "In het stadion was alles prima, iedereen ging gemoedelijk met elkaar om."
Maar, vervolgt de Israëliër, "onderweg naar het station raakte de groep verspreid. Enkele fans droegen blauw-gele vlaggen of hadden een Maccabi-sjaal om." Waaronder hijzelf.
"Vier of vijf mannen zagen mijn sjaal uitsteken. Ze achtervolgden mij en sloegen mij uit het niets op de grond en schopten tegen mijn hoofd." Hij liep daarbij een hoofdwond op.
Het ging volgens de Israëliër allemaal heel snel en gebeurde in een tiental seconden. "Ik rende na de mishandeling een straat in, maar niemand hielp me. Later kwamen er enkele andere supporters die me beschermden, maar de aanvallers bleven dreigen." Hij vluchtte naar een hotel bij het Damrak en werd opgevangen door nachtportier Peter.
Peter: "Iets na de start van mijn dienst kwam er een man met bebloed hoofd het hotel binnen gerend. Hij vroeg om ijsblokjes en vertelde dat hij was aangevallen door Arabische mannen."
Even later zag Peter hoe Israëlische voetbalsupporters in paniek uit alle richtingen naar het hotel renden. "Binnen twee minuten waren er meer dan vijftien mensen binnen."
De nachtportier leidde hen naar een veiliger gedeelte van het hotel. "Toen ik weer beneden kwam, zag ik buiten het hotel een grote groep mannen." Peter schat de mannen, een paar met Palestijnse vlaggen, tussen de 18 en 30 jaar oud. "Het leek op een goed georganiseerde actie."
Buiten escaleerde het geweld snel, aldus Peter. Hij omschrijft de situatie als chaotisch en angstig. "Ik opende de deuren van het hotel voor de vluchtende mensen. Ze renden voor hun leven."
Omdat de receptie snel vol raakte, stuurde Peter de schuilende mensen verder het hotel in. "Daarna belde ik de politie om te melden dat er een grote groep Israëlische mensen in het hotel schuilde. Ze vroegen me om de groep binnen te houden, en dat heb ik gedaan voor anderhalf uur." De groep schuilende Israëliërs noemen de nachtportier een held.
Het merendeel van de groep Israëlische fans verbleef gedurende de nacht in het hotel. Toen Peter rond 8.00 uur zijn dienst had afgerond, zag hij de laatste mensen vertrekken. "Het was een lange nacht. De stad was niet meer zoals het was toen ik begon."
Ook bij de mishandelde Maccabi-fan zit de schrik er nog goed in. "In Israël zijn we gewend aan gespannen situaties, maar dit was toch echt anders." Bezorgde familie en collega's sturen hem al de hele dag berichten en maken zich ernstige zorgen.
Om de Joodse gemeenschap en de Israëlische supporters die nog in de stad verblijven te beschermen, roept Halsema een noodverordening uit voor Amsterdam en Amstelveen. In beide steden geldt een demonstratieverbod, een verbod op gezichtsbedekkende kleding en wordt er extra politie ingezet.
Log in
