KLM in verdomhoekje, maar houdt vast aan verliesgevende EU-vluchten voor de slots

“We zitten als KLM in het verdomhoekje. Vanwege de uitstoot van onze vliegtuigen, maar nog meer vanwege het geluid. Er is continu spanning met de maatschappij, de omwonenden en inmiddels ook met de politiek in Den Haag.”
Dit zei Paul Terstegge onlangs op een bijeenkomst van de Vereniging van Oud Cabinepersoneel (VOC) van KLM. Een verslag van die bijeenkomst verscheen recent in het clubblad. Terstegge is verantwoordelijk voor de ‘inflight services’ bij het bedrijf.
“Het leidt ertoe dat de groeiperspectieven onzeker worden en het dwingt ons om tempo te maken met vlootvernieuwing om zo de geluidsoverlast en CO2-uitstoot terug te dringen.”
Terstegge geeft hiermee aan dat KLM inmiddels de maatschappelijke druk goed voelt. Een druk die zich al jarenlang opbouwt vanwege het achterhaalde bedrijfsmodel van KLM om buitenlandse reizigers om te laten vliegen naar Schiphol voor een overstap naar verre bestemmingen. Dit model creëert veel extra en onnodige overlast en vervuiling voor de regio rond Schiphol.
‘Nog veel meer nodig’
Het leidt er volgens Terstegge toe dat de firma in totaal 7 miljard euro moet zien te financieren aan nieuwe vliegtuigen. “In 2023 hebben we 700 miljoen winst gemaakt. Dat lijkt veel geld, maar voor 7 miljard is nog veel meer nodig.”
Qua winstgevendheid is KLM volgens de directeur “ergens de afgelopen jaren offtrack geraakt”. Het doel is om in het lopende jaar weer op koers te komen, maar de voortekenen zien er gezien de recentste financiële resultaten niet gunstig uit.
De investering in nieuwe vliegtuigen hangt als een molensteen om de nek van KLM, zo meldt de man aan de zaal. De aangekondigde bezuiniging van 450 miljoen euro is fors, maar nog lang niet genoeg.
Verlies op Europese vluchten
Een belangrijke oorzaak van de moeizame financiële gang van zaken is het Europese netwerk van KLM. Daar wordt volgens Terstegge geld op verloren. Opmerkelijk is zijn signalering: “We vliegen op dit moment teveel Europese lijnen omdat we deze vluchten gebruiken om alle slots dicht te vliegen die we anders zouden verliezen.”
Hij zegt hiermee niets meer of niets minder dan dat zijn werkgever slots nutteloos inzet om ze maar vooral niet kwijt te raken. Geld wordt er niet mee verdiend. Al die kennelijk overbodige slots leiden vervolgens wel tot aanzienlijke overlast en vervuiling. Geen woord daarover in zijn presentatie aan het oud-cabinepersoneel.
In de nasleep van de coronapandemie kampt KLM nog steeds met grote personeelstekorten. Te weinig technici leiden tot problemen met de technische staat van de vloot, “wat leidt tot veel annuleringen”.
Betaalde broodjes
De komende twee jaar lijdt KLM onder een grote mismatch tussen investeringen en inkomsten. Daarom stelt het investeringen in gebouwen, equipment en IT zoveel mogelijk uit om de rekeningen van Airbus te kunnen betalen. En zoekt het naarstig naar extra inkomsten zoals uit betaalde broodjes aan boord.
Ook kijkt het bedrijf naar mogelijkheden om nog meer passagiers in een vliegtuig te proppen, bijvoorbeeld door ruimte voor de stewardessen op te offeren om een extra stoel te kunnen plaatsen. Maar ook betalen voor stoelreserveringen en besparen op de cao zijn opties.
Met name deze laatste optie leidt nu al maandenlang tot conflicten met de vakbonden. Terwijl piloten allang zeker zijn van meerdere verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden – waaronder extra geld – probeert KLM het overige personeel op de nullijn te houden. De vakbonden worden daarbij de facto buitenspel gezet omdat tot twee keer toe via de rechter is afgedwongen dat stakingen verboden zijn.
Extreem veel verzuim
De extra bezuinigingen en de oplopende werkdruk leiden tot een extreem hoog verzuimpercentage van 10 procent. Dat moet omlaag, zo vindt Terstegge. Maar het ligt moeilijk omdat uit onderzoek zou zijn gebleken dat 70 procent van het verzuim wordt veroorzaakt door gebeurtenissen in de privésfeer.
De directeur geeft met zijn presentatie een somber inkijkje in de keuken van KLM. Hij tekent de problemen uit van een bedrijf met (te) smalle marges en hoge investeringen in een markt die uiterst onzeker is. Hoewel de druk van de samenleving wordt gevoeld, heeft KLM niet het geld om ook maar iets te doen aan milieu, klimaat of leefomgeving.
En dus blijft het dus maar voortsukkelen met loze beloftes en ongegeneerde praatjes over stiller en zuiniger. Terwijl het op grote schaal Europese verlieslatende vluchten blijft uitvoeren, alleen maar om krampachtig vast te houden aan de slots die het in de toekomst weer nodig hoopt te hebben.
Een beter signaal dat Schiphol prima kan krimpen zonder al te grote economische gevolgen had Terstegge niet kunnen afgeven richting Den Haag.