Log in
Plannen GL-PvdA geen verkiezingsstunt, maar goed onderbouwd economisch beleid
(leestijd circa 4 minuten)
Na decennia van loze beloften en uitstel van cruciale beslissingen toont GroenLinks-PvdA de daadkracht die ons land zo hard nodig heeft. Het verkiezingsprogramma roept op tot het kortwieken van de luchtvaart om ruimte te maken voor mens en natuur.
Het is een ambitieus plan: het sluiten van Rotterdam en Maastricht Airport en een forse krimp van Schiphol om woningbouw in die regio’s mogelijk te maken. Het is niets minder dan een doorbraak voor een leefbaar en duurzaam Nederland.
Het is een geluid waar omwonenden, klimaatorganisaties en vooruitstrevende politieke partijen al ruime tijd om vragen om een einde te maken aan de voortdurende geluidsoverlast, de vernietigende milieueffecten en de nijpende woningnood.
Die woningnood is torenhoog in ons land en GroenLinks-PvdA maakt er nu terecht een speerpunt van in het verkiezingsprogramma. Door regionale vliegvelden op te offeren ontstaat er direct ruimte voor grootschalige woningbouw.
Een studie in opdracht van de Bewoners tegen Vliegtuigoverlast (BTV) en klimaatorganisatie Urgenda toonde vorig jaar al aan dat het de samenleving veel geld oplevert als vliegveld Zestienhoven wordt omgevormd tot een moderne stadswijk. Dat plan was een vervolg op ideeën uit 2019 om RTHA om te bouwen tot een Central Park met 12.500 woningen.
Direct meer woningen
Deze ontwikkeling zou niet alleen direct woningen opleveren, maar ook ruimte voor waterberging en een veel gezonder leefomgeving. Bovendien kan de gemeente honderden miljoenen euro’s genereren uit erfpacht en extra belastinginkomsten.
De keuze om juist luchthavens om te bouwen tot woonwijken is buitengewoon praktisch. Een groot deel van de benodigde infrastructuur is al aanwezig, zoals toegangswegen en riolering. Dit versnelt het bouwproces aanzienlijk, een cruciale factor in de strijd tegen het acute woningtekort.
De lobby van de vliegtuigindustrie en sommige politici ter rechterzijde roepen vaak in koor dat sluiting een “groot verlies voor stad en regio” zou zijn. Maar niets is minder waar. Uit onderzoek blijkt dat Rotterdam Airport nu alleen winst maakt op het parkeren en via de verhuur van gebouwen, terwijl er zware verliezen worden geleden op het vliegen zelf.
Waarom zou de politiek in godsnaam een verliesgevend vliegveld openhouden dat bovendien de leefkwaliteit van duizenden mensen aantast?
Bij de sluiting van RTHA zullen er naar schatting zo’n 1800 fulltime banen verloren gaan, maar dit moet in perspectief worden geplaatst. In Rotterdam staan op dit moment 30.000 vacatures open. Er is dus meer dan genoeg werkgelegenheid voor mensen die eventueel hun baan verliezen, vaak in sectoren die wel bijdragen aan een duurzame toekomst en aan de algemene middelen.
Orakel Kers
De aankondiging van GroenLinks-PvdA zet de luchtvaartindustrie direct in de aanvalsstand. Arjan Kers, topman van reisorganisatie TUI, claimt “verrast” te zijn door het plan. Had hij dichterbij de samenleving gestaan, dan had hij de roep om sluiting van RTHA al decennialang kunnen horen. De uitspraak van Kers heeft meer weg van de kop in het zand steken dan van een oprechte verrassing.
Kers probeert het belang van regionale luchthavens te vergroten door te spreken over vrachtverkeer, met als absurd voorbeeld de import van avocado’s. Alsof het behoud van regionale vliegvelden essentieel is voor de wereldhandel in exotisch fruit.
Lijsttrekker Frans Timmermans benadrukt juist dat er voldoende alternatieven zijn voor reizigers die op vakantie willen. Nederland is geen eiland; we zijn uitstekend verbonden met de wereld, onder meer via Schiphol. Ook als die luchthaven moet krimpen voor de woningbouw.
Overstappers
Zo vervoert KLM tientallen miljoenen buitenlandse overstappers die vrijwel niets toevoegen aan de Nederlandse economie, maar wel veel herrie en vervuiling veroorzaken. Schrappen van de transferpassagiers of het onaantrekkelijk maken om over te stappen op Schiphol zou al veel problemen oplossen.
De beschuldiging van Kers dat het plan slechts “stemmentrekkerij” is, is een goedkope en laaghartige poging om de politiek te diskwalificeren. Het plan is immers verre van luchtfietserij. Het kent een weloverwogen en economisch onderbouwde basis en vormt daarmee een antwoord op een van de grootste maatschappelijke problemen van deze tijd.
Kers verwijt de critici van de vliegindustrie dat zij “hypocriet” zijn, omdat ze wel avocado’s eten of kleding uit India willen dragen en zelf volop de wereld rondreizen. Dat is niet meer dan een kinderachtige afleidingsmanoeuvre. Het gaat immers niet om het verbieden van reizen of import, maar om het erkennen van de enorme milieubelasting van de luchtvaart en om het nemen van verantwoordelijkheid voor de wooncrisis en het klimaat.
Concrete stappen blijven uit
De TUI-topman roept dat zijn sector aan verduurzaming werkt en “plannen op tafel heeft”, maar concrete en impactvolle stappen blijven al decennialang uit. “De innovatie moet komen van een gezonde sector”, zegt Kers, maar hoe gezond is een sector die alleen winst maakt op parkeergelden en verhuur en zware verliezen lijdt op de kernactiviteit? En dat terwijl de maatschappelijke kosten van geluidsoverlast, milieu, klimaat, gezondheid en woningnood zich opstapelen en liefst worden afgewenteld op de belastingbetaler en de omwonenden.
De klacht van de sector dat Nederland een “duur vliegland” wordt door belastingen, waardoor mensen uitwijken naar Düsseldorf en Brussel, is een misleidende redenering. De werkelijke kosten van het vliegen zijn nooit goed doorberekend aan de consument. Vliegen is daarom veel te goedkoop, ten koste van ons milieu en onze gezondheid.
Het is werkelijk absurd om het “recht” op spotgoedkope vluchten te verkiezen boven het recht op een betaalbaar huis in een gezonde leefomgeving.
De officiële reactie van Rotterdam The Hague Airport dat er “geen plannen zijn om de luchthaven te sluiten” tekent de vastgeroeste houding van een industrie die weigert vooruit te kijken. Maar de tijd van ongeremde groei en het negeren van de maatschappelijke impact is voorbij.
GroenLinks-PvdA grootste partij
Gezien de peilingen is de kans groot dat Frans Timmermans met GroenLinks-PvdA vanaf 29 oktober de grootste partij van het land is, waarna hij het voortouw zal krijgen bij het vormen van een nieuwe coalitie. Onverstandig dat een hele sector in onze economie de ogen sluit voor deze waarschijnlijke ontwikkeling.
Het is goed dat GroenLinks-PvdA dit nu op de landelijke politieke agenda zet. Het is geen kortzichtige verkiezingsstunt, maar een noodzakelijke en moedige stap. Het is de hoogste tijd dat de belangen van mens, milieu en klimaat prevaleren boven de winsten van een sector die zeer regelmatig zware verliezen lijdt en de maatschappij opzadelt met hoge kosten.
De plannen markeren hopelijk het begin van een nieuw tijdperk, waarin we de beperkte ruimte in Nederland eindelijk weer eerlijk benutten voor de behoeften van de samenleving als geheel, niet voor die van de luchtvaartindustrie met zijn overstappers en gigantische klimaatschade.
