(leestijd circa 4 minuten)
Afgelopen weekend publiceerde KLM-piloot Roeland Hagreis een mindmap waarin hij een “zeer fijnmazig netwerk van stichtingen en verenigingen” blootlegt met als doel Schiphol een kopje kleiner te maken. SchipholWatch speelt er een centrale rol in.
Het opstel van Hagreis illustreert overduidelijk zijn grote zorgen over de groeiende maatschappelijke druk tegen de negatieve effecten van zijn sector. Herrie, milieuvervuiling en klimaatschade resulteren uiteindelijk in een marginale economische bijdrage.
Wat Hagreis niet ziet, is dat er inmiddels een krachtige burgerbeweging is ontstaan die opkomt voor een leefbare omgeving en vecht tegen de eenzijdige belangen van een onverzadigbare industrie.
De piloot dicht het burgernetwerk eigenschappen toe die het volgens hem uiterst effectief maken. Weerbaarheid, redundantie en actie op meerdere fronten (juridisch, maatschappelijk, overheid, milieu, wetenschap, journalistiek). Alle middelen worden ingezet om de groei van Schiphol en de luchtvaartindustrie te stoppen.
Vijandige tactiek?
Wat Hagreis hier als een vijandige tactiek probeert neer te zetten, is in werkelijkheid de organische en onvermijdelijke reactie van burgers die hun leefomgeving en gezondheid bedreigd zien worden door een nietsontzienende industrie.
De zogenaamde “weerbaarheid” en “redundantie” zijn geen bewijs van een sinistere agenda, maar van de diepgewortelde bezorgdheid en de veerkracht van gemeenschappen die jarenlang zijn genegeerd.
Burgers, verenigd in stichtingen en actiegroepen, voelen zich genoodzaakt om hun krachten te bundelen wanneer overheden en de luchtvaartlobby eenzijdig besluiten nemen die hun welzijn aantasten.
Meerdere fronten
Het feit dat dit netwerk op “meerdere fronten” opereert, toont juist de legitimiteit en breedte van de problematiek aan. De overlast van geluid, de uitstoot van schadelijke stoffen en de impact op het klimaat zijn immers niet beperkt tot één domein; ze vereisen een integrale aanpak van juridische strijd, maatschappelijke bewustwording en wetenschappelijke onderbouwing.
De gewenste krimp van Schiphol is geen destructieve daad, maar een noodzakelijke stap naar een duurzame en gezonde toekomst. Het illustreert de vastberadenheid van mensen die klaar zijn met holle beloftes en in plaats daarvan concrete actie eisen.
Hagreis ziet dat SchipholWatch een centrale rol speelt in de “anti-luchtvaartwereld” en concludeert ironisch dat SW een zeer effectieve campagne voert. Uiteraard zijn wij hem dankbaar voor de erkenning. Inderdaad is SchipholWatch effectief – mede dankzij duizenden donateurs die ons ondersteunen – en daar zijn we trots op. Maar onze effectiviteit komt niet voort uit obscure agenda’s zoals Hagreis insinueert, maar uit het vertegenwoordigen van de stem van de tienduizenden burgers die dagelijks te lijden hebben onder de gevolgen van de ongebreidelde groei van de luchtvaart.
Collectieve stem
SW en collega-organisaties zijn het antwoord op het monolithische blok van de luchtvaartlobby en de Nederlandse politiek. Wij willen een collectieve stem creëren die minstens zoveel gewicht in de schaal legt als die van de sector.
De website vliegherrie.nl is hiervan een sprekend voorbeeld. Het is een direct kanaal voor burgers om hun overlast te melden, en daarmee een essentieel instrument voor transparantie en democratische controle. De sector haat de site omdat deze zo goed en voor iedereen zichtbaar maakt hoe groot het leed is dat omwonenden wordt aangedaan door het luchtvaartbedrijf.
Hub van hoop
De burgerorganisaties bieden tegenwicht aan de almachtige vlieglobby en bouwen zo aan een hub van hoop in plaats van een hub van hinder die Schiphol is geworden.
Een terugkerend thema in de analyse van romanschrijver Hagreis (zie kader) en de reacties onder zijn bijdrage is de bewering dat het anti-luchtvaartnetwerk “achterhaalde en onjuiste informatie” verspreidt en dat media en politici die “desinformatie” klakkeloos overnemen. De reacties, veelal van collega’s uit de vliegindustrie, spreken van “compleet uit de lucht gegrepen CO2-cijfers” en zelfs “leugens”.
Dit is niets meer dan een cynische omkering van de feiten en een klassieke methode om legitieme kritiek te diskwalificeren.
Desinformatie uit de sector
De werkelijke desinformatie komt al decennialang uit de hoek van de vliegindustrie zelf, die voortdurend poogt zijn impact te bagatelliseren. Terwijl de sector mijmert over “schone en stille groei” ervaren omwonenden dagelijks de keiharde realiteit van geluidsoverlast, fijnstof en stikstofdioxide.
Burgers en de door Hagreis genoemde organisaties baseren zich op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek, niet op de propagandistische praatjes van een grote, vervuilende industrie.
Terwijl Hagreis spreekt over de anti-luchtvaartbeweging, blijkt in werkelijkheid vrijwel niemand tegen de luchtvaartsector te zijn. Wel uiten mensen hun gevoelens van legitieme angst, frustratie en woede over de aantasting van gezondheid en leefbaarheid. Het is de emotie van mensen die hun stem niet gehoord voelen en van wie het welzijn wordt opgeofferd aan economische belangen die niet de samenleving als geheel dienen.
Gedeelde strijd
De suggestie in de reacties dat een “microgroepje figuren” verantwoordelijk is voor de succesvolle campagne is een poging om een brede maatschappelijke beweging te reduceren tot een marginaal clubje. Het ontkent de werkelijkheid van talloze bezorgde burgers die zich onafhankelijk van elkaar organiseren, maar die elkaar wel vinden in de gedeelde strijd.
De bewering dat journalisten een “dubieuze anti-luchtvaart agenda” uitvoeren is een brutale aanval op de onafhankelijke journalistiek die juist de taak heeft om kritische vragen te stellen aan de machthebbers – of dat nu de overheid is of de vliegindustrie.
Terwijl Hagreis zich concentreert op het netwerk van burgerorganisaties blijft de veel machtiger vlieglobby buiten beeld in zijn analyse. Zijn doel is immers om “de luchtvaartsector te helpen door alles in kaart te brengen”. Dit is de kern van zijn bijdrage: zijn analyse dient de belangen van de sector die hij wil beschermen.
Miljoenenlobby
De sector beschikt over enorme financiële middelen, invloedrijke netwerken en directe toegang tot politieke besluitvormers. Dit is dezelfde lobby die al decennialang de groeiparadigma’s dicteert, vaak ten koste van milieu en omwonenden.
Het is deze lobby die de pers moet onderzoeken, om te zien hoe de miljardenstromen van subsidies en belastingvoordelen in stand worden gehouden.
De mindmap van Roeland Hagreis, bedoeld om de vliegindustrie te helpen, onderstreept onbedoeld de kracht (en de noodzaak) van een georganiseerde burgerlobby in ons land. Het fijnmazige netwerk waarover hij spreekt, is de belichaming van een samenleving die opstaat voor haar rechten.
Democratisch antwoord
In plaats van de burgerlobby te zien als een vijand die “desinformatie” verspreidt, doet de luchtvaartsector er goed aan te luisteren naar de terechte zorgen die breed worden gedragen. De effectiviteit van de burgers is immers geen anomalie, maar een democratisch antwoord op de onhoudbare druk die de luchtvaart legt op mens en milieu.
Wij blijven in ieder geval onze stem verheffen, onze krachten bundelen en vechten voor een leefbare toekomst. Want dat vertegenwoordigt de ware maatschappelijke vooruitgang.
Roeland Hagreis is behalve piloot ook romanschrijver. Onder het pseudoniem Verax Dictu (waarzegger in het Latijn) schreef hij dit jaar een science-fiction epos over een toekomst waarin klimaatactivisten en linkserige types erin geslaagd zijn om Schiphol te krimpen. De gevolgen zijn uiteraard desastreus: economische ineenstorting en massale werkeloosheid. De liefst 139 pagina’s zijn te bestellen via uitgeverij Brave New Books, een internetplatform om gratis boeken in eigen beheer uit te geven. Het bedrijf drukt een boek pas af nadat het is besteld.
Bron
Log in
