(leestijd circa 2 minuten)
De Inspectie Leefomgeving & Transport (ILT) gaat de komende jaren het toezicht op de luchtvaart terugschroeven als gevolg van krappere budgetten. Het toezicht wordt daarmee nog meer een papieren tijger dan het al was.
Dit blijkt uit de recent gepresenteerde meerjarenstrategie van de inspectie. Terwijl de overlast voor omwonenden groeit en de roep om een gezonde leefomgeving luider klinkt dan ooit, kiest ILT ervoor om de vliegindustrie de vrije hand te geven onder het mom van “scherpere keuzes”.
Het toezicht stelde al jarenlang weinig voor, vooral omdat de minister de inspectie verbood om handhavend op te treden bij overtredingen. Nu staat de ILT voor een “grote budgettaire opgave” en dwingen bezuinigingen, aflopende tijdelijke financieringen en noodzakelijke investeringen in ICT tot “scherpere keuzes”.
De omwonenden gaan ongetwijfeld de prijs betalen voor deze besparingen. ILT geeft immers expliciet aan dat zij “relatief minder capaciteit vrijmaakt voor transport” ten gunste van milieutoezicht.
Minder intensief toezicht
Het toezicht op het vliegverkeer – dat zorgt voor immense milieuschade en dito geluidsoverlast – wordt minder intensief. Dit terwijl de inspectie erkent dat “de druk op het milieu toeneemt”, niet in het minst door de immense geluidsoverlast.
Het betekent minder controles, minder diepgang, minder zekerheid in een sector die toch al bekend staat om de losse omgang met wettelijke regels, het niet nakomen van afspraken en het goochelen met cijfers.
ILT geeft aan dat “nieuwe taken alleen worden opgepakt als daar extra geld voor beschikbaar komt”. Dus terwijl er jaarlijks miljarden aan subsidies en vrijstellingen aan de vliegindustrie worden overhandigd, wordt het toezicht afhankelijk van een incidentele financiële meevaller.
Geen effectieve aanpak
De Luchtvaartautoriteit van het ILT zegt zich te gaan richten op “naleving van uitstoot- en geluidsnormen”. Het verminderen van geluidshinder wordt zelfs een “belangrijke maatschappelijke opgave” genoemd. Mooie woorden op papier, maar wat betekenen ze in de praktijk als de capaciteit op luchtvaartgebied afneemt? Minder intensief toezicht staat haaks op het effectief aanpakken van de overlast.
ILT ziet ook dat burgers steeds vaker tegen de hinder protesteren. Maar hoe denkt de inspectie daadwerkelijk het verschil te maken als zij zich juist terugtrekt?
De ILT wil ruimte bieden voor “technologische innovaties, zoals het gebruik van waterstof als brandstof in de luchtvaart”. Het klinkt groen, maar het is niet meer dan een manier om het beeld van een vervuilende sector op te poetsen. Terwijl de echte problemen – de hoeveelheid vliegverkeer en de directe overlast – onverminderd voortduren. Innovaties laten decennia op zich wachten, terwijl de overlast vandaag is.
Loze belofte
De inspectie wil voortaan “actief signalen uit de samenleving ophalen” en “open en benaderbaar zijn voor de buitenwereld”. Maar als de capaciteit ontbreekt om die signalen op te volgen, voelt het als een loze belofte.
Omwonenden zullen in de toekomst dus nog vaker actie moeten ondernemen via de juridische weg, omdat ILT de maatschappelijke roep om een gezonde leefomgeving niet kan, wil of mag beantwoorden.
De nieuwe meerjarenstrategie van de ILT zorgt voor grote onzekerheid. Door te snijden in het toezicht op de notoir onbetrouwbare vliegindustrie, dreigt de ILT een inspectie te worden die de sector meer ruimte geeft in plaats van mens en milieu te beschermen. De belofte van “veiligheid, vertrouwen en duurzaamheid” klinkt hol als de middelen ontbreken om die te garanderen.
Bron