Door: Maarten Alderden. Het is alweer even geleden dat er op de tv programma’s waren als: Het verhaal van Nederland, Amsterdam en Vlaanderen. Waar ze vroeger vooral in uitblonken was de ongelijkheid. Als je niet rijk was had je weinig te vertellen. Armen, arbeiders en vrouwen hadden geen stemrecht. Slechte huisvesting. Sociale voorzieningen bestond er niet. De gemiddelde levensverwachting was laag. Geeneens 50 jaar.
Was het het recht van de sterkste, rijkste. Was het zo gegroeid? Ik weet net niet. Honderd jaar geleden had je veel herenboeren, vooral in Noord-Nederland. En die herenboeren hadden arbeiders en daartussen was een enorm standsverschil. Voor een klein loontje hard werken en na gedane arbeid kon je vertrekken. Geen loon, geen onderdak meer. En de boeren zelf gingen in Tanzania neushoorns schieten. Maar goed, dat standsverschil werd pijnlijk duidelijk toen een vriend van mij op familiebezoek was. Hij trof daar een oude tante die vertelde over het leven en werken van vroeger. Ze had het alleen maar over ‘de arbeider’ hier en ‘de arbeider’ daar. Tot haar neef aan haar vroeg: “zeg tante, had die arbeider ook nog een naam?” Tante verschoot en heeft nooit meer één woord met haar neef gewisseld!
Tot halverwege de jaren ’60 was het zo dat als een vrouw/meisje werkte en ze gingen trouwen dan daar ontslag op stond. Vrouwenstemrecht is er pas sinds de jaren ’20 van de vorige eeuw.
De meeste westerse landen hadden koloniën waar je de arbeid meer een slavenbestaan kon noemen. Wat mij schokte was dat België een keer op een wereldtentoonstelling een Afrikaans dorpje had gebouwd, met een hek er omheen en daarin een groep mensen uit Congo. Bezoekers konden dus naar een mensentuin gaan kijken om te zien dat niet iedereen wit was.
Dat de meeste inboorlingen overleden aan de ziektes die hier rondgingen waar hun geen weerstand tegen hadden was jammer en pech voor hen.
Maar goed. Tijden veranderen, we werden uiteindelijk multicultureel en zelfs mensen die anders zijn, anders denken dan de massa worden steeds meer geaccepteerd. Als voorbeeld geef ik dat het eerste regenboog-zebrapad dat onthuld werd, helaas na één nacht al gesloopt werd. Maar gelukkig laten we dit alweer ver achter ons.
Kerken hebben ook lang geworsteld met verschillen. Vroeger werden de rijken in de kerk begraven en het gewone volk elders. Daar komt ook de term ‘rijke stinkerd’ vandaan omdat de weken na een begrafenis de kerk nog wel eens goed gelucht moest worden voor een dienst. Vroeger had je ook in kerken gekochte plaatsen, rijken zaten voorin. Een rood lampje weerhield je ervan om daar als ‘gewone’ te gaan zitten.
Het was einde oorlog, 80 jaar geleden, een Surinaamse sergeant wilde graag een kerkdienst bijwonen. Dat kon, maar hij mocht vanwege zijn huidskleur niet gaan zitten en moest achter in de kerk gaan staan. Eerlijk waar gebeurd! Hoezo vrijheid!
Een kleurling op de preekstoel heeft ook lang geduurd. Net als vrouwen. Het is vroeger wel voorgekomen dat als een vrouw een functie/taak in een kerk had en ze ging scheiden dan kon ze geen taken meer in de kerk doen, behalve stofzuigen.
Het is ook lange tijd zo geweest dat als een meisje/vrouw zwanger raakte voor het huwelijk dat er openlijk voor in de kerk spijt betuigd moest worden. Anders geen kerkelijk huwelijk. Toen dochters van dominees dit ook wel eens overkwam is die regel stilletjes afgeschaft. En gelukkig maar.
Dan die worstelingen met anders geaarden. Hoe kan jij het helpen hoe je wordt geboren en in wat voor omstandigheden jij opgroeit. En wie geeft een ander het recht om daar over te oordelen? Je zou er kerkscheuringen van krijgen, als die er al niet geweest zijn. Pas nog. Een vrouw wilde op de kieslijst van een bekende politieke partij. Ze staat er niet op en is geeneens gehoord. En dat in 2025. In artikel 1 van de grondwet staat: Discriminatie is verboden!
Regels, regels, regels en mensen in hokjes plaatsen, ik word er niet goed van. Het liefst zou ik mensen die andere mensen in hokjes plaatsen ook in een hokje willen plaatsen. Maar ja, als ik dat doe dan ben ik net als zij en dan stopt het nooit.
Ik was een paar jaar geleden naar de musical “Dagboek van een Herdershond”. Het verhaal ging over een jonge kapelaan (Erik Odekerke) die de belofte had gedaan zijn hele leven aan het geloof en aan de kerk te wijden (celibaat). En ja, toen gebeurde het. Hij werd verliefd. En dan kon dus niet. Altijd gaat het in films en musicals over onmogelijke liefdes. Dus hier ook. Maar gelukkig, op het toneel bevond zich ook de beschermengel van de kapelaan. Hij zag haar niet, maar wij als publiek wel. Zij gaf hem regelmatig goede raad. En als uiteindelijk zijn worsteling met zijn verliefdheid en de regels daaromheen zo erg wordt dat hij er bijna aan onderdoor gaat dan gaat zijn beschermengel achter hem staan en roept keihard, ook de zaal in: ”ERIK! God heeft ons de tien geboden gebracht en de rest van die regels is door oude chagrijnige mannen bedacht!”
Zo….., die kwam even binnen! En die vergeet ik ook nooit meer!
Wat ben ik blij dat ik in deze tijd leef. Dat we tolerantere kerken hebben gekregen, ruimdenkende kerken zelfs. Waar iedereen welkom is. Of zouden er toch nog ergens oude………, wie weet? Dit alles gezegd hebbende wil ik u graag opmerkzaam maken op de tentoonstelling ‘Passie door Kunst’ die gehouden zal worden van 16 september tot 21 september in de Doopsgezinde Kerk in de Zijdstraat nr. 55, dagelijks van 13-17 uur.
Daar zullen een twintigtal Aalsmeerse (amateur) kunstenaars hun licht laten schijnen op het onderwerp: ‘Aan tafel, delen en samenzijn’. Dat daar verrassende creaties te bewonderen zijn lijdt geen twijfel. Benieuwd? Dan zien wij elkaar daar.
Maarten Alderden is een veelzijdige Aalsmeerder. Niet alleen als kweker van seringen en sneeuwballen, ook timmert hij aan de weg met zelfgemaakte decoratieve uilen en draagt hij zijn steentje bij tijdens begrafenissen. Actief en betrokken lid van de Oosterkerk waar hij al zijn hele leven pal naast woont.
Aalsmeer Over Hoop is een platform waarin zes Aalsmeerse en Kudelstaartse kerken vertegenwoordigd zijn. Door het jaar heen worden evenementen georganiseerd waarmee de kerken hun liefde voor Jezus en de omgeving willen uitdragen. Met regelmaat verschijnen columns die tot nadenken stemmen.

Het bericht Column: ‘Oude chagrijnige mannen’ verscheen eerst op AALSMEERVANDAAG.