Door Donald Esser
Uithoorn – Even gememoreerd: ongeveer tweehonderd mensen hebben dinsdag 9 september geprotesteerd bij het gemeentehuis van Uithoorn tegen de mogelijke vestiging van twee asielzoekerscentra (azc’s) in de regio. De demonstratie, die eerder vreedzaam begon, escaleerde toen een groep demonstranten het gemeentehuis probeerde binnen te dringen. De politie moest ingrijpen en gebruikte daarbij de wapenstok. Er waren zeker zeven politie-eenheden aanwezig om de orde te herstellen.
De demonstranten verzamelden zich rond 20.00 uur voor het gemeentehuis, waar op dat moment een commissievergadering gaande was over de opvangplannen. Onder luid geroep van leuzen als ‘Azc, weg ermee’ uitten zij hun zorgen over de impact van de opvanglocaties op de leefbaarheid en veiligheid in de buurt.
De sfeer sloeg om toen een groep demonstranten het gemeentehuis wilde binnengaan, maar werd tegengehouden door beveiligers. Wethouders en burgemeester Pieter Heiliegers probeerden in gesprek te gaan met de menigte, maar dat leidde niet tot een doorbraak. De politie trad op om verdere escalatie te voorkomen.
‘Niet gehoord’
Veel omwonenden maken zich zorgen over de veiligheid en sociale cohesie in hun wijk. “We voelen ons niet gehoord”, zegt buurtbewoner Anja, die zich fel verzet tegen de plannen. “Het gaat hier niet om onwil, maar om angst. Mijn kinderen spelen op straat. Ik wil weten wie er straks in onze buurt wonen.”
Tegenover het protest stond een kleinere groep voorstanders van de opvang. “We hebben als samenleving een verantwoordelijkheid”, stelt Youssef, vrijwilliger bij een lokale hulporganisatie. “Deze mensen vluchten voor oorlog en geweld. Als wij ze geen plek bieden, wie dan wel?”
‘Ik schaam me echt’
Inwoner Annemarie laat weten: “Ik schaam me. Echt. Uithoorn, mijn dorp, liet zich op 9 september van zijn lelijkste kant zien. Een protest tegen een AZC? Prima. Dat mag. Dat is je recht. Maar wat er gebeurde, had niets meer te maken met standpunten. Het leek eerder op een vechtpartij die elk moment kon losbarsten. Mensen met rode hoofden, die het gemeentehuis probeerden binnen te stormen. Beveiligers die werden belaagd. Kreten als ‘De fik erin!’ die over het plein gierden. En vrouwen = jawel, vrouwen = die dingen riepen die je niet eens tegen je ergste vijand zou zeggen. Noem het protest. Ik noem het ontsporing. Want wie denkt zo z’n punt te maken, bereikt het tegenovergestelde. Je zag het gebeuren: hoe argumenten oplosten in pure agressie. Hoe dorpsgenoten veranderden in een meute. Ik keek naar de beelden en dacht: dit zijn toch niet míjn dorpsgenoten? Dit zijn beesten. Mensen die hun eigen gelijk letterlijk kapotschreeuwen en slaan. Het wrange is: het debat over een AZC is belangrijk. Je mag het er hartgrondig mee oneens zijn. Maar dat debat is nu overschaduwd door rellen en bedreigingen.”
De gemeente laat weten de zorgen van inwoners serieus te nemen en reageert. Een woordvoerder laat weten: “Het protest verliep eerst vreedzaam en burgemeester Heiliegers, wethouder De Robles (asiel) en verschillende raadsleden spraken buiten met de groep betogers. De avond kreeg een grimmiger karakter toen enkele demonstranten probeerden het gemeentehuis binnen te dringen. Later die avond stond een tweede commissievergadering op de agenda waarin de raadsleden een korte update zouden krijgen over de asielopvang. Deze vergadering werd daarna vanwege de onrust ook afgelast.”
In gesprek
De gemeente betreurt het dat de bijeenkomst hoog opliep en dat de politie moest ingrijpen om de rust te doen terugkeren. De Robles: “Zowel burgemeester Heiliegers als ik voelen begrip voor het feit dat de komst van 250 vluchtelingen en dus in feite onbekende, nieuwe inwoners, vragen en zorgen oproepen. En demonstreren is ieders recht. Daarbij verwachten we wel dat dit met respect gebeurt en op vreedzame wijze. We blijven daarbij openstaan voor gesprekken. Op het moment dat de situatie minder vreedzaam wordt, wordt ook een gesprek onmogelijk.”
Besluit en wettelijke taak
Met de opvanglocatie aan de Wiegerbruinlaan voldoet de gemeente aan de opdracht vanuit de Spreidingswet voor vluchtelingenopvang. In november 2024 ging de gemeenteraad akkoord met maximaal 250 vluchtelingen, waarbij wel de plekken voor alleen gaande minderjarige asielzoekers (amv) vervielen. Dit besluit staat hiermee vast. De door Amstelveen gekozen locatie voor een AZC aan de grens met Uithoorn ziet de gemeente daarnaast als zeer ongewenst vanwege de afstand tot de voorzieningen in Amstelveen. Zij maakt zich dan ook hard voor de belangen van de inwoners van de gemeente.
De plannen maken deel uit van een bredere regionale opgave om asielzoekers op te vangen, zoals afgesproken in het landelijke spreidingsplan.
Landelijke spreidingsplan
Het landelijke spreidingsplan is een initiatief van het Rijk om de opvang van asielzoekers evenwichtiger te verdelen over Nederlandse gemeenten. Elke gemeente krijgt een taakstelling op basis van inwoneraantal en draagkracht. Het doel is om overvolle noodopvanglocaties te ontlasten en langdurige opvang te realiseren met meer rust en structuur voor zowel bewoners als omwonenden. Gemeenten die vrijwillig meewerken, kunnen rekenen op financiële compensatie en ondersteuning. Bij onvoldoende medewerking kan het Rijk ingrijpen via een aanwijzing.
Eva van Wilgen, teamleider van Vluchtelingenwerk Uithoorn laat weten: “Wij betreuren het dat mensen die gevlucht zijn op deze manier benaderd worden. Nieuwe buren moet je altijd leren kennen, vluchteling of niet. We vinden het erg verdrietig dat de polarisatie toeneemt. Voor vluchtelingen in Nederland is dit heel heftig, bij hen ontstaat nu ook angst. We denken dat het belangrijk is dat mensen het gesprek met elkaar aangaan. Ga eens in gesprek met een vluchteling, wij geloven dat dit veel zorgen weg zal nemen. Zaterdag 27 september is het open azc dag en dit is een mooie gelegenheid om het gesprek aan te gaan.”
‘Nieuwe buren moet je altijd leren kennen, vluchteling of niet.’ Foto: Vluchtelingenwerk Nederland.
Het bericht ‘Het gaat hier niet om onwil, maar om angst’ verscheen eerst op Nieuwe Meerbode.
Log in
