Terwijl in veel Nederlandse gemeenten raadsvergaderingen onder druk staan door ordeverstoringen en protestacties, is daar in Amstelveen de afgelopen twee jaar geen sprake van geweest. Dat blijkt uit navraag bij de gemeente, in het kader van landelijke zorgen over de veiligheid van de lokale politiek.
Boze burgers, lawaai buiten het gemeentehuis, sit-ins in de raadszaal: het is een beeld dat steeds vaker voorkomt in Nederland. Uit een inventarisatie van Trouw blijkt dat in het afgelopen anderhalf jaar bijna elke maand ergens in het land een raadsvergadering werd verstoord. Aanleidingen variëren van asielopvang tot internationale kwesties zoals het conflict in Gaza. In Utrecht werd onlangs nog een vergadering verstoord door pro-Palestijnse actievoerders. In andere gemeenten werd zelfs vuurwerk afgestoken of moesten raadsleden over vluchtroutes nadenken.
Geen verstoringen in Amstelveen
In reactie op vragen over eventuele verstoringen bij raadsvergaderingen in de afgelopen twee jaar, laat de gemeente Amstelveen weten dat dergelijke incidenten zich hier níet hebben voorgedaan. Raadsgriffier Debby de Heus: “Er zijn wel eens protesten geweest over grote onderwerpen, zoals de opvang van asielzoekers of de invoering van betaald parkeren, maar die verlopen in Amstelveen eigenlijk altijd redelijk gemoedelijk.”
Volgens De Heus worden voorafgaand aan gevoelige vergaderingen risico-inschattingen gemaakt en is er soms politie of BOA’s op achtervang aanwezig: “In plaats van strakke maatregelen achteraf, kiezen we ervoor om vooraf in gesprek te gaan met betrokken inwoners of actievoerders. Zo’n overleg met bijvoorbeeld de burgemeester en een wethouder helpt om het democratisch proces toe te lichten en afspraken te maken over gedrag tijdens de vergadering.”
Landelijke zorgen, lokale balans
De Amstelveense aanpak sluit aan bij de aanbevelingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat onlangs gemeenten opriep om te zoeken naar manieren om politieke besluitvorming veilig én open te houden. In andere delen van het land zijn raadsvergaderingen tijdelijk zonder publiek gehouden of werd extra beveiliging ingezet. Toch blijft ook in Amstelveen waakzaamheid geboden, stelt De Heus: “Je kunt extra toegangscontroles invoeren, maar het is belangrijk dat raadsvergaderingen laagdrempelig blijven. Soms moet er ook ruimte zijn voor emoties, zolang het respectvol blijft.”
Aan de rand van Amstelveen, verscholen tussen de groene velden van de Bovenkerkerpolder, ligt Boerderij De Meent. Sinds 2020 biedt deze bijzondere boerderij een veilige haven voor mensen zonder papieren – een plek waar ze niet alleen als vrijwilliger werken, maar ook groeien, leren en bijdragen aan iets groters: het produceren van duurzaam voedsel voor de boerderij gemeenschap en voor sociale eetprojecten in de regio, zoals inloophuizen voor daklozen.
Het is woensdag, een van de drie dagen waarop mensen zonder papieren op het land terecht kunnen tussen negen en twee uur, om even uit hun eigen situatie te zijn en nieuwe vaardigheden te leren. Nicky Dankelman is projectleider educatieboerderij en legt uit dat dit niet zomaar een boerderij is: “Het is een project van de Protestantse Diaconie Amsterdam. We werken in een gemeenschap met mensen zonder papieren uit regio Amsterdam en breder. We tuinieren hier, klussen, we verzorgen onze kippen, varkens en ossen, we verwerken de oogst tot lunch en we beheren het natuurgebied hier.”
Om het behapbaar te houden werken er per dag vijftien mensen op het erf, maar in totaal zijn er veertig vrijwilligers verbonden aan dit project. Op dit moment komen ze voornamelijk uit Afrikaanse landen zoals Nigeria, Sierra Leone en Oeganda. Onder professionele begeleiding leren ze alles over het boerderijleven. Naast de groep van vrijwilligers is er ook een groep van zo’n 25 vrijwilligers uit de omgeving. Dat zijn geen ongedocumenteerde mensen, maar vaak mensen uit de buurt die willen helpen met klussen, koken, tuinieren, etc.
Juridisch gehandicapt
Dankzij partnerproject het Wereldhuis vinden de boerderij en de vrijwilligers elkaar. “Mensen zonder papieren hebben weinig kansen om zich op een andere manier in te zetten, ze worden gezien als niet bestaand. Ze zijn juridisch gehandicapt; ze kunnen niet werken of studeren. Hier leren ze over het boerderijleven en allerlei vaardigheden om die mogelijk later in het leven te gebruiken.”, aldus Dankelman.
De status van de deelnemers varieert: sommigen wachten al jaren op een beslissing, anderen hebben al papieren gekregen maar wachten op een huis of een mogelijkheid om hun leven verder op te bouwen. Over het algemeen wachten ze langer dan je zou willen, vertelt Dankelman. In tijden van onzekerheid biedt de boerderij hun structuur en een gevoel van gemeenschap.
Aanvankelijk was er scepsis in de buurt. Bewoners maakten zich zorgen over veiligheid en de impact op hun leefomgeving. Dankelman benadrukt dat Boerderij De Meent geen AZC is, maar een dagbestedingsproject: “We bieden mensen geen onderdak, enkel drie dagen in de week structuur en vrijwilligerswerk. En inmiddels is er een hechte gemeenschap ontstaan waar men ook buiten de boerderij veel aan heeft. Maar er is geen reden tot zorgen of angst. We bouwen deze plek op met ontzettend lieve, sociale en enthousiaste mensen. Mensen moesten ons leren kennen.”
Ze wijst erop dat de angst voor vluchtelingen vaak wordt opgeklopt: “Het gaat om mensen die zoeken naar een veilig thuis, zoals wij dat allemaal willen. Je vlucht niet zomaar weg van je thuis, familie en vrienden.” Haar advies is dan ook om ze vooral te komen ontmoeten en dan zul je zien dat ieder zijn of haar eigen verhaal heeft. Maandag, woensdag en vrijdag is de boerderij open van 9 tot 14 uur open en bezoekers zijn dan altijd welkom om te komen kijken.
Toekomstvisie
Boerderij De Meent viert in 2025 haar vijfjarig bestaan, maar blijft volop in ontwikkeling. Momenteel wordt er gewerkt aan het uitbreiden van de moestuin, het vee en het bouwen van de kapschuur – het hart van de Educatieboerderij – waar de kantine, keuken, kantoor en werkplaatsen in gaan komen. Daarnaast hoopt men dat particulieren en bedrijven zich meer betrokken voelen om de boerderij financieel te steunen en meer bekendheid te genereren. Dankzij deze gezamenlijke inspanningen hoopt Boerderij De Meent uit te groeien tot een plek waar mensen zonder papieren niet alleen vrijwilligerswerk doen en zich kunnen ontwikkelen, maar ook wortel schieten in een gemeenschap die hen waardeert en ondersteunt.
Mogelijke strafbaarstelling (hulp aan) mensen zonder papieren
Begin juli heeft de Tweede Kamer ingestemd met de veelbesproken asielnoodmaatregelenwet. De grootste zorg betrof een toevoeging van de PVV, die illegaliteit strafbaar stelt. Dit zou ook betekenen dat mensen die personen zonder verblijfspapieren helpen met onderdak en voeding een straf kunnen krijgen. Gevraagd hiernaar bij de Diaconie reageert de organisatie als volgt:
“Als Diaconie blijven we – samen met veel andere organisaties – ons inzetten voor mensen in kwetsbare situaties, voor medemenselijkheid. Of de nieuwe Asielnoodmaatregelenwet er wel of niet komt; mensen zonder papieren blijven kwetsbaar en hebben andere mensen nodig die naast hen staan met een menselijk hart. We nodigen je van harte uit om onze bijzondere boeren te komen ontmoeten hier in de Bovenkerkerpolder.”
De wet ligt nu bij de Eerste Kamer, die pas na het zomerreces verder beslist. Er wordt gewacht op een advies van de Raad van State, dat naar verwachting eind augustus of begin september verschijnt.
Een hek ervoor, een onafgemaakte brug en een leeg aanzicht. Wie langs Amstel Eiland komt, zal niet snel denken dat dit hét exclusieve rijkeneiland wordt met luxe villa’s. Hoe staat het ervoor?
”Rust en kalmte. Zo zeldzaam dat het als rijkdom wordt ervaren. Weidse uitzichten en een overdaad aan frisse buitenlucht.” Met deze woorden opent de brochure van Amstel Eiland, bedoeld om kapitaalkrachtige kopers te trekken. En inderdaad: de rust is er, maar villa’s? Die zijn nog nergens te bekennen.
Een lange adem
In 2009 begon de transformatie van het 23.515 m² grote eiland, dat bestuurlijk onder Amstelveen valt maar fysiek midden in het polderlandschap van de gemeente Ouder-Amstel ligt. Vastgoedondernemer Marco Krol had grote plannen: dertig luxe woningen met prijzen tussen de €2 en €6 miljoen. Voor de grond legde hij bijna €9 miljoen neer.
Die woningen kwamen echter nooit van de grond. In plaats van miljonairs namen in 2015 krakers hun intrek op het eiland. Daarbovenop kwamen onverwachte saneringskosten van €4,5 miljoen vanwege ernstig vervuilde grond. Krol voelde zich genoodzaakt het project te verkopen.
Na een internetveiling is het eiland sinds 2016 in handen van Nobillon Vastgoed, dat sindsdien als eigenaar aan het roer staat. Het bedrijf wil hier een exclusief woongebied realiseren met 15 luxe appartementen, 13 ruime zelfbouwkavels en een conciërgewoning – volledig besloten en beveiligd, met toegang via een nieuwe brug voorzien van kentekenherkenning.
‘Bruggate’
Maar ook Nobillon kreeg te maken met flinke tegenslagen. Vanaf 2020 ontstond de zogeheten ‘bruggate’: een conflict tussen projectontwikkelaar Amstelplan en de aannemer over de bouw van de toegangsbrug, oorspronkelijk begroot op €540.000 en gepland voor oplevering eind 2020. Door vergunningvertraging, ontwerpwijzigingen en stijgende kosten liep het project flinke vertraging op.
Amstelplan stapte naar de rechter om oplevering af te dwingen, maar kreeg in zowel eerste aanleg als hoger beroep ongelijk. De vertraging bleek deels aan de ontwikkelaar zelf te wijten. Bovendien oordeelde de rechter dat er geen spoedeisend belang was: er lag op dat moment nog geen concrete bouwplanning en de benodigde vergunningen waren nog niet rond.
Een brug te ver?
De gemeente Amstelveen erkent in een reactie dat het project Amsteleiland een lange geschiedenis kent. “De gemeente heeft het bestemmingsplan en de vergunningen afgegeven. Wij hebben recent van de ontwikkelaar begrepen dat hij een aanbesteding wil organiseren voor de twee appartementengebouwen en de conciërgewoning. Hij verwacht begin volgend jaar te starten met de bouw hiervan,“ aldus woordvoerder Juke Warmerdam, woordvoerder van wethouder Floor Gordon.
Anno 2025 lijkt er eindelijk beweging te komen. Op de dag van schrijven is het hek geopend en zijn medewerkers van CivielTech B.V. op locatie om de brug af te werken. “We leggen houten latjes voor de afwerking van de brug, we zijn vandaag begonnen,” vertelt een van hen. Even later arriveert Remy Spruit, projectmanager van Nobillon Vastgoed, bij de werkzaamheden om poolshoogte te nemen. De sanering is afgerond, de elektra is aangelegd en de grond is bouwrijp. Wie goed kijkt, ziet op het eiland ook wegen en lantaarnpalen.
Omwonenden volgen de ontwikkelingen nauw maar wel met gemengde gevoelens. Een van hen, die meerdere keren per dag met haar honden langs het eiland wandelt, vertelt: “Ik ben hier geboren en getogen. De polder verandert al jaren, en dit zal het verder veranderen. Er zullen andere soorten mensen komen, dat brengt een andere sfeer mee.”
Volgens haar zijn de werkzaamheden aan de brug nu zo’n halfjaar aan de gang. “Sinds de oude scheepswerf verdween, is er jarenlang hier weinig gebeurd – behalve de bodemsanering.”
Informatie-expert en initiatiefnemer van NieuwbouwMonitor, Tjeerd Kooy, geeft desgevraagd aan dat het project vertraging heeft opgelopen en dat de opleverdatum is verschoven van 2025 naar 2027. Of die nieuwe planning haalbaar is, betwijfelt de bewoonster: “Als je een brug aanlegt, neem ik aan dat je van plan bent te bouwen. Maar het verbaast me hoe lang het stil heeft gelegen.”
Bekijk je favoriete video's, luister naar de muziek die je leuk vindt, upload originele content en deel alles met vrienden, familie en anderen op YouTube.
Log in
