Het is druk op de weg. Op de A208 tussen Velserbroek en Bloemendaal staat het verkeer stil en op de A9 richting Amstelveen rijdt het verkeer over een groot stuk langzaam. Op de A1 is het ook in beide richtingen filerijden. 

Op de A208 tussen Velserbroek en Bloemendaal duurt de vertraging zo'n 40 minuten. Het verkeer staat daar stil. 

Op de A1 is het beide kanten op druk. Richting Amsterdam, tussen Hilversum-Noord en knooppunt Diemen rijdt het verkeer langzaam en duurt het ongeveer een kwartier langer dan normaal. Wie de andere kanten op moet staat ook ongeveer een kwartier stil, tussen Muiden en Blaricum. Daar is een ongeluk gebeurd. De weg is inmiddels weer vrij. 

Tussen Amsterdam en Hoofddorp, op de A5 staat een file van een half uur. Er staat een kapotte vrachtauto en is de rechterrijstrook dicht.

Ze hebben er even op moeten wachten, maar de luisteraars van het programma De Ontbijttafel van Pieter Kok hebben eindelijk hun ontbijtplankjes. Ze kwamen vandaag in groten getale naar houtzaagmolen Het Jonge Schaap op de Zaanse Schans, waar ze hun plankjes op konden halen en in gesprek gingen met verschillende presentatoren van NH.

Het idee van Pieter ontstond toen er bomen werden gekapt in Bergen, vanwege het verstuiven van de duinen. "Ik dacht: 'zonde van die bomen, misschien kunnen we er wat mee doen'. Maar dat bleek hout te zijn dat je niet kan gebruiken voor een ontbijtplankje." 

Toch liet het idee hem niet los en dus ging hij op zoek naar een geschikte boom. "Die kreeg ik – gelukkig niet letterlijk – in mijn schoot geworpen. In Westzaan, het dorp waar ik woon, was een beuk omgevallen en die moet je blijkbaar hebben voor het maken van een ontbijtplankje." 

Zooi thuis

De presentator hield de luisteraars op de hoogte van elke stap en die leefden behoorlijk mee. "Mensen hebben het ook te doen met m'n vrouw", grinnikt Pieter, "die ook vaak op de radio heeft geklaagd dat het zo'n zooi was thuis – sorry nog, schat – maar het is allemaal de moeite waard geweest."

Tekst loopt door onder de foto's.

De luisteraars die op de Zaanse Schans af zijn gekomen, komen zeker niet alleen maar uit de Zaanstreek. Een mevrouw is uit Amstelveen gereden om vervolgens soep op haar jas te morsen. Toch is haar uitje geslaagd, want ze is tevreden met haar broodplankje.  

Gerrit Vos is er ook. De enorme fan van NH heeft een speciale NH-trui aan en is uit Zoeterwoudedorp (Zuid-Holland) komen rijden. Hij is van plan van zijn plankje een soort klok te maken.

Tekst loopt door onder de foto.

Ria van Velsen komt vandaag uit Hilversum om het ontbijtplankje op te halen én de presentatoren eens te zien die ze normaal gesproken alleen op de radio hoort. Na een dikke knuffel van Pieter is ze helemaal tevreden. Ook over het plankje: "Deze gaat nooit meer weg. Dit is uniek!" 

Tallon Griekspoor en Botic van de Zandschulp hebben  een historische prestatie geleverd in het Nederlands tennisteam. De Noord-Hollanders wonnen allebei hun enkelspel tegen de Duitsers Jan-Lennard Struff en Daniel Altmaier, waardoor Nederland voor het eerst in de finale van de Davis Cup staat. 

Nederland reikte 23 jaar geleden, in 2001 tot de halve eindstrijd van het landentoernooi. Toen was Frankrijk met 3-2 te sterk.

Botic van de Zandschulp uit Amstelveen veroverde in het Spaanse Malaga het eerste punt door in drie sets Daniel Altmaier te verslaan: 6-4, 6-7 en 6-3., Tallon Griekspoort uit Nieuw-Vennep stelde vanavond het tweede punt veilig. Hij klopt Jan-Lennard Struff eveneens in drie sets: 6-7, 7-5 en 6-4. Door de winst in de beide enkelspelen was een dubbelspel niet meer nodig.

De tegenstander van Nederland in de finale komt uit de andere halve finale, die morgen wordt afgewerkt en gaat tussen titelverdediger Italië en Australië.

De nieuwe bewoners van de 48 tijdelijke woningen aan de Hoornseweg in Middenmeer zijn blij met hun nieuwe stek. Spoedzoekers, gevluchte Oekraïners en statushouders hebben er een plek gekregen tot er ruimte is bij gewone woningen. De wachtlijsten zijn lang en de nood is soms erg hoog. De flexwoningen moeten lucht brengen op de woningmarkt.

Vandaag werd er een speciale middag gehouden zodat de buurt kennis kon maken met de kersverse buren van de flexwoningen. Anita (39) en Indy (28) zijn twee van de nieuwe bewoners aan de Hoornseweg. Ze hebben allebei hun eigen woonruimte gekregen. En dat was hard nodig. De kans om snel een reguliere woning via de woningstichting te krijgen, is klein, praktisch onmogelijk.

"Ik was zwanger toen mijn relatie eindigde. Toen ben ik noodgedwongen weer bij mijn moeder in Anna Paulowna gaan wonen.", vertelt Indy, "Dat is nu 3 jaar geleden. De wachtlijst voor een woning is zo'n 7 tot 8 jaar. Dus toen heb ik me hier voor ingeschreven. Ik ben echt superblij nu. Fijn om met mijn zoon op mezelf te wonen. En dan kan oma straks weer gewoon oma zijn."

Opgevangen door vader

Voor Anita liep het leven ook even anders dan gedacht. Zij woonde ook in Anna Paulowna. "Ik kreeg in maart een psychose. Ik wist niet meer wat ik deed en ben eigenlijk alles kwijt geraakt: mijn partner, mijn thuis, mijn werk en mijn dochter. Mijn vader en zijn vriendin hebben me toen opgevangen, in Amstelveen. Maar ik kan hier nu tot rust komen."

Tekst gaat verder onder de foto...

Tijdens de bijeenkomst kwamen veel buurtbewoners even kijken bij het nieuwe pand. De woningen zijn strak en netjes ingericht. Er zijn 1-persoons-, 2 persoons en woningen voor meerdere personen. Arnold en Maria wonen vlakbij: "Wij kennen een Oekraïense moeder die hier met haar zoon is komen wonen. Zij zat in de opvang bij de pastorie van de katholieke kerk in Wieringerwerf. Geweldig dat ze nu haar eigen plekje heeft."

Wethouder Mary van Gent van de gemeente Hollands Kroon is blij met de reacties van de mensen. "De nood is gewoon hoog. We hebben als gemeente een grote opgave. De raad heeft ons laatst nog eens de opdracht gegeven om meer te gaan bouwen. Deze woningen geven een klein beetje lucht. En er komen halverwege volgend jaar, hopen we, nog twee van deze flexwoningprojecten bij: één in Nieuwe Niedorp en één in Anna Paulowna."

Mensen uit de gemeente zelf

Voor Anita en Indy staat de komende tijd vooral in het teken van bijkomen op hun eigen stekkie: "Ik ben inmiddels weer helemaal op de been, heb inmiddels weer werk en hoop mijn dochter weer snel te zien. Mijn meubels zijn in elkaar gezet en ik ga maandag echt verhuizen", zegt Anita.

Haar buurvrouw Indy vult aan: "Het is fijn dat ze nu ook aan ons denken, aan de mensen uit de gemeente zelf. Ik heb bijna alles ingericht en hoop dat dit echt een thuis zal worden. Uiteindelijk hoop ik snel door te stromen naar een eigen, echte woning. Het liefst wil ik dan weer terug naar Anna Paulowna. Maar straks hier eerst maar kerst vieren. Ik heb al een heel klein kerstboompje gekocht. Gezellig."

Het kruispunt Keizer Karelweg bij snelweg A9 in Amstelveen wordt dit weekend toch nog niet verplaatst. Dat betekent dat auto's gewoon over het kruispunt kunnen rijden. De oprit 5 (Amstelveen-Stadshart) richting Schiphol/Haarlem naast het kruispunt gaat wel dicht. 

De reden voor de vertraging is dat materialen die nodig zijn voor de inrichting van het nieuwe kruispunt nog niet zijn geleverd. Daardoor zou het verplaatste kruispunt na het weekend niet veilig open kunnen. 

Het kruispunt moet een stuk naar het oosten worden verplaatst om ruimte te maken om te graven. Dat is nodig om de geplande verdiepte ligging van de A9 ter hoogte van Amstelveen mogelijk te maken. In totaal wordt 1,6 kilometer van de snelweg verdiept aangelegd, met op drie plekken overkappingen (zie kaart hieronder). 

Het kruispunt en de afritten zijn al twee weekenden gesloten geweest om alle nodige kabels en leidingen te verleggen. Nu is de operatie dus tijdelijk gestaakt. Ook de op- en afrit aan de zuidkant van de A9 blijven open. 

Oprit oostkant wel dicht

Oprit 5 (Amstelveen-Stadshart) richting Schiphol/Haarlem is dus wel dicht, van donderdag 21 november 20.00 uur tot donderdag 28 november 5.00 uur. Die oprit wordt verlegd naar de hulpbrug die kortgeleden is gemaakt. Aannemer VeenIX kan op die plek dan alvast bouwen aan de verdiepte ligging. Verkeer dat vanuit Amstelveen via de A9 in de richting van Schiphol wil rijden, kan keren bij Ouderkerk aan de Amstel. 

Het is bijzonder druk op de Noord-Hollandse wegen. Op donderdag is de spits vrijwel altijd druk, maar door het slechte weer is het vandaag erger dan normaal. 

Rond 07.45 uur stond er landelijk al 900 kilometer file. Op de A9 tussen Heemskerk en knooppunt Rottepolderplein is een ongeluk gebeurd. Daar loopt de vertraging al op tot 55 minuten. Tussen Badhoevedorp en Amstelveen zijn rijbanen gesloten omdat er sneeuw op de weg ligt. Daar is het spekglad en loopt de vertraging op tot 20 minuten.

Ook op de A22 tussen Beverwijk en Velsen moeten weggebruikers rekening houden met 40 minuten vertraging. Op de A7 tussen Hoorn en Zaanstad staat het verkeer stil. Daar bedraagt de vertraging nu 20 minuten, maar dat loopt nog op. Op de A8 tussen Zaanstad en Amsterdam staat het verkeer ook stil. Daar is een ongeluk gebeurd en bedraagt de vertraging 40 minuten.

Code geel

Het KNMI en de ANWB waarschuwden eerder al voor gladheid op wegen door hagel- en sneeuwbuien. Er is code geel afgegeven tot 11.00 uur.

Marco Polle, gladheidbestrijdingscoördinator bij Rijkswaterstaat, blikt terug op de eerste strooiacties van het winterseizoen. "Na de stevige hagelbuien en natte sneeuw van vannacht, zijn we vanaf vier uur 's ochtends begonnen met strooien, vooral om de wegen voor de ochtendspits veilig te maken", zegt Polle.

Hoewel de wegdektemperaturen inmiddels boven nul zijn, blijft de hagel op de weg liggen, waardoor het lokaal spekglad wordt. "Bij harde hagel kunnen we niet anticiperen; het wit op de weg betekent gevaar", legt Polle uit. De strooiacties hebben geholpen, maar de hagel smelt uiteindelijk vanzelf.

Polle verwacht dat er vanavond of vannacht, vanwege aanhoudende natte sneeuw en ijzel, opnieuw gestrooid wordt. 

Het is bijzonder druk op de Noord-Hollandse wegen. Op donderdag is de spits vrijwel altijd druk, maar door het slechte weer is het vandaag erger dan normaal. 

Rond 07.45 uur stond er landelijk al 900 kilometer file. Op de A9 tussen Heemskerk en knooppunt Rottepolderplein is een ongeluk gebeurd. Daar loopt de vertraging al op tot 55 minuten. Tussen Badhoevedorp en Amstelveen zijn rijbanen gesloten omdat er sneeuw op de weg ligt. Daar is het spekglad en loopt de vertraging op tot 20 minuten.

Ook op de A22 tussen Beverwijk en Velsen moeten weggebruikers rekening houden met 40 minuten vertraging. Op de A7 tussen Hoorn en Zaanstad staat het verkeer stil. Daar bedraagt de vertraging nu 20 minuten, maar dat loopt nog op. Op de A8 tussen Zaanstad en Amsterdam staat het verkeer ook stil. Daar is een ongeluk gebeurd en bedraagt de vertraging 40 minuten.

Code geel

Het KNMI en de ANWB waarschuwden eerder al voor gladheid op wegen door hagel- en sneeuwbuien. Er is code geel afgegeven tot 15.00 uur vanmiddag.

Al meer dan 10 jaar staat de koffiekar van Khalid Khawaja bij de ingang van het Vondelpark aan de Amstelveenseweg, maar zijn toekomst is onzeker. Hij heeft vijf jaar geleden met de gemeente afgesproken dat de vergunning voor de kar zou lopen totdat hij met pensioen mag. Vrijdag wordt hij 67 en of de vergunning verlengd kan worden, wordt nog onderzocht door het stadsdeel.

Een regenachtige ochtend, maar vrolijk als altijd helpt Khawaja zijn buurtgenoten aan een kopje koffie. Mogelijk doet hij dat deze week voor het laatst, tot onbegrip van zijn vaste klantenkring. "Ik snap er niets van", aldus fietsenmaker 'van tegenover' Rogier Bosbaan. "Waarom?"

Hij krijgt bijval van Virgil, die een cappuccino bestelt. "Je ziet nu dat mensen hier blijven staan", beschrijft hij. "Hier maak je een babbeltje met elkaar, heel snel en heel gemakkelijk. Hij verbindt de mensen en dat is wat Amsterdam kan gebruiken."

Khawaja sprak in 2019 met de gemeente af dat zijn vergunning tot zijn 67e door zou lopen, zegt een woordvoerder van stadsdeel Zuid. Deze vergunning kan in principe niet verlengd worden, maar toch heeft Khawaja in september een aanvraag gedaan om langer te mogen blijven staan.

Kar mag voorlopig blijven

Momenteel wordt door stadsdeel Zuid onderzocht of er een uitzondering kan worden gemaakt. Tot daar uitsluitsel over is, mag de kar van Khawaja blijven staan. Dat kan nog enkele weken duren. 

De verjaardag van Khawaja, aanstaande vrijdag, betekent dus nog niet helemaal het einde van zijn koffiekar. Zelf moet de ondernemer niet denken aan een pensioen. "Ik wil het blijven doen, omdat ik het heel leuk vind", lacht hij. "Het zit in mij. Ik moet blijven werken."

Voor de koffiespecialist zelf is het een pittige periode. Khawaja verloor eind oktober zijn vrouw en kan de afleiding van de koffiekar goed gebruiken, vertelt hij. Tegelijkertijd is hij op zijn beurt een steunpilaar voor de buurt. "De gemeente wil graag die hotdog-dingen behouden, maar ik ben hier lekker gezellig met lekkere koffie en mij willen ze weg", aldus Khawaja. "Waarom? Ik begrijp daar helemaal niets van. "

Petitie

Om het belang van de koffiekar te benadrukken is er door de buurt een petitie gestart om te pleiten voor verlenging. Deze is al bijna 600 keer ondertekend. "Ik denk dat hij voor veel mensen in de buurt heel belangrijk is", aldus een buurtbewoner. "Vooral voor mensen die alleen zijn, wat ouder zijn, eenzaam zijn. Ik denk dat de gemeente het echt onderschat wat het voor de gemeenschap betekent."

Hij had er al voor gewaarschuwd, maar toch ging het eind vorige maand goed mis op de fietsersoversteekplaats aan De Grote Beer in Amstelveen. Nadat een 14-jarig meisje daar werd overreden door een bestelbusje en gewond raakte is opa Bert Eeken er klaar mee: de gevaarlijke oversteek moet worden aangepakt, vindt hij. 

De eerste melding bij de gemeente deed hij in het voorjaar, naar aanleiding van een bijna-ongeluk waar hij zelf met zijn neus bovenop stond. Bert stak met zijn kleindochter op de fiets de oversteek over, maar het welig tierende groen ontnam hen het zicht. Ook de naderende automobiliste zag de fietsers door dat groen pas laat.

Kleindochter bijna geschept

"Die vrouw kon nog net op tijd stoppen, maar het scheelde maar een klein stukje of mijn kleindochter werd geraakt", vertelt hij. Bert maakt een melding bij de gemeente via de Fixi-app. Hij denkt dat het al erg helpt als fietsers en automobilisten elkaar eerder kunnen zien en spoort de gemeente aan om het groen gedeeltelijk weg te halen. 

De reactie die hij krijgt, vindt hij onbegrijpelijk. Fietsers zouden genoeg overzicht hebben, omdat de haakse bocht in het fietspad ervoor zorgt dat ze moeten afremmen. "Daarnaast zou doorvoering van uw idee tot aantasting van het bestaande groen leiden, waarvan de gemeente geen voorstander is", is te lezen.

En dan gebeurt het ongeluk op 25 oktober. Een 14-jarig meisje op een fatbike belandt onder een bestelbus. Yuval woont naast het kruispunt en schrikt die middag op van de klap. "Ik snelde naar buiten en riep tegen mijn vrouw dat ze 112 moest bellen. Het zag er heel slecht uit. Ik maakte me veel zorgen om het slachtoffer", vertelt hij aan NH. 

Yuval ziet het vaker (bijna) fout gaan op de oversteek en maakt zich zorgen om zijn eigen kinderen. "Ik zag gisteren dat mijn dochter aan kwam fietsen zonder goed te kijken. Ze heeft voorrang, maar ik druk haar op het hart om te remmen en goed om zich heen te kijken."

'Stopbord niet genoeg'

De gemeente heeft na het ongeluk aan één kant van de oversteek een stopbord geplaatst, maar als NH poolshoogte gaat nemen blijkt dat maar weinig automobilisten volledig stoppen. "Je ziet een bord makkelijk over het hoofd, maar een fysiek obstakel dwingt je echt om snelheid te minderen", legt Yuval uit waarom een hoge drempel volgens hem beter zou zijn. 

Ook Bert denkt niet dat een stopbord de oplossing is. "Het maakt me boos dat het zo mis moet gaan voordat er actie wordt ondernomen door de gemeente." Hij vindt dat de oversteek verplaatst moet worden naar verderop in de straat, waar wél vrij zicht is. "Als er niks verandert, denk ik dat we hier over een tijdje weer staan met de hulpdiensten en dat kan heel slecht aflopen, met een dode."

Hij had er al voor gewaarschuwd, maar toch ging het eind vorige maand goed mis op de fietsersoversteekplaats aan De Grote Beer in Amstelveen. Nadat een 14-jarig meisje daar werd overreden door een bestelbusje en gewond raakte is opa Bert Eeken er klaar mee: de gevaarlijke oversteek moet worden aangepakt, vindt hij. 

De eerste melding bij de gemeente deed hij in het voorjaar, naar aanleiding van een bijna-ongeluk waar hij zelf met zijn neus bovenop stond. Bert stak met zijn kleindochter op de fiets de oversteek over, maar het welig tierende groen ontnam hen het zicht. Ook de naderende automobiliste zag de fietsers door dat groen pas laat.

Kleindochter bijna geschept

"Die vrouw kon nog net op tijd stoppen, maar het scheelde maar een klein stukje of mijn kleindochter werd geraakt", vertelt hij. Bert maakt een melding bij de gemeente via de Fixi-app. Hij denkt dat het al erg helpt als fietsers en automobilisten elkaar eerder kunnen zien en spoort de gemeente aan om het groen gedeeltelijk weg te halen. 

De reactie die hij krijgt, vindt hij onbegrijpelijk. Fietsers zouden genoeg overzicht hebben, omdat de haakse bocht in het fietspad ervoor zorgt dat ze moeten afremmen. "Daarnaast zou doorvoering van uw idee tot aantasting van het bestaande groen leiden, waarvan de gemeente geen voorstander is", is te lezen.

En dan gebeurt het ongeluk op 25 oktober. Een 14-jarig meisje op een fatbike belandt onder een bestelbus. Yuval woont naast het kruispunt en schrikt die middag op van de klap. "Ik snelde naar buiten en riep tegen mijn vrouw dat ze 112 moest bellen. Het zag er heel slecht uit. Ik maakte me veel zorgen om het slachtoffer", vertelt hij aan NH. 

Yuval ziet het vaker (bijna) fout gaan op de oversteek en maakt zich zorgen om zijn eigen kinderen. "Ik zag gisteren dat mijn dochter aan kwam fietsen zonder goed te kijken. Ze heeft voorrang, maar ik druk haar op het hart om te remmen en goed om zich heen te kijken."

'Stopbord niet genoeg'

De gemeente heeft na het ongeluk aan één kant van de oversteek een stopbord geplaatst, maar als NH poolshoogte gaat nemen blijkt dat maar weinig automobilisten volledig stoppen. "Je ziet een bord makkelijk over het hoofd, maar een fysiek obstakel dwingt je echt om snelheid te minderen", legt Yuval uit waarom een hoge drempel volgens hem beter zou zijn. 

Ook Bert denkt niet dat een stopbord de oplossing is. "Het maakt me boos dat het zo mis moet gaan voordat er actie wordt ondernomen door de gemeente." Hij vindt dat de oversteek verplaatst moet worden naar verderop in de straat, waar wél vrij zicht is. "Als er niks verandert, denk ik dat we hier over een tijdje weer staan met de hulpdiensten en dat kan heel slecht aflopen, met een dode."

Precies 1000 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Een enorme vluchtelingenstroom kwam op gang en er was veel hulp nodig. Vrijwel direct schoot Noord-Holland te hulp: mensen stelden hun huizen open voor vluchtelingen, provinciegenoten zamelden spullen in of trokken soms zelf richting Oekraïne om de inwoners daar te helpen. NH blikt terug hoe onze provincie de Oekraïners massaal te hulp schoot tijdens de begindagen van de oorlog.

Motorclub trekt zelf naar Oekraïne om gewonden te verzorgen

De oorlog in Oekraïne komt voor sommige leden van de motorclub van de Heiloose Tonny van der Ven akelig dichtbij. "Wij zijn een brotherhood, een motorclub uit de regio Alkmaar, bestaande uit een bij elkaar geraapt zooitje vrienden", vertelde hij destijds aan NH. "Inmiddels kennen we elkaar alweer bijna twintig jaar. Drie van ons komen uit Oekraïne en hebben daar familie wonen. Ongeveer een week geleden zijn ze naar Kiev vertrokken om daar hulp te verlenen aan gewonde soldaten."

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Om zijn maten en de Oekraïense bevolking te helpen, is Tonny een inzamelingsactie gestart. En met succes: Tonny en zijn team konden in totaal drie vrachtwagens met medische benodigdheden vullen.

Kinderen komen in actie

Niet alleen de volwassenen voelen zich verbonden met het lot van de Oekraïners: ook de jongere inwoners van Noord-Holland komen in actie. Neem de destijds 9-jarige Jayden uit het Westfriese Lambertschaag. Om geld in te zamelen voor de Giro 555-hulpactie maakte hij armbandjes. Hij mikte op een bedrag van 70 euro, maar dat ging al gauw keer tien. 

De Haarlemse Mats (9) en Jente (7) zamelden maar liefst 577 lege statiegeldflessen in voor Oekraïne. Het totaalbedrag van de flessen kwam uit op 101,35 euro. "Het duurde wel drie kwartier voordat we alle flessen hadden ingeleverd", lachten zij.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Ook de 5-jarige Mia uit Amstelveen wilde iets doen voor Oekraïne. Ze besloot om zelf (met een beetje hulp van papa) koekjes te bakken en vervolgens te verkopen in de buurt. Dat was een groot succes: de kleine Mia haalde maar liefst 300 euro op voor Giro 555.

Hoe de inzamelactie van de Haarlems-Oekraïense Anna honderden vrijwilligers op de been bracht

Ze dacht dat haar inzamelactie voor Oekraïense vluchtelingen in Polen, die ze een dag na het uitbreken van de oorlog startte, een paar tassen met spullen zou opleveren. Maar het overtrof al haar verwachtingen. De winkel van de Haarlems-Oekraïense Anna Roelofs-Ivanchenko raakte binnen no-time tot aan de nok toe gevuld. Ze moest zelfs twee keer naar een grotere locatie verhuizen en inmiddels heeft ze met een heel team een dagcentrum opgezet voor vluchtelingen in het voormalige V&D-pand in Haarlem. 

Verslaggever Kimberley Luske van NH/Haarlem105 volgde Anna en haar team vanaf het moment dat de oorlog uitbrak.

Tekst loopt door onder de documentaire.

Liveblog

De hulpacties van Noord-Hollanders waren ontelbaar in de eerste weken van de oorlog. Wil je alles nog eens rustig teruglezen? Dat kan in dit liveblog.

Door regen, drukte en ongelukken is het erg druk op de weg: de drukste ochtendspits van het jaar, aldus de ANWB. In heel het land staat meer dan 1100 kilometer file. Ook in Noord-Holland staat het verkeer op veel plaatsen vast. 

Zo staat het verkeer op de A9 van Alkmaar richting Amstelveen vast op twee trajecten. Tussen knooppunt Velsen en afrit Haarlem-Zuid is er sprake van langzaam rijdend tot stilstaand verkeer, met vertragingen van 6 minuten over 6 kilometer en 8 minuten over 7 kilometer.

Tientallen minuten vertraging

Ook op de A7 richting Zaanstad loopt het verkeer langzaam door. Tussen afrit Avenhorn en knooppunt Zaandam duurt de rit 14 minuten langer over een afstand van 17 kilometer.

De A10, de ringweg van Amsterdam, kent stilstaand verkeer tussen Landsmeer en Amsterdam-Hemhavens. Automobilisten verliezen hier ongeveer 10 minuten over 4 kilometer.

Op de A1 richting Amsterdam is het eveneens druk. Tussen Naarden en knooppunt Watergraafsmeer leidt langzaam rijdend verkeer tot een vertraging van 13 minuten over 15 kilometer.

Vanaf komend jaar gaat in de binnenstad van Amsterdam een uitstootvrije zone gelden, waarmee het vervuilende verkeer langzaam in een paar jaar tijd uit de gehele stad moet worden geweerd. Maar voor een groot aantal ondernemers is het niet zo'n gemakkelijke opgave om over te stappen op elektrisch vervoer, blijkt uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers. Te dure bussen, te weinig laadplekken en de gemixte signalen uit Den Haag zorgt ervoor dat ondernemers in de knoop zitten met de invoering van de zone.  

De deur van een grote witte bestelbus klapt dicht op de Waterloopleinmarkt. Martkoopman Youssef Lakroucha loopt langs stapels met kleding die hij heeft uitgestald op verschillende plastic zeilen. Een Duitse toerist loopt naar de marktkoopman toe: "Hoeveel voor dit allemaal?", klinkt er met een duidelijk accent. “Het is een goede kwaliteit wat je vasthebt. In totaal 55 euro”, hoort de Duitser terug met een net zo herkenbaar accent. Na wat heen en weer onderhandelen wordt de prijs vastgesteld op 45 euro en gaat de hand erop. Het is precies hoe Lakroucha de afgelopen 18 jaar zijn geld heeft verdiend. 

Het is voor de marktkoopman alleen de vraag of hij dit over twee jaar nog steeds kan doen. Zijn witte bestelbus, die tot aan de nok is gevuld met kleding en waarvan de schuifdeur net niet lekker sluit, mag vanaf dat moment niet meer de stad in. Vanaf 2025 begint de gemeente namelijk met de invoering van de uitstootvrije zone in de stad, waardoor vervuilende auto's, verschillend van emissieklassen, op een gegeven moment niet meer zijn toegestaan. Eerst geldt dat alleen nog in de binnenstad en voor nieuwe bestel- en vrachtauto's, maar de bedoeling is dat straks de hele stad onder de zone valt.  

"Het is voor mij onmogelijk om een elektrische bus te kopen. Je praat dan over 50.000 of 60.000 euro, niemand heeft dat geld", aldus Lakroucha. Op de vraag hoeveel truien hij zou moeten verkopen om zo'n bus te kopen kun je de radertjes in zijn hoofd bijna horen draaien. "Poeh, heel erg veel. Als het doorgaat, is het misschien einde verhaal voor mij."

En de angst over het door kunnen gaan met werken in de binnenstad heeft niet alleen Lakroucha. Uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers en drie brancheorganisaties blijkt dat meer ondernemers zich afvragen hoe zij er over twee of drie jaar bijzitten. Vooral op de markten in de binnenstad heerst die vraag.  

Geen markt

Het verkopen van inboedel, kunst, vis, kaas, noten of groenten, het is onmisbaar op de markten in het centrum. Alleen levert het niet per se een vetpot op en de vaak grote spullen moeten ook naar de markt worden gebracht. Het grootste deel van de marktondernemers doet dat met een dieselbusje, voor de ondernemers is een elektrische variant eigenlijk niet te betalen. "Het is niet dat ik tegen het invoeren ben van de regels, maar op het moment is er nog niets beschikbaar in mijn prijsklasse", aldus een marktondernemer die vooral inboedel verkoopt. "Het is maar hopen dat dat tweedehandsmarkt over een paar jaar een beetje loopt, dat is nu nog niets."

Vooral bij de marktkooplieden die dagelijks op een markt in de stad staan is er vrees. "Hier op het Waterlooplein heb je niet genoeg loodsen voor alle marktlui. Met die dure wagens denk ik dat de markt nog leger gaat worden dat dat ie nu al is." Ook bij de andere markten, die niet elke dag zijn, is het de vraag hoe deze er over een paar jaar uitzien. "Ik kan niet een elektrische vrachtwagen gaan kopen, daarvoor is de winst van groente en fruit te weinig. Wij gaan dan kijken of we meer in Amstelveen kunnen staan bijvoorbeeld", zo legt een groenteboer uit waarvan zijn familie al zestig jaar op de markt in de Jordaan staat.  

Het verplaatsen naar een andere markt buiten de stadsgrenzen blijkt voor meer kooplieden een realistische optie. Twee derde van de marktkooplui die AT5 sprak gaf aan serieus na te denken om buiten de stad verder te gaan.  

Voor Lakroucha is het geen optie om naar een andere markt te gaan, hij wil alleen op 'zijn' Waterloopleinmarkt staan. "Hier op de markt is ook mijn sociale leven. Het is niet alleen het verkopen, we hebben hier echt een vriendschap. Mensen komen hier elke dag, voor een bakkie koffie of om te praten. Ik zou de mensen en mijn collega's het meest missen als ik moet stoppen."

Hij blijft dan ook hopen dat de gemeente de marktkooplui gaan helpen, met subsidies of ontheffingen. Steden als Nijmegen en Maastricht hebben bijvoorbeeld besloten om specifiek de markten te ontheffen van de emissieregels, maar Amsterdam niet. 

Duizenden euro's

Niet alleen onder de marktlui is de voortzetting van het bedrijf een vraagpunt, ook bij andere ondernemers neemt de financiële druk toe door het invoeren van de regels. "Weet je hoe duur zo'n elektrische bus kost? Dat is voor mij echt niet te betalen", reageert een man die planten verkoopt. "Daar komt boven op dat sinds corona de omzet is afgenomen en de rekeningen alleen maar omhoog zijn gegaan. Ik denk niet dat ik hier over twee jaar nog zit."

Vereniging Amsterdam City - die ondernemers in de binnenstad bijstaat - herkent de geluiden over de hoge kosten van de bussen, de nog niet echt bestaande tweedehandsmarkt en de problemen na corona. "Ondernemers hebben twee coronajaren achter zich. Zij zijn bezig schulden en belastingen af te betalen. Door de enorme prijsstijgingen op inkoop, huur en arbeid staan marges ontzettend onder druk. Veel ondernemers zijn momenteel aan het overleven. De investeringen die gemoeid zijn met de overstap naar uitstootvrij zijn voor een grote groep gewoonweg niet haalbaar. Dit is zorgelijk, juist daar het de ondernemer betreft die wij als stad zo liefhebben en waarde toevoegt in de winkelstraat."

Ondanks dat de prijs tussen de 40 en 60.000 euro ligt voor een nieuwe bus, raden zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB-Amsterdam (brancheorganisatie voor kleinere bedrijven) ondernemers aan om over te stappen wanneer het kan en zich goed te laten informeren over de regelingen. Ruim een derde van de ondernemers die AT5 sprak denkt dat binnen de overgangsregelingen ook te kunnen doen. Over het algemeen zijn de meeste ondernemers het ook eens met invoer van de zone, net als de brancheorganisaties.  

Laadpalen en kilo's

Bij de ondernemers die ervan uitgaan dat zij voor 2028 hun dieselbussen wel kunnen omwisselen voor een elektrische variant zijn echter wel vragen over het straks moet met het laden van de auto. Meerdere van hen gaven aan dat ze hun werkzaamheden niet op de manier kunnen doorzetten zoals nu door het aantal laadpalen in de stad.  

Een van hen is aannemer Paul Zwart. Het wagenpark van het bedrijf bestaat uit zeven bussen en een elektrische auto. Volgens Zwart is het financieel wel haalbaar om over te stappen, alleen is het materiaal nog niet op orde. "Wij zitten met de werkplaats in de stad, dus de jongens moeten al vanuit huis met elektrisch vervoer komen. We kunnen hier geen bus wisselen. Mensen die uit Bergen komen hebben al een halve accu opgereden voor ze hier zien. Als je het aantal palen ziet dat er nu is, denk ik niet dat je straks op een klus kan laden. Wij hebben de bus altijd bij het werk staan, want wij hebben gereedschap dat je niet zomaar uit de auto kan halen."

Ook een aannemer wiens wagenpark, van dertig bussen, voor twee derde al uit elektrische wagens bestaat, noemt dezelfde problemen op. "Het is helemaal klote. Een collega uit Almere komt nu net aan heen en weer met de klussen, dus je moet goed bedenken wat hij kan doen op een dag. Een klusje tussendoor is heel lastig. Je moet dan altijd laden, maar als je meerdere klussen op een dag hebt kan je steeds maar heel kort laden. Dan moet je ook nog hopen dat er überhaupt plek is om te laden bij zo'n paal."

Zwart heeft daarnaast ook problemen met de laadcapaciteit die hij en zijn werknemers mee moeten nemen naar de klussen. "Wij hebben diamantboormachines, een watervoorziening en een stroomvoorziening mee in de bus. Wij werken aan traforuimtes (elektriciteitshuisjes, red.), dus er is geen stroom als wij werken. We moeten met een volledige bus de stad in om ons werk te kunnen doen. Je hebt het normaal dan over zo'n 1500 kilo dat je meehebt, maar ik geloof dat de grootste elektrische bus die er nu is maar 300 kilo kan laden."

De stad vermijden

Het probleem met het laden, de dure bussen en dat de wagens nog niet de kilometers aankunnen is voor sommigen in de bouw ook een reden om de stad in z'n algemeen te gaan mijden. "Ik rij soms wel 400 kilometer op en dag en wij staan als calamiteitenmonteurs ook niet de hele dag bij een klant. Ik heb niets aan die twintig minuutjes laden op paal in de stad. Ga dan naar een snellader zeggen ze dan, maar daar staat half Nederland en die liggen allemaal buiten het centrum", legt een elektricien uit. "Ik heb veel vaste klanten in de stad, maar er is ook genoeg werk buiten de binnenstad voor mij." 

Dat er genoeg klussen zijn voor de bouwbedrijven en dat Amsterdam mogelijk vermeden gaat worden, hoort Bouwend Nederland ook. Net als de geluiden dat de wagens nog niet in staat zijn voor wat zij moeten trekken aan gewicht of de afstanden die moeten worden gereden. Volgens de brancheorganisatie zijn sommigen varianten die nu in de bouw worden gebruikt nog niet eens beschikbaar en kan dat ook nog wel jaren duren. "We willen als Nederland graag uitstootvrij bouwen en vervoeren, maar dan moeten de randvoorwaarden wel op orde zijn om het werk te kunnen doen."

Om te zorgen dat werklui niet de stad gaan mijden, maar ook niet meteen hoeven over te stappen op elektrisch vervoer kondigde verkeerswethouder Melanie van der Horst laatst aan dat zij aan het einde van het jaar gaan starten met een 'klushub'. Monteurs kunnen dan net buiten de zone, bij de Piet Heingarage, hun niet uitstootvrije-bus inruilen voor een elektrisch voertuig om verder de stad in te rijden.

Maar de monteurs reageren daar niet erg positief op. "De bus ligt vol met gereedschap en je weet nooit precies wat je nodig hebt. We zijn geen pakketdienst, dus we moeten alles gewoon meenemen. Dat kan je niet eventjes overladen op een leenbus", aldus een loodgieter. Bouwend Nederland ziet de positieve kanten van de hub, maar noemt het ook 'niet ideaal'. 

Doorpakken en vasthouden

Ondanks de vraagtekens bij hun achterban over laadpalen, busprijzen en de actieradius, zijn de drie brancheverenigingen het wel eens dat het belangrijk is dat de gemeente zich houdt aan de startdatum en de streefdata. Vooral voor de zogenoemde early adapters, die al zijn overgestapt op elektrisch voor het ingaan van zone. In alle sectoren sprak AT5 ondernemers die al (gedeeltelijk) zijn overgestapt op elektrisch. 

Slager Ron Pouw heeft bijvoorbeeld zijn dieselbus onlangs ingeruild voor een elektrische variant en doet de bezorgingen door de stad op twee elektrische bakfietsen. "Het hakt er financieel behoorlijk in, dus je moet er wel goed over nadenken." Voor de afstanden die Pouw rijdt, om spullen te halen en te bezorgen, heeft hij geen problemen met de actieradius van de bus. "Het is een heerlijk wagentje, ik mag er niet over klagen. Alleen het moest en dat vind ik niet fijn."

Ook de eigenaar van een installatiebedrijf, die al sinds de oprichting van het bedrijf voor elektrische wagens heeft gekozen, noemt het gebruik van de wagens 'supergoed'. "Wij rijden alleen maar in de stad, dus de actieradius is voor ons geen probleem. De bussen worden opgeladen bij ons in de loods en dat hoeft niet eens elke avond. Ik snap dat het voor sommige ondernemers een te dure grap is, zeker aangezien er bijna geen subsidies meer zijn. Het is wel belangrijk dat de gemeente het ook echt gaat doorzetten."

Om de ondernemers die zijn overgestapt te steunen zien zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB het zitten als de ondernemers op een manier beloond kunnen worden. Vereniging Amsterdam City pleit voor privileges, zoals verruiming van levertijden in de ochtend en lagere kosten voor vergunningen.

Daarnaast benadrukt het MKB dat de organisaties intensief hebben meegepraat over de overgangsregeling, de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen en een coulancebeleid. Het totale pakket noemen zij dan ook 'acceptabel'.

Prijzen doorberekenen

Het grootste gedeelte van de goederen die slager Pouw verkoopt regelt hij zelf met de bus, maar ook een deel wordt geleverd door leveranciers. Wat de nieuwe zone gaat doen met de kosten voor de spullen is nog niet helemaal duidelijk voor hem, alleen de prijzen voor de monteurs - bijvoorbeeld voor de koeling en de snijmachines - heeft hij al gehoord dat die behoorlijk gaan stijgen. "De voorrij kosten zijn alleen al 150 tot 200 euro. Dat wordt wel een hele klap."

Zelf wil Pouw eigenlijk niet meer de prijzen doorberekenen. "Je kan maar niet alles gaan doorberekenen, dan word je te duur. Het leven is al zo ontzettend duur voor iedereen, dus je moet echt wel gaan nadenken of je dan wil doen." Ondanks dat Pouw al is overgestapt, is hij niet per se tegen ontheffingen voor ondernemers die het niet kunnen betalen. "Ik kan wel zeggen dat wij het hebben gedaan en dat ze geen uitstel mogen krijgen, maar een winkelstraat maak je met z'n allen."

Over het doorberekenen van de prijzen door leveranciers hebben meer ondernemers nog veel vragen. In de horeca-sector regelt een deel van de ondernemers zelf het halen van de goederen, maar de drank en het eten wordt voornamelijk gebracht door logistieke bedrijven. De grotere leveranciers van drank zijn vaak al bijna volledig overgestapt op elektrisch vervoer, maar dat geldt nog niet voor alle leveranciers. Wat zij gaan doen met de prijzen als de elektrische vrachtwachtwagen of bus moet worden aangeschaft is voor veel nog niet duidelijk. 

Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het rondbrengen van goederen en dat voornamelijk in het centrum van de stad doet weet zelf ook nog niet wat er met de prijzen gaat gebeuren. "We hebben de laatste twee jaar na corona geprobeerd de prijzen gelijk te houden, maar ik denk dat ik nu wel de prijzen moet verhogen." Het bedrijf heeft vijf bussen rondrijden en moeten voor 2028 worden vervangen. "Het kopen van die bussen is een financiële klap, maar ik denk dat we ook minder kunnen rondrijden. De afstanden die we kunnen rijden zijn minder op de accu's, er zijn geen snelladers in de stad en wij stoppen niet lang genoeg voor een laadpaal. Iemand moet daar ook voor gaan betalen. Iedereen krijgt daar mee te maken, de horeca moet dan ook weer gaan doorberekenen aan de klant."

Twijfels door Den Haag

Het invoeren van een uitstootvrije zone is een gemeentelijke taak, maar toch is er de afgelopen weken behoorlijk wat verwarring ontstaan over de invoering. Nadat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) aangaf te willen kijken naar een uitstel en de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer voor dat idee weet zo'n derde van de ondernemers niet meer precies wat de status is. 

Zij hebben vragen over de geluiden uit Den Haag en denken dat de landelijke politiek nog een verandering in kan brengen in het uitrollen van de zone. Het MKB, Bouwend Nederland en Vereniging Amsterdam City krijgen alle drie veel vragen van ondernemers die het niet meer snappen. Het MKB noemde de inmenging vanuit Den Haag 'onbehoorlijk bestuur'. "Wij roepen de Tweede Kamer op om zich meer bescheiden op te stellen in dit dossier en zich een betrouwbare overheid te tonen."

Ook wethouder Van der Horst liet eerder al aan AT5 weten het 'vervelend te vinden' dat de landelijke politiek twijfel aan het zaaien is. "Er wordt de ondernemers voorgespiegeld dat de invoering, een gemeentelijke bevoegdheid, op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden." De gemeente houdt zich dan ook gewoon vast aan 1 januari. ". "Wat we echt niet nodig hebben, is twijfel en onduidelijkheid." In dit artikel reageert de wethouder nog op de uitkomsten van het ondernemersonderzoek. 

Kleinere zone

De uitstootvrije zone zou in eerste instantie vanaf januari al binnen de hele ring zijn, maar omdat er nog een geschikte verkeersborden zijn (wat landelijk moet worden geregeld) werd dat verkleind tot binnen de s100. De bedoeling is om het gebied in 2028 alsnog uit te breiden naar het gehele gebied binnen de ring. Wel wordt de bestaande milieuzone binnen de ring in januari verscherpt. Vanaf komend jaar mogen alleen nog dieselpersonenauto's en bedrijfsauto's vanaf emissieklasse 5 of hoger het gebied in, dat zijn auto's uit 2009 of jonger.

Vanaf komend jaar gaat in de binnenstad van Amsterdam een uitstootvrije zone gelden, waarmee het vervuilende verkeer langzaam in een paar jaar tijd uit de gehele stad moet worden geweerd. Maar voor een groot aantal ondernemers is het niet zo'n gemakkelijke opgave om over te stappen op elektrisch vervoer, blijkt uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers. Te dure bussen, te weinig laadplekken en de gemixte signalen uit Den Haag zorgt ervoor dat ondernemers in de knoop zitten met de invoering van de zone.  

De deur van een grote witte bestelbus klapt dicht op de Waterloopleinmarkt. Martkoopman Youssef Lakroucha loopt langs stapels met kleding die hij heeft uitgestald op verschillende plastic zeilen. Een Duitse toerist loopt naar de marktkoopman toe: "Hoeveel voor dit allemaal?", klinkt er met een duidelijk accent. “Het is een goede kwaliteit wat je vasthebt. In totaal 55 euro”, hoort de Duitser terug met een net zo herkenbaar accent. Na wat heen en weer onderhandelen wordt de prijs vastgesteld op 45 euro en gaat de hand erop. Het is precies hoe Lakroucha de afgelopen 18 jaar zijn geld heeft verdiend. 

Het is voor de marktkoopman alleen de vraag of hij dit over twee jaar nog steeds kan doen. Zijn witte bestelbus, die tot aan de nok is gevuld met kleding en waarvan de schuifdeur net niet lekker sluit, mag vanaf dat moment niet meer de stad in. Vanaf 2025 begint de gemeente namelijk met de invoering van de uitstootvrije zone in de stad, waardoor vervuilende auto's, verschillend van emissieklassen, op een gegeven moment niet meer zijn toegestaan. Eerst geldt dat alleen nog in de binnenstad en voor nieuwe bestel- en vrachtauto's, maar de bedoeling is dat straks de hele stad onder de zone valt.  

"Het is voor mij onmogelijk om een elektrische bus te kopen. Je praat dan over 50.000 of 60.000 euro, niemand heeft dat geld", aldus Lakroucha. Op de vraag hoeveel truien hij zou moeten verkopen om zo'n bus te kopen kun je de radertjes in zijn hoofd bijna horen draaien. "Poeh, heel erg veel. Als het doorgaat, is het misschien einde verhaal voor mij."

En de angst over het door kunnen gaan met werken in de binnenstad heeft niet alleen Lakroucha. Uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers en drie brancheorganisaties blijkt dat meer ondernemers zich afvragen hoe zij er over twee of drie jaar bijzitten. Vooral op de markten in de binnenstad heerst die vraag.  

Geen markt

Het verkopen van inboedel, kunst, vis, kaas, noten of groenten, het is onmisbaar op de markten in het centrum. Alleen levert het niet per se een vetpot op en de vaak grote spullen moeten ook naar de markt worden gebracht. Het grootste deel van de marktondernemers doet dat met een dieselbusje, voor de ondernemers is een elektrische variant eigenlijk niet te betalen. "Het is niet dat ik tegen het invoeren ben van de regels, maar op het moment is er nog niets beschikbaar in mijn prijsklasse", aldus een marktondernemer die vooral inboedel verkoopt. "Het is maar hopen dat dat tweedehandsmarkt over een paar jaar een beetje loopt, dat is nu nog niets."

Vooral bij de marktkooplieden die dagelijks op een markt in de stad staan is er vrees. "Hier op het Waterlooplein heb je niet genoeg loodsen voor alle marktlui. Met die dure wagens denk ik dat de markt nog leger gaat worden dat dat ie nu al is." Ook bij de andere markten, die niet elke dag zijn, is het de vraag hoe deze er over een paar jaar uitzien. "Ik kan niet een elektrische vrachtwagen gaan kopen, daarvoor is de winst van groente en fruit te weinig. Wij gaan dan kijken of we meer in Amstelveen kunnen staan bijvoorbeeld", zo legt een groenteboer uit waarvan zijn familie al zestig jaar op de markt in de Jordaan staat.  

Het verplaatsen naar een andere markt buiten de stadsgrenzen blijkt voor meer kooplieden een realistische optie. Twee derde van de marktkooplui die AT5 sprak gaf aan serieus na te denken om buiten de stad verder te gaan.  

Voor Lakroucha is het geen optie om naar een andere markt te gaan, hij wil alleen op 'zijn' Waterloopleinmarkt staan. "Hier op de markt is ook mijn sociale leven. Het is niet alleen het verkopen, we hebben hier echt een vriendschap. Mensen komen hier elke dag, voor een bakkie koffie of om te praten. Ik zou de mensen en mijn collega's het meest missen als ik moet stoppen."

Hij blijft dan ook hopen dat de gemeente de marktkooplui gaan helpen, met subsidies of ontheffingen. Steden als Nijmegen en Maastricht hebben bijvoorbeeld besloten om specifiek de markten te ontheffen van de emissieregels, maar Amsterdam niet. 

Duizenden euro's

Niet alleen onder de marktlui is de voortzetting van het bedrijf een vraagpunt, ook bij andere ondernemers neemt de financiële druk toe door het invoeren van de regels. "Weet je hoe duur zo'n elektrische bus kost? Dat is voor mij echt niet te betalen", reageert een man die planten verkoopt. "Daar komt boven op dat sinds corona de omzet is afgenomen en de rekeningen alleen maar omhoog zijn gegaan. Ik denk niet dat ik hier over twee jaar nog zit."

Vereniging Amsterdam City - die ondernemers in de binnenstad bijstaat - herkent de geluiden over de hoge kosten van de bussen, de nog niet echt bestaande tweedehandsmarkt en de problemen na corona. "Ondernemers hebben twee coronajaren achter zich. Zij zijn bezig schulden en belastingen af te betalen. Door de enorme prijsstijgingen op inkoop, huur en arbeid staan marges ontzettend onder druk. Veel ondernemers zijn momenteel aan het overleven. De investeringen die gemoeid zijn met de overstap naar uitstootvrij zijn voor een grote groep gewoonweg niet haalbaar. Dit is zorgelijk, juist daar het de ondernemer betreft die wij als stad zo liefhebben en waarde toevoegt in de winkelstraat."

Ondanks dat de prijs tussen de 40 en 60.000 euro ligt voor een nieuwe bus, raden zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB-Amsterdam (brancheorganisatie voor kleinere bedrijven) ondernemers aan om over te stappen wanneer het kan en zich goed te laten informeren over de regelingen. Ruim een derde van de ondernemers die AT5 sprak denkt dat binnen de overgangsregelingen ook te kunnen doen. Over het algemeen zijn de meeste ondernemers het ook eens met invoer van de zone, net als de brancheorganisaties.  

Laadpalen en kilo's

Bij de ondernemers die ervan uitgaan dat zij voor 2028 hun dieselbussen wel kunnen omwisselen voor een elektrische variant zijn echter wel vragen over het straks moet met het laden van de auto. Meerdere van hen gaven aan dat ze hun werkzaamheden niet op de manier kunnen doorzetten zoals nu door het aantal laadpalen in de stad.  

Een van hen is aannemer Paul Zwart. Het wagenpark van het bedrijf bestaat uit zeven bussen en een elektrische auto. Volgens Zwart is het financieel wel haalbaar om over te stappen, alleen is het materiaal nog niet op orde. "Wij zitten met de werkplaats in de stad, dus de jongens moeten al vanuit huis met elektrisch vervoer komen. We kunnen hier geen bus wisselen. Mensen die uit Bergen komen hebben al een halve accu opgereden voor ze hier zien. Als je het aantal palen ziet dat er nu is, denk ik niet dat je straks op een klus kan laden. Wij hebben de bus altijd bij het werk staan, want wij hebben gereedschap dat je niet zomaar uit de auto kan halen."

Ook een aannemer wiens wagenpark, van dertig bussen, voor twee derde al uit elektrische wagens bestaat, noemt dezelfde problemen op. "Het is helemaal klote. Een collega uit Almere komt nu net aan heen en weer met de klussen, dus je moet goed bedenken wat hij kan doen op een dag. Een klusje tussendoor is heel lastig. Je moet dan altijd laden, maar als je meerdere klussen op een dag hebt kan je steeds maar heel kort laden. Dan moet je ook nog hopen dat er überhaupt plek is om te laden bij zo'n paal."

Zwart heeft daarnaast ook problemen met de laadcapaciteit die hij en zijn werknemers mee moeten nemen naar de klussen. "Wij hebben diamantboormachines, een watervoorziening en een stroomvoorziening mee in de bus. Wij werken aan traforuimtes (elektriciteitshuisjes, red.), dus er is geen stroom als wij werken. We moeten met een volledige bus de stad in om ons werk te kunnen doen. Je hebt het normaal dan over zo'n 1500 kilo dat je meehebt, maar ik geloof dat de grootste elektrische bus die er nu is maar 300 kilo kan laden."

De stad vermijden

Het probleem met het laden, de dure bussen en dat de wagens nog niet de kilometers aankunnen is voor sommigen in de bouw ook een reden om de stad in z'n algemeen te gaan mijden. "Ik rij soms wel 400 kilometer op en dag en wij staan als calamiteitenmonteurs ook niet de hele dag bij een klant. Ik heb niets aan die twintig minuutjes laden op paal in de stad. Ga dan naar een snellader zeggen ze dan, maar daar staat half Nederland en die liggen allemaal buiten het centrum", legt een elektricien uit. "Ik heb veel vaste klanten in de stad, maar er is ook genoeg werk buiten de binnenstad voor mij." 

Dat er genoeg klussen zijn voor de bouwbedrijven en dat Amsterdam mogelijk vermeden gaat worden, hoort Bouwend Nederland ook. Net als de geluiden dat de wagens nog niet in staat zijn voor wat zij moeten trekken aan gewicht of de afstanden die moeten worden gereden. Volgens de brancheorganisatie zijn sommigen varianten die nu in de bouw worden gebruikt nog niet eens beschikbaar en kan dat ook nog wel jaren duren. "We willen als Nederland graag uitstootvrij bouwen en vervoeren, maar dan moeten de randvoorwaarden wel op orde zijn om het werk te kunnen doen."

Om te zorgen dat werklui niet de stad gaan mijden, maar ook niet meteen hoeven over te stappen op elektrisch vervoer kondigde verkeerswethouder Melanie van der Horst laatst aan dat zij aan het einde van het jaar gaan starten met een 'klushub'. Monteurs kunnen dan net buiten de zone, bij de Piet Heingarage, hun niet uitstootvrije-bus inruilen voor een elektrisch voertuig om verder de stad in te rijden.

Maar de monteurs reageren daar niet erg positief op. "De bus ligt vol met gereedschap en je weet nooit precies wat je nodig hebt. We zijn geen pakketdienst, dus we moeten alles gewoon meenemen. Dat kan je niet eventjes overladen op een leenbus", aldus een loodgieter. Bouwend Nederland ziet de positieve kanten van de hub, maar noemt het ook 'niet ideaal'. 

Doorpakken en vasthouden

Ondanks de vraagtekens bij hun achterban over laadpalen, busprijzen en de actieradius, zijn de drie brancheverenigingen het wel eens dat het belangrijk is dat de gemeente zich houdt aan de startdatum en de streefdata. Vooral voor de zogenoemde early adapters, die al zijn overgestapt op elektrisch voor het ingaan van zone. In alle sectoren sprak AT5 ondernemers die al (gedeeltelijk) zijn overgestapt op elektrisch. 

Slager Ron Pouw heeft bijvoorbeeld zijn dieselbus onlangs ingeruild voor een elektrische variant en doet de bezorgingen door de stad op twee elektrische bakfietsen. "Het hakt er financieel behoorlijk in, dus je moet er wel goed over nadenken." Voor de afstanden die Pouw rijdt, om spullen te halen en te bezorgen, heeft hij geen problemen met de actieradius van de bus. "Het is een heerlijk wagentje, ik mag er niet over klagen. Alleen het moest en dat vind ik niet fijn."

Ook de eigenaar van een installatiebedrijf, die al sinds de oprichting van het bedrijf voor elektrische wagens heeft gekozen, noemt het gebruik van de wagens 'supergoed'. "Wij rijden alleen maar in de stad, dus de actieradius is voor ons geen probleem. De bussen worden opgeladen bij ons in de loods en dat hoeft niet eens elke avond. Ik snap dat het voor sommige ondernemers een te dure grap is, zeker aangezien er bijna geen subsidies meer zijn. Het is wel belangrijk dat de gemeente het ook echt gaat doorzetten."

Om de ondernemers die zijn overgestapt te steunen zien zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB het zitten als de ondernemers op een manier beloond kunnen worden. Vereniging Amsterdam City pleit voor privileges, zoals verruiming van levertijden in de ochtend en lagere kosten voor vergunningen.

Daarnaast benadrukt het MKB dat de organisaties intensief hebben meegepraat over de overgangsregeling, de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen en een coulancebeleid. Het totale pakket noemen zij dan ook 'acceptabel'.

Prijzen doorberekenen

Het grootste gedeelte van de goederen die slager Pouw verkoopt regelt hij zelf met de bus, maar ook een deel wordt geleverd door leveranciers. Wat de nieuwe zone gaat doen met de kosten voor de spullen is nog niet helemaal duidelijk voor hem, alleen de prijzen voor de monteurs - bijvoorbeeld voor de koeling en de snijmachines - heeft hij al gehoord dat die behoorlijk gaan stijgen. "De voorrij kosten zijn alleen al 150 tot 200 euro. Dat wordt wel een hele klap."

Zelf wil Pouw eigenlijk niet meer de prijzen doorberekenen. "Je kan maar niet alles gaan doorberekenen, dan word je te duur. Het leven is al zo ontzettend duur voor iedereen, dus je moet echt wel gaan nadenken of je dan wil doen." Ondanks dat Pouw al is overgestapt, is hij niet per se tegen ontheffingen voor ondernemers die het niet kunnen betalen. "Ik kan wel zeggen dat wij het hebben gedaan en dat ze geen uitstel mogen krijgen, maar een winkelstraat maak je met z'n allen."

Over het doorberekenen van de prijzen door leveranciers hebben meer ondernemers nog veel vragen. In de horeca-sector regelt een deel van de ondernemers zelf het halen van de goederen, maar de drank en het eten wordt voornamelijk gebracht door logistieke bedrijven. De grotere leveranciers van drank zijn vaak al bijna volledig overgestapt op elektrisch vervoer, maar dat geldt nog niet voor alle leveranciers. Wat zij gaan doen met de prijzen als de elektrische vrachtwachtwagen of bus moet worden aangeschaft is voor veel nog niet duidelijk. 

Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het rondbrengen van goederen en dat voornamelijk in het centrum van de stad doet weet zelf ook nog niet wat er met de prijzen gaat gebeuren. "We hebben de laatste twee jaar na corona geprobeerd de prijzen gelijk te houden, maar ik denk dat ik nu wel de prijzen moet verhogen." Het bedrijf heeft vijf bussen rondrijden en moeten voor 2028 worden vervangen. "Het kopen van die bussen is een financiële klap, maar ik denk dat we ook minder kunnen rondrijden. De afstanden die we kunnen rijden zijn minder op de accu's, er zijn geen snelladers in de stad en wij stoppen niet lang genoeg voor een laadpaal. Iemand moet daar ook voor gaan betalen. Iedereen krijgt daar mee te maken, de horeca moet dan ook weer gaan doorberekenen aan de klant."

Twijfels door Den Haag

Het invoeren van een uitstootvrije zone is een gemeentelijke taak, maar toch is er de afgelopen weken behoorlijk wat verwarring ontstaan over de invoering. Nadat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) aangaf te willen kijken naar een uitstel en de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer voor dat idee weet zo'n derde van de ondernemers niet meer precies wat de status is. 

Zij hebben vragen over de geluiden uit Den Haag en denken dat de landelijke politiek nog een verandering in kan brengen in het uitrollen van de zone. Het MKB, Bouwend Nederland en Vereniging Amsterdam City krijgen alle drie veel vragen van ondernemers die het niet meer snappen. Het MKB noemde de inmenging vanuit Den Haag 'onbehoorlijk bestuur'. "Wij roepen de Tweede Kamer op om zich meer bescheiden op te stellen in dit dossier en zich een betrouwbare overheid te tonen."

Ook wethouder Van der Horst liet eerder al aan AT5 weten het 'vervelend te vinden' dat de landelijke politiek twijfel aan het zaaien is. "Er wordt de ondernemers voorgespiegeld dat de invoering, een gemeentelijke bevoegdheid, op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden." De gemeente houdt zich dan ook gewoon vast aan 1 januari. ". "Wat we echt niet nodig hebben, is twijfel en onduidelijkheid." In dit artikel reageert de wethouder nog op de uitkomsten van het ondernemersonderzoek. 

Kleinere zone

De uitstootvrije zone zou in eerste instantie vanaf januari al binnen de hele ring zijn, maar omdat er nog een geschikte verkeersborden zijn (wat landelijk moet worden geregeld) werd dat verkleind tot binnen de s100. De bedoeling is om het gebied in 2028 alsnog uit te breiden naar het gehele gebied binnen de ring. Wel wordt de bestaande milieuzone binnen de ring in januari verscherpt. Vanaf komend jaar mogen alleen nog dieselpersonenauto's en bedrijfsauto's vanaf emissieklasse 5 of hoger het gebied in, dat zijn auto's uit 2009 of jonger.

Vanaf komend jaar gaat in de binnenstad een uitstootvrije zone gelden, waarmee het vervuilende verkeer langzaam in een paar jaar tijd uit de gehele stad moet worden geweerd. Maar voor een groot aantal ondernemers is het niet zo'n gemakkelijke opgave om over te stappen op elektrisch vervoer, blijkt uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers. Te dure bussen, te weinig laadplekken en de gemixte signalen uit Den Haag zorgt ervoor dat ondernemers in de knoop zitten met de invoering van de zone.  

De deur van een grote witte bestelbus klapt dicht op de Waterloopleinmarkt. Martkoopman Youssef Lakroucha loopt langs stapels met kleding die hij heeft uitgestald op verschillende plastic zeilen. Een Duitse toerist loopt naar de marktkoopman toe: "Hoeveel voor dit allemaal?", klinkt er met een duidelijk accent. “Het is een goede kwaliteit wat je vasthebt. In totaal 55 euro”, hoort de Duitser terug met een net zo herkenbaar accent. Na wat heen en weer onderhandelen wordt de prijs vastgesteld op 45 euro en gaat de hand erop. Het is precies hoe Lakroucha de afgelopen 18 jaar zijn geld heeft verdiend. 

Het is voor de marktkoopman alleen de vraag of hij dit over twee jaar nog steeds kan doen. Zijn witte bestelbus, die tot aan de nok is gevuld met kleding en waarvan de schuifdeur net niet lekker sluit, mag vanaf dat moment niet meer de stad in. Vanaf 2025 begint de gemeente namelijk met de invoering van de uitstootvrije zone in de stad, waardoor vervuilende auto's, verschillend van emissieklassen, op een gegeven moment niet meer zijn toegestaan. Eerst geldt dat alleen nog in de binnenstad en voor nieuwe bestel- en vrachtauto's, maar de bedoeling is dat straks de hele stad onder de zone valt.  

"Het is voor mij onmogelijk om een elektrische bus te kopen. Je praat dan over 50.000 of 60.000 euro, niemand heeft dat geld", aldus Lakroucha. Op de vraag hoeveel truien hij zou moeten verkopen om zo'n bus te kopen kun je de radertjes in zijn hoofd bijna horen draaien. "Poeh, heel erg veel. Als het doorgaat, is het misschien einde verhaal voor mij."

En de angst over het door kunnen gaan met werken in de binnenstad heeft niet alleen Lakroucha. Uit een rondgang van AT5 onder tientallen ondernemers en drie brancheorganisaties blijkt dat meer ondernemers zich afvragen hoe zij er over twee of drie jaar bijzitten. Vooral op de markten in de binnenstad heerst die vraag.  

Geen markt

Het verkopen van inboedel, kunst, vis, kaas, noten of groenten, het is onmisbaar op de markten in het centrum. Alleen levert het niet per se een vetpot op en de vaak grote spullen moeten ook naar de markt worden gebracht. Het grootste deel van de marktondernemers doet dat met een dieselbusje, voor de ondernemers is een elektrische variant eigenlijk niet te betalen. "Het is niet dat ik tegen het invoeren ben van de regels, maar op het moment is er nog niets beschikbaar in mijn prijsklasse", aldus een marktondernemer die vooral inboedel verkoopt. "Het is maar hopen dat dat tweedehandsmarkt over een paar jaar een beetje loopt, dat is nu nog niets."

Vooral bij de marktkooplieden die dagelijks op een markt in de stad staan is er vrees. "Hier op het Waterlooplein heb je niet genoeg loodsen voor alle marktlui. Met die dure wagens denk ik dat de markt nog leger gaat worden dat dat ie nu al is." Ook bij de andere markten, die niet elke dag zijn, is het de vraag hoe deze er over een paar jaar uitzien. "Ik kan niet een elektrische vrachtwagen gaan kopen, daarvoor is de winst van groente en fruit te weinig. Wij gaan dan kijken of we meer in Amstelveen kunnen staan bijvoorbeeld", zo legt een groenteboer uit waarvan zijn familie al zestig jaar op de markt in de Jordaan staat.  

Het verplaatsen naar een andere markt buiten de stadsgrenzen blijkt voor meer kooplieden een realistische optie. Twee derde van de marktkooplui die AT5 sprak gaf aan serieus na te denken om buiten de stad verder te gaan.  

Voor Lakroucha is het geen optie om naar een andere markt te gaan, hij wil alleen op 'zijn' Waterloopleinmarkt staan. "Hier op de markt is ook mijn sociale leven. Het is niet alleen het verkopen, we hebben hier echt een vriendschap. Mensen komen hier elke dag, voor een bakkie koffie of om te praten. Ik zou de mensen en mijn collega's het meest missen als ik moet stoppen."

Hij blijft dan ook hopen dat de gemeente de marktkooplui gaan helpen, met subsidies of ontheffingen. Steden als Nijmegen en Maastricht hebben bijvoorbeeld besloten om specifiek de markten te ontheffen van de emissieregels, maar Amsterdam niet. 

Duizenden euro's

Niet alleen onder de marktlui is de voortzetting van het bedrijf een vraagpunt, ook bij andere ondernemers neemt de financiële druk toe door het invoeren van de regels. "Weet je hoe duur zo'n elektrische bus kost? Dat is voor mij echt niet te betalen", reageert een man die planten verkoopt. "Daar komt boven op dat sinds corona de omzet is afgenomen en de rekeningen alleen maar omhoog zijn gegaan. Ik denk niet dat ik hier over twee jaar nog zit."

Vereniging Amsterdam City - die ondernemers in de binnenstad bijstaat - herkent de geluiden over de hoge kosten van de bussen, de nog niet echt bestaande tweedehandsmarkt en de problemen na corona. "Ondernemers hebben twee coronajaren achter zich. Zij zijn bezig schulden en belastingen af te betalen. Door de enorme prijsstijgingen op inkoop, huur en arbeid staan marges ontzettend onder druk. Veel ondernemers zijn momenteel aan het overleven. De investeringen die gemoeid zijn met de overstap naar uitstootvrij zijn voor een grote groep gewoonweg niet haalbaar. Dit is zorgelijk, juist daar het de ondernemer betreft die wij als stad zo liefhebben en waarde toevoegt in de winkelstraat."

Ondanks dat de prijs tussen de 40 en 60.000 euro ligt voor een nieuwe bus, raden zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB-Amsterdam (brancheorganisatie voor kleinere bedrijven) ondernemers aan om over te stappen wanneer het kan en zich goed te laten informeren over de regelingen. Ruim een derde van de ondernemers die AT5 sprak denkt dat binnen de overgangsregelingen ook te kunnen doen. Over het algemeen zijn de meeste ondernemers het ook eens met invoer van de zone, net als de brancheorganisaties.  

Laadpalen en kilo's

Bij de ondernemers die ervan uitgaan dat zij voor 2028 hun dieselbussen wel kunnen omwisselen voor een elektrische variant zijn echter wel vragen over het straks moet met het laden van de auto. Meerdere van hen gaven aan dat ze hun werkzaamheden niet op de manier kunnen doorzetten zoals nu door het aantal laadpalen in de stad.  

Een van hen is aannemer Paul Zwart. Het wagenpark van het bedrijf bestaat uit zeven bussen en een elektrische auto. Volgens Zwart is het financieel wel haalbaar om over te stappen, alleen is het materiaal nog niet op orde. "Wij zitten met de werkplaats in de stad, dus de jongens moeten al vanuit huis met elektrisch vervoer komen. We kunnen hier geen bus wisselen. Mensen die uit Bergen komen hebben al een halve accu opgereden voor ze hier zien. Als je het aantal palen ziet dat er nu is, denk ik niet dat je straks op een klus kan laden. Wij hebben de bus altijd bij het werk staan, want wij hebben gereedschap dat je niet zomaar uit de auto kan halen."

Ook een aannemer wiens wagenpark, van dertig bussen, voor twee derde al uit elektrische wagens bestaat, noemt dezelfde problemen op. "Het is helemaal klote. Een collega uit Almere komt nu net aan heen en weer met de klussen, dus je moet goed bedenken wat hij kan doen op een dag. Een klusje tussendoor is heel lastig. Je moet dan altijd laden, maar als je meerdere klussen op een dag hebt kan je steeds maar heel kort laden. Dan moet je ook nog hopen dat er überhaupt plek is om te laden bij zo'n paal."

Zwart heeft daarnaast ook problemen met de laadcapaciteit die hij en zijn werknemers mee moeten nemen naar de klussen. "Wij hebben diamantboormachines, een watervoorziening en een stroomvoorziening mee in de bus. Wij werken aan traforuimtes (elektriciteitshuisjes, red.), dus er is geen stroom als wij werken. We moeten met een volledige bus de stad in om ons werk te kunnen doen. Je hebt het normaal dan over zo'n 1500 kilo dat je meehebt, maar ik geloof dat de grootste elektrische bus die er nu is maar 300 kilo kan laden."

De stad vermijden

Het probleem met het laden, de dure bussen en dat de wagens nog niet de kilometers aankunnen is voor sommigen in de bouw ook een reden om de stad in z'n algemeen te gaan mijden. "Ik rij soms wel 400 kilometer op en dag en wij staan als calamiteitenmonteurs ook niet de hele dag bij een klant. Ik heb niets aan die twintig minuutjes laden op paal in de stad. Ga dan naar een snellader zeggen ze dan, maar daar staat half Nederland en die liggen allemaal buiten het centrum", legt een elektricien uit. "Ik heb veel vaste klanten in de stad, maar er is ook genoeg werk buiten de binnenstad voor mij." 

Dat er genoeg klussen zijn voor de bouwbedrijven en dat Amsterdam mogelijk vermeden gaat worden, hoort Bouwend Nederland ook. Net als de geluiden dat de wagens nog niet in staat zijn voor wat zij moeten trekken aan gewicht of de afstanden die moeten worden gereden. Volgens de brancheorganisatie zijn sommigen varianten die nu in de bouw worden gebruikt nog niet eens beschikbaar en kan dat ook nog wel jaren duren. "We willen als Nederland graag uitstootvrij bouwen en vervoeren, maar dan moeten de randvoorwaarden wel op orde zijn om het werk te kunnen doen."

Om te zorgen dat werklui niet de stad gaan mijden, maar ook niet meteen hoeven over te stappen op elektrisch vervoer kondigde verkeerswethouder Melanie van der Horst laatst aan dat zij aan het einde van het jaar gaan starten met een 'klushub'. Monteurs kunnen dan net buiten de zone, bij de Piet Heingarage, hun niet uitstootvrije-bus inruilen voor een elektrisch voertuig om verder de stad in te rijden.

Maar de monteurs reageren daar niet erg positief op. "De bus ligt vol met gereedschap en je weet nooit precies wat je nodig hebt. We zijn geen pakketdienst, dus we moeten alles gewoon meenemen. Dat kan je niet eventjes overladen op een leenbus", aldus een loodgieter. Bouwend Nederland ziet de positieve kanten van de hub, maar noemt het ook 'niet ideaal'. 

Doorpakken en vasthouden

Ondanks de vraagtekens bij hun achterban over laadpalen, busprijzen en de actieradius, zijn de drie brancheverenigingen het wel eens dat het belangrijk is dat de gemeente zich houdt aan de startdatum en de streefdata. Vooral voor de zogenoemde early adapters, die al zijn overgestapt op elektrisch voor het ingaan van zone. In alle sectoren sprak AT5 ondernemers die al (gedeeltelijk) zijn overgestapt op elektrisch. 

Slager Ron Pouw heeft bijvoorbeeld zijn dieselbus onlangs ingeruild voor een elektrische variant en doet de bezorgingen door de stad op twee elektrische bakfietsen. "Het hakt er financieel behoorlijk in, dus je moet er wel goed over nadenken." Voor de afstanden die Pouw rijdt, om spullen te halen en te bezorgen, heeft hij geen problemen met de actieradius van de bus. "Het is een heerlijk wagentje, ik mag er niet over klagen. Alleen het moest en dat vind ik niet fijn."

Ook de eigenaar van een installatiebedrijf, die al sinds de oprichting van het bedrijf voor elektrische wagens heeft gekozen, noemt het gebruik van de wagens 'supergoed'. "Wij rijden alleen maar in de stad, dus de actieradius is voor ons geen probleem. De bussen worden opgeladen bij ons in de loods en dat hoeft niet eens elke avond. Ik snap dat het voor sommige ondernemers een te dure grap is, zeker aangezien er bijna geen subsidies meer zijn. Het is wel belangrijk dat de gemeente het ook echt gaat doorzetten."

Om de ondernemers die zijn overgestapt te steunen zien zowel Vereniging Amsterdam City als het MKB het zitten als de ondernemers op een manier beloond kunnen worden. Vereniging Amsterdam City pleit voor privileges, zoals verruiming van levertijden in de ochtend en lagere kosten voor vergunningen.

Daarnaast benadrukt het MKB dat de organisaties intensief hebben meegepraat over de overgangsregeling, de mogelijkheid om een ontheffing aan te vragen en een coulancebeleid. Het totale pakket noemen zij dan ook 'acceptabel'.

Prijzen doorberekenen

Het grootste gedeelte van de goederen die slager Pouw verkoopt regelt hij zelf met de bus, maar ook een deel wordt geleverd door leveranciers. Wat de nieuwe zone gaat doen met de kosten voor de spullen is nog niet helemaal duidelijk voor hem, alleen de prijzen voor de monteurs - bijvoorbeeld voor de koeling en de snijmachines - heeft hij al gehoord dat die behoorlijk gaan stijgen. "De voorrij kosten zijn alleen al 150 tot 200 euro. Dat wordt wel een hele klap."

Zelf wil Pouw eigenlijk niet meer de prijzen doorberekenen. "Je kan maar niet alles gaan doorberekenen, dan word je te duur. Het leven is al zo ontzettend duur voor iedereen, dus je moet echt wel gaan nadenken of je dan wil doen." Ondanks dat Pouw al is overgestapt, is hij niet per se tegen ontheffingen voor ondernemers die het niet kunnen betalen. "Ik kan wel zeggen dat wij het hebben gedaan en dat ze geen uitstel mogen krijgen, maar een winkelstraat maak je met z'n allen."

Over het doorberekenen van de prijzen door leveranciers hebben meer ondernemers nog veel vragen. In de horeca-sector regelt een deel van de ondernemers zelf het halen van de goederen, maar de drank en het eten wordt voornamelijk gebracht door logistieke bedrijven. De grotere leveranciers van drank zijn vaak al bijna volledig overgestapt op elektrisch vervoer, maar dat geldt nog niet voor alle leveranciers. Wat zij gaan doen met de prijzen als de elektrische vrachtwachtwagen of bus moet worden aangeschaft is voor veel nog niet duidelijk. 

Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het rondbrengen van goederen en dat voornamelijk in het centrum van de stad doet weet zelf ook nog niet wat er met de prijzen gaat gebeuren. "We hebben de laatste twee jaar na corona geprobeerd de prijzen gelijk te houden, maar ik denk dat ik nu wel de prijzen moet verhogen." Het bedrijf heeft vijf bussen rondrijden en moeten voor 2028 worden vervangen. "Het kopen van die bussen is een financiële klap, maar ik denk dat we ook minder kunnen rondrijden. De afstanden die we kunnen rijden zijn minder op de accu's, er zijn geen snelladers in de stad en wij stoppen niet lang genoeg voor een laadpaal. Iemand moet daar ook voor gaan betalen. Iedereen krijgt daar mee te maken, de horeca moet dan ook weer gaan doorberekenen aan de klant."

Twijfels door Den Haag

Het invoeren van een uitstootvrije zone is een gemeentelijke taak, maar toch is er de afgelopen weken behoorlijk wat verwarring ontstaan over de invoering. Nadat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) aangaf te willen kijken naar een uitstel en de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer voor dat idee weet zo'n derde van de ondernemers niet meer precies wat de status is. 

Zij hebben vragen over de geluiden uit Den Haag en denken dat de landelijke politiek nog een verandering in kan brengen in het uitrollen van de zone. Het MKB, Bouwend Nederland en Vereniging Amsterdam City krijgen alle drie veel vragen van ondernemers die het niet meer snappen. Het MKB noemde de inmenging vanuit Den Haag 'onbehoorlijk bestuur'. "Wij roepen de Tweede Kamer op om zich meer bescheiden op te stellen in dit dossier en zich een betrouwbare overheid te tonen."

Ook wethouder Van der Horst liet eerder al aan AT5 weten het 'vervelend te vinden' dat de landelijke politiek twijfel aan het zaaien is. "Er wordt de ondernemers voorgespiegeld dat de invoering, een gemeentelijke bevoegdheid, op het laatste moment landelijk kan worden tegengehouden." De gemeente houdt zich dan ook gewoon vast aan 1 januari. ". "Wat we echt niet nodig hebben, is twijfel en onduidelijkheid." In dit artikel reageert de wethouder nog op de uitkomsten van het ondernemersonderzoek. 

Kleinere zone

De uitstootvrije zone zou in eerste instantie vanaf januari al binnen de hele ring zijn, maar omdat er nog geen geschikte verkeersborden zijn (wat landelijk moet worden geregeld) werd dat verkleind tot binnen de s100. De bedoeling is om het gebied in 2028 alsnog uit te breiden naar het gehele gebied binnen de ring. Wel wordt de bestaande milieuzone binnen de ring in januari verscherpt. Vanaf komend jaar mogen alleen nog dieselpersonenauto's en bedrijfsauto's vanaf emissieklasse 5 of hoger het gebied in, dat zijn auto's uit 2009 of jonger.

In Het Verkeer gaan we langs bij het Piet Kranenbergpad. Deze belangrijke fietsroute is doordeweeks alleen open tijdens de ochtendspits en in de avond vanaf 16.30 uur. Overdag wordt het pad gebruikt als bouwweg voor de reconstructie van knooppunt de Nieuwe Meer. 

Om de veiligheid en doorstroming op de weg te vergroten wordt vanaf knooppunt de Nieuwe Meer doorgaand verkeer van bestemmingsverkeer gescheiden. Het aantal rijstroken wordt uitgebreid van vier naar zes per rijrichting. Een enorm project met veel logistieke uitdagingen, legt verkeersmanager Jaap Buitink uit. ''We werken op een postzegel en tegelijk willen we zoveel mogelijk rekening houden met de omgeving.''

Dat het Piet Kranenbergpad nu onderdeel is geworden van de werkzaamheden was onvermijdelijk, legt Buitink uit. ''Dit is eigenlijk de enige mogelijkheid om bij het bouwterrein te komen voor onze vrachtwagens en ander materieel. Helaas kunnen we dat niet combineren met fietsers en voetgangers, dus vandaar dat we het pad gedeeltelijk afsluiten.''

De omleiding via de Amstelveenseweg is even wennen voor fietsers. ''Normaal kan je in één rechte lijn doorrijden en nu moet je eromheen met een aantal stoplichten, dat is jammer'', vertelt aan man die vanuit Amstelveen komt. ''Het is frustrerend'', zegt een jongen op weg naar zijn werk.  ''Wel fijn dat het pad open is op bepaalde tijden'', voegt iemand anders eraan toe. 

''We proberen zo min mogelijk hinder te veroorzaken voor de omgeving. Daarom maken we in de spits ruimte voor fietsers en voetgangers'', legt Buitink uit. En dat betekent dat het Piet Kranenbergpad van maandag tot en met vrijdag tijdens de ochtendspits (08.00 tot 09.30 uur) en vanaf avondspits om 16.30 open is. In de avonden en weekenden is het Piet Kranenberg ook open. ''Mits er gewerkt wordt want dan moeten we hem wel afsluiten voor de veiligheid van de fietsers.''

De afsluiting duurt nog tot medio 2026.

Na het geweld rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv van vorige week donderdag kondigde premier Schoof aan maatregelen tegen antisemitisme te gaan onderzoeken. Een daarvan is de mogelijkheid om mensen met een dubbel paspoort die zijn veroordeeld voor antisemitisch geweld het Nederlanderschap af te nemen. Hoe kijken Joodse Amsterdammers naar dit voorstel?

In Buitenveldert, een wijk in Amsterdam Zuid met een aanzienlijke Joodse gemeenschap, is de spanning bijna voelbaar op straat. Er patrouilleren meerdere jeeps van de marechaussee bij drie Joodse scholen. Zodra je iemand probeert aan te spreken steekt de privé-beveiliging van de scholen daar een stokje voor. De marechaussee vraagt aanhoudend wat de NOS komt doen. Bij een school grijpt de directeur in tijdens een gesprek met een leraar.

Niet nieuw

De meeste mensen willen niet met de pers praten en al helemaal niet op camera. Joodse buurtbewoners zijn bang om herkenbaar in beeld te komen en bang om de verkeerde dingen te zeggen. Dat gevoel is niet nieuw, benadrukken Joodse bewoners in gesprek met de NOS. "Het is een onderbuikgevoel dat al langer bestond en door de gebeurtenissen van donderdagnacht wordt bevestigd", zegt een medewerker van de koosjere bakker.

Een orthodox-joodse man loopt gehaast de supermarkt uit. Hij zegt dat hij tegenwoordig "drie keer om zich heen kijkt" voor hij ergens naar binnen loopt. "Dat heb ik nooit eerder gehad, alleen in de week na 7 oktober."

Student Eli (17) vertelt dat hij op de Hogeschool van Amsterdam zijn keppeltje niet meer durft te dragen. Zelf heeft hij "gelukkig nog nooit wat meegemaakt", maar van vrienden hoort hij dat er op sociale media veel antisemitisme is. "Zelf zit ik er niet zoveel op." Hij denkt niet dat zijn keppeltje direct tot mishandeling leidt, "maar ik neem het zekere voor het onzekere".

"Er zijn wijken waar ik niet meer kom", zegt de orthodox-joodse Meir Spiero (30). "Ik zeg niet dat er dan wat gebeurt, maar ik ben voorzichtiger. Ik kijk even rond. Maar verder leven we gewoon ons leven."

Woordkeuze

De Amsterdamse burgemeester Halsema zei na het geweld tegen Maccabi-supporters in de stad "dat dit de herinnering aan pogroms terugbrengt". Die woordkeuze noemt goudhandelaar Nino "overdreven". De maatregel voor het intrekken van de Nederlandse nationaliteit die het kabinet heeft voorgesteld vindt hij "eigenlijk niet kunnen".

"Het zijn een paar straatschoffies, echt idioten natuurlijk, die het geweld hebben gepleegd", zegt hij. "Maar Maccabi-supporters hebben ook dingen gedaan die niet kunnen. Mensen die dit soort geweld plegen moet je uitzetten, maar nu zijn honderdduizenden mensen slachtoffer geworden van zo'n avond."

De stad is van iedereen, vervolgt Nino. "Er komen hier bij de bakker ook Marokkaanse Nederlanders koffie drinken, die balen hier ook van." De discussie over antisemitisme wordt volgens Nino gekaapt door politici.

Schrijver Maurits de Bruijn is het met hem eens. "Gebruik van de term pogroms vind ik totaal overtrokken en eerlijk gezegd gevaarlijk om te gebruiken, omdat het met name Joden juist angstiger maakt." De definitie van antisemitisme is in zijn ogen heel troebel geworden. "Zeker sinds 7 oktober. Leuzen als 'Free Palestine' worden al als antisemitisch bestempeld."

De Bruijn zegt de paspoortmaatregel die het kabinet onderzoekt vreselijk te vinden. "Ongelofelijk dat dit gebeurt in ons land. Je kunt racisme niet met racisme bestrijden, wat mij betreft."

Discriminerend

"Intrekken van de Nederlandse nationaliteit lijkt me een rare maatregel, want het geldt niet voor iedereen in Nederland", zegt Vincent van der Noort (43) uit Amstelveen bij de dierenwinkel. Hij heeft zich altijd veilig gevoeld in Amsterdam. "Maar ik zie er dan ook niet herkenbaar Joods uit."

Eerst zien, dan geloven of ze de maatregel gaan uitvoeren, zegt Spiero. "Ik vind dat eenieder die zich schuldig maakt aan antisemitisme hard moet worden aangepakt, ongeacht zijn nationaliteit."

"Je gaat je richten op de dubbele nationaliteiten en dat is discriminerend", zegt HvA-student Eli. "Dat betekent dat je je gaat richten op de Marokkanen. Dat zijn we gewend van Wilders helaas, maar we kunnen niet uitsluiten dat ook andere jongeren zich aan antisemitisme schuldig maken."

"Ik heb het gevoel dat nu twee groepen tegenover elkaar worden gesteld en dat is zorgwekkend", concludeert de leraar, die anoniem wil blijven. "Je moet eerst juist komen tot menselijk contact voordat je het gesprek kan aangaan."

Welkom in het NH Nieuwsblog van 14 november. In dit liveblog houden we je de hele dag op de hoogte van het 112-nieuws uit de provincie.

Door een ongeluk op de A9 tussen Aalsmeer en knooppunt Rottepolderplein richting Alkmaar is het verkeer gestremd en zijn twee rijstroken afgesloten, met een vertraging van 19 minuten. Tussen knooppunt Diemen en Aalsmeer richting Alkmaar staat 13 kilometer file, goed voor 18 minuten extra reistijd. Ook op de A9 richting Amstelveen en Diemen is sprake van langzaam rijdend verkeer.

Activist Frank van der Linde heeft een kort geding aangespannen tegen de noodverordening die op dit moment in de stad van kracht is. Hij wil zondagmiddag op de Dam demonstreren. In ieder geval dit weekend mogen er geen demonstraties plaatsvinden. "De pro Gaza-demonstratie heeft mijn cliënt vanmorgen aangekondigd, en daar heeft de burgemeester niet op gereageerd. We vechten dit nu via de rechter aan", aldus Willem Jebbink, advocaat van Van der Linde. 

Van der Linde kondigde de demonstratie vanmorgen aan. Hij wil morgen om 14.00 uur op de Dam gaan staan. Volgens de activist gaat de afgegeven verordening door Halsema in tegen de burgerlijke vrijheden en de grondwet. "Ik ben in shock over de gebeurtenissen de afgelopen dagen. Het demonstratieverbod daar bovenop is een gotspe. Juist nu moeten mensen hun woede kunnen uiten", laat Van der Linde weten.  

Noodverordening 

De noodverordening is sinds vrijdagavond 19.00 uur in de stad van kracht. Volgens Jebbink is het 'zeer zorgelijk dat de overheid burgers in heel Amsterdam en Amstelveen voor drie dagen de mond snoert'. De gemeente laat aan AT5 weten dat mensen alleen in de stad niet kunnen demonstreren. "Amstelveen valt hier niet onder."

"Inzet van noodregelgeving is een paardenmiddel waarmee onze burgerlijke vrijheden opzij worden gezet. Dat is op zichzelf een demonstratie waard. Het openbaar bestuur omzeilt met zijn totaalverbod de mensenrechtenverdragen, de Grondwet en de Wet openbare manifestaties, want een demonstratie kan slechts bij uitzondering worden verboden", aldus Jebbink. 

Morgenochtend zal er om 11.00 uur een digitale zitting plaatsvinden. Deze kunnen journalisten live volgen. De voorzieningsrechter van de rechtbank Amsterdam zal over de zaak oordelen. 

Na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters vertellen een supporter van Maccabi Tel Aviv en een nachtportier van een Amsterdams hotel over de chaos en paniek van eergisteravond. "In Israël zijn we gewend aan gespannen situaties, maar dit was toch echt anders."

Een Maccabi-fan, die vanwege zijn veiligheid anoniem wil blijven, beleefde eergisteravond 'zeer angstige momenten' tijdens zijn reis naar zijn hotel vanaf de Johan Cruijff ArenA.

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv ging de Israëlische fan met een groep van ongeveer honderd fans met de metro terug naar het hotel. "In het stadion was alles prima, iedereen ging gemoedelijk met elkaar om."

Maar, vervolgt de Israëliër, "onderweg naar het station raakte de groep verspreid. Enkele fans droegen blauw-gele vlaggen of hadden een Maccabi-sjaal om." Waaronder hijzelf.

"Vier of vijf mannen zagen mijn sjaal uitsteken. Ze achtervolgden mij en sloegen mij uit het niets op de grond en schopten tegen mijn hoofd." Hij liep daarbij een hoofdwond op. 

Het ging volgens de Israëliër allemaal heel snel en gebeurde in een tiental seconden. "Ik rende na de mishandeling een straat in, maar niemand hielp me. Later kwamen er enkele andere supporters die me beschermden, maar de aanvallers bleven dreigen." Hij vluchtte naar een hotel bij het Damrak en werd opgevangen door nachtportier Peter. 

Peter: "Iets na de start van mijn dienst kwam er een man met bebloed hoofd het hotel binnen gerend. Hij vroeg om ijsblokjes en vertelde dat hij was aangevallen door Arabische mannen."

Even later zag Peter hoe Israëlische voetbalsupporters in paniek uit alle richtingen naar het hotel renden. "Binnen twee minuten waren er meer dan vijftien mensen binnen."

De nachtportier leidde hen naar een veiliger gedeelte van het hotel. "Toen ik weer beneden kwam, zag ik buiten het hotel een grote groep mannen." Peter schat de mannen, een paar met Palestijnse vlaggen, tussen de 18 en 30 jaar oud. "Het leek op een goed georganiseerde actie."

Buiten escaleerde het geweld snel, aldus Peter. Hij omschrijft de situatie als chaotisch en angstig. "Ik opende de deuren van het hotel voor de vluchtende mensen. Ze renden voor hun leven."

Omdat de receptie snel vol raakte, stuurde Peter de schuilende mensen verder het hotel in. "Daarna belde ik de politie om te melden dat er een grote groep Israëlische mensen in het hotel schuilde. Ze vroegen me om de groep binnen te houden, en dat heb ik gedaan voor anderhalf uur." De groep schuilende Israëliërs noemen de nachtportier een held. 

Het merendeel van de groep Israëlische fans verbleef gedurende de nacht in het hotel. Toen Peter rond 8.00 uur zijn dienst had afgerond, zag hij de laatste mensen vertrekken. "Het was een lange nacht. De stad was niet meer zoals het was toen ik begon."

Ook bij de mishandelde Maccabi-fan zit de schrik er nog goed in. "In Israël zijn we gewend aan gespannen situaties, maar dit was toch echt anders." Bezorgde familie en collega's sturen hem al de hele dag berichten en maken zich ernstige zorgen. 

Om de Joodse gemeenschap en de Israëlische supporters die nog in de stad verblijven te beschermen, roept Halsema een noodverordening uit voor Amsterdam en Amstelveen. In beide steden geldt een demonstratieverbod, een verbod op gezichtsbedekkende kleding en wordt er extra politie ingezet. 

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi werd het afgelopen nacht onrustig in Amsterdam. Burgemeester Halsema sprak tijdens de persconferentie over een 'herinnering aan pogroms' tijdens deze 'gitzwarte nacht'. De Driehoek stelt daarom een noodverordening in, en de hele stad wordt een veiligheidsrisicogebied. Volg hieronder het laatste nieuws. 

Dit liveblog is gesloten. Lees hieronder alle ontwikkelingen terug.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft van Amsterdam "aandacht gevraagd" voor de mogelijke gevolgen van het samenvallen van de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv met de herdenking van de Kristallnacht. Dat schrijft minister David van Weel (Justitie en Veiligheid) in een brief aan de Tweede Kamer over het geweld in de hoofdstad tegen fans van de Israëlische club na afloop van het duel. Dat meldt ANP.

Een herdenking van de Kristallnacht in het centrum van Amsterdam gaat zaterdagavond niet door, meldt de organisatie. Het Platform Stop Racisme & Fascisme wilde in samenwerking met de Joodse antizionistische organisatie Erev Rav zijn jaarlijkse herdenking houden bij het Joods Verzetsmonument vlak bij de Stopera, maar de organisatie zegt dat deze na de gebeurtenissen van vannacht is afgelast.

Het gaat niet om de nationale herdenking van de Kristallnacht, Die werd donderdag al gehouden in de Portugese Synagoge in Amsterdam.

Een 26-jarige man is aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Dat meldt de politie. De man is herkend op camerabeelden en zit vast. Het is de eerste aanhouding die de politie bekendmaakt ná de onrustige nacht.

Gistermiddag en de daaropvolgende nacht werden al 62 mensen opgepakt, enkelen zitten nog vast. 

Het nieuws over de gebeurtenissen afgelopen nacht heeft ook de andere kant van de oceaan bereikt. “De antisemitische aanvallen op Israëlische voetbalfans in Amsterdam zijn verwerpelijk”, schrijft de Amerikaanse president Joe Biden in een bericht op X. “Ze doen denken aan duistere momenten in de geschiedenis, tijdens de Jodenvervolging”

Ook de Canadese premier Justin Trudeau heeft gereageerd en schrijft op X dat Canada “dit walgelijke antisemitisme veroordeelt”.

Meldt het ANP. 

Het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelt "anti-Arabische gezangen en aanvallen op een Palestijnse vlag" door Israëlische voetbalfans in Amsterdam. Dat meldt het Palestijnse persagentschap WAFA.

Het ministerie insinueert dat die provocaties hebben geleid tot het geweld tegen Israëli's donderdagavond. Het spreekt van "een bedreiging voor de Palestijnen" en roept de Nederlandse overheid op om een onderzoek te openen naar degenen die hiervoor verantwoordelijk zijn.

De Palestijnse autoriteiten willen dat de Nederlandse regering Palestijnen en Arabieren in Nederland beschermt tegen "kolonisten en Israëlische soldaten", schrijft WAFA. Die zouden volgens het bericht naar Nederland zijn gereisd. Het is niet duidelijk waar het Palestijnse ministerie dit op baseert.

Donderdagavond werden Israëlische supporters van de voetbalclub Maccabi Tel Aviv aangevallen door jongens op scooters. Twintig tot dertig Israëliërs raakten daarbij gewond.Palestijnse Autoriteit veroordeelt 'provocaties' door voetbalfans

De Palestijnse missie in Nederland kon niet direct reageren.

De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz hebben het geweld in Amsterdam tegen Israëlische voetbalfans veroordeeld. Scholz zegt op X dat Joden zich veilig moeten voelen in Europa en Macron laat op hetzelfde medium weten dat het herinnert "aan de donkerste uren uit de geschiedenis".

Macron betuigt zijn steun aan de gewonden. Ook zegt hij dat Frankrijk zal blijven strijden tegen het afschuwelijke antisemitisme. Scholz noemt de berichten over het geweld onverdraaglijk en onacceptabel. "Wie Joden aanvalt, valt ons allemaal aan."

Burgemeester Halsema verwees tijdens de persconferentie vrijdagmiddag naar Telegram-groepen waarin werd gesproken over mensen die op 'Jodenjacht' zouden gaan. "Dat is zo schrokkend en zo verwerpelijk dat ik er nog niet over uit kan", zegt ze. "Het is een schande."

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft contact gelegd met alle Israëliërs die in Amsterdam waren voor de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. De Israëlische autoriteiten konden eerst meerdere mensen niet bereiken na de gewelddadige ongeregeldheden van afgelopen nacht, maar inmiddels is iedereen gecontacteerd.

Er zijn nog drie Israëli's in Amsterdam met wie de Israëlische autoriteiten geen contact hebben kunnen krijgen. Dat meldt het Israëlisch ministerie van Buitenlandse Zaken in een update. Eerder vrijdagochtend zocht het ministerie nog contact met tien landgenoten na het geweld in Amsterdam donderdagavond.

Vijf slachtoffers werden in de nacht van donderdag op vrijdag in het ziekenhuis behandeld. Die hebben volgens de Amsterdamse politie het ziekenhuis weer kunnen verlaten.

 "Wat gisteren is gebeurd, heeft niks te maken met een demonstratie of protest. Het is een misdaad", zegt de burgemeester. Er is geen excuus voor wat er gebeurd is gisterenavond."

Burgemeester Halsema stelt extra maatregelen in na het geweld. Er wordt een noodverordening ingesteld in Amsterdam en Amstelveen. De hele stad wordt een veiligheidsrisicogebied. Er zal preventief worden gefouilleerd en er komt een demonstratieverbod voor dit weekend. Ook komt er extra inzet van politie. 

Daarnaast komt er een verbod op gezichtskleding waar openbare orde mee kan worden verstoord. 

Hoofdofficier Renee De Beukelaar: "We zagen dat de spanningen opliepen. Dat nam gedurende de nacht toe. Wij hebben in de middag en in de avond zo'n 62 aanhoudingen verricht. Er zitten momenteel nog 10 mensen vast."

Volgens de Amsterdamse politie zijn er vannacht vijf Israëlische supporters in het ziekenhuis behandeld. Zij hebben het ziekenhuis vanochtend weer verlaten. Er zijn veel vragen over vermeende vermissingen, maar de politie heeft geen informatie over gijzelingen. Wel worden deze meldingen uiterst serieus genomen en grondig onderzocht.

Holla: "Volgens de Amsterdamse politie zijn er vannacht vijf Israëlische supporters in het ziekenhuis behandeld. Zij hebben het ziekenhuis vanochtend weer verlaten. Er zijn veel vragen over vermeende vermissingen, maar de politie heeft geen informatie over gijzelingen. Wel worden deze meldingen uiterst serieus genomen en grondig onderzocht."

"Ondanks maximale inspanning ben ik geschokt naar wat er vannacht is gebeurd', begint Peter Holla, hoofdcommissaris van de politie. "Ruim 800 agenten waren aan het werk geweest, met bijstand uit het hele land." 

"Problemen ontstonden op een later moment in de binnenstad. Relschoppers pleegden hit-en-run-acties op Isralische supporters."

Peter Holla:  "Welzijn Maccabi-supporters op dit moment hoogste prioriteit Amsterdamse politie."

Burgemeester Halsema laat weten dat de Driehoek heeft besloten een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen. 

Burgemeester Halsema vergelijkt het geweld van gisteravond met de pogroms. Zij spreekt over een 'herinnering aan pogroms'. "Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte nacht. Nachtbrakers en antisemitische haatzaaiers hebben Joodse en Israëlische bezoekers aangevallen en in elkaar geslagen. Mijn hart gaat uit naar de slachtoffers en hun families, hier en in Israël", vertelt burgemeester Halsema. 

"Onder joodse Amsterdammers heerst angst, ontzetting en ongeloof. Driehoek zet alles op alles voor de veiligheid van Joods Amsterdam."

De Israëlische president Isaac Herzog heeft met koning Willem-Alexander gesproken na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam. Dat schrijft het kantoor van Herzog in een bericht op X en wordt bevestigd door de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD).

Tijdens het gesprek veroordeelde Willem-Alexander volgens het kantoor van Herzog de gebeurtenissen en sprak hij zijn "afschuw en schok" uit over deze daden. "We hebben de Joodse gemeenschap in Nederland in de Tweede Wereldoorlog in de steek gelaten, en gisteravond hebben we opnieuw gefaald", zou Willem-Alexander volgens het kantoor van Herzog hebben gezegd. De RVD bevestigt enkel dat er contact is geweest en zegt later vrijdag met een bericht te komen.

In het gesprek eiste Herzog dat de Nederlandse autoriteiten er "alles aan doen" om de veiligheid van Joden en Israëliërs in het land te waarborgen. Ook riep hij op tot de onmiddellijke evacuatie van alle Israëliërs die willen terugkeren.

Burgemeester Halsema maakte vanochtend bekend dat er bij die persconferentie nieuwe maatregelen worden aangekondigd. De persconferentie zou eigenlijk om 12.00 uur plaatsvinden, maar is nu een half uur verplaatst. De conferentie is live te volgen via NH. 

NH-verslaggever Eline Boshuizen staat vrijdagochtend op Schiphol en praat met de Maccabi-supporters die staan te wachten op hun vlucht. Een van de supporters wil niet op camera, maar vertelt wel dat de avond voor hem 'vreselijk' was verlopen. "Ik heb moeten rennen voor mijn leven, samen met mijn zoon. Overal stonden Marokkaanse mannen, moslims, ons op te wachten. In welke straat we ook liepen", vertelt hij. De supporter wijst naar een andere man die verderop staat te bellen. "Hij was er ook met zijn kinderen. Zij zijn geschopt. Dat geloof je toch niet."

“Het is vreselijk. Ik heb moeten rennen voor mijn leven met mijn zoon. Overal stonden Marokkaanse mannen, moslims, ons op te wachten. In welke straat we ook liepen. Wij zijn gelukkig niet gepakt.” Dan wijst hij naar een man die staat te bellen. “Hij was er met zijn kinderen en die zijn geschopt, kleine kinderen, dat geloof je toch niet.”

 GroenLinks in Amsterdam roept de politiek op de rust te bewaren na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in de hoofdstad. "Sommige reacties dragen absoluut niet bij aan de veiligheid van onze stad", zegt fractievoorzitter Imane Nadif.

"We zijn enorm geschrokken van de beelden. Dit heeft natuurlijk veel effect op onze stad", aldus Nadif. Haar partij gaat de komende dagen "zoveel mogelijk met bewoners in gesprek" over wat er zich na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv heeft afgespeeld. "Binnenkort hebben we een spoeddebat hierover, dan is er ook meer duidelijk over de gebeurtenissen van de afgelopen dagen."

Het is nog niet duidelijk wanneer het spoeddebat plaatsvindt. Meerdere partijen in de Amsterdamse gemeenteraad hebben inmiddels hun afschuw geuit over het geweld tegen de Israëliërs.

Pro-Palestijnse accounts op sociale media roepen op om 12.00 uur te protesteren bij de Stopera, het Amsterdamse stadhuis. Om 12.00 uur zal de Amsterdamse driehoek (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) daar maatregelen aankondigen naar aanleiding van geweld tegen Israëlische voetbalsupporters in de nacht van donderdag op vrijdag.

"Vandaag om 12.00 is de persconferentie voor maatregelen van Femke Halsema bij de Stopera. Zien we je daar?" Deze oproep wordt gedeeld via onder meer de accounts free.palestine.nl en Week.4PalestineNL. Het gaat volgens de omschrijving om een 'protest tegen de repressieve maatregelen van burgemeester Halsema'. 

"Waarom is er geen extra ministerraad?" vraagt de voorman van de grootste regeringspartij zich af. "Waar is het gevoel van urgentie?" PVV-leider Geert Wilders ziet bij het kabinet geen besef van urgentie na de aanvallen op supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv in Amsterdam. 

Wilders wil vrijdagmiddag in Amsterdam zijn steun betuigen aan de belaagde Joodse voetbalsupporters. Hij overlegt nog over de mogelijkheden voor zo'n solidariteitsactie, laat Wilders weten.

Dat meldt de gemeente. 

Het is onbekend waar de berichten over de gijzeling en de vermissingen op gebaseerd zijn. "Een aantal mensen dat als vermist was opgegeven, is inmiddels weer teruggevonden", zegt de politie tegen ANP.

De politie kan nog niks zeggen over hoe het gaat met de gewonde supporters. Onder de 62 mensen die zijn opgepakt, vallen ook de 57 aangehouden mensen waarvan de politie eerder melding maakte. Die 57 aanhoudingen werden verricht vanaf het moment dat Maccabi-supporters en andere groepen voorafgaand aan de wedstrijd op de Dam waren tot aan het einde van de wedstrijd. Waarvoor de 62 mensen zijn aangehouden, wist een politiewoordvoerder niet. Ook kon hij niet zeggen hoeveel mensen er nog vast zitten en of verwacht wordt dat melding wordt gemaakt van nog meer aanhoudingen.

De voorzitter van de EU, Ursula von der Luyen laat via X weten met premier Schoof te hebben gesproken over de incidenten in Amsterdam. 'Antisemitisme heeft geen plek in Europa', schrijft ze. 

Het geweld tegen Israëlische voetbalsupporters donderdag in het centrum van Amsterdam was "slecht", zegt de pro-Palestijnse activist Jay tegen het ANP. De activist doet vaker mee aan demonstraties tegen de oorlog in het Midden-Oosten en was donderdag zelf ook in het centrum van Amsterdam bij protesten tegen de supporters van Maccabi Tel Aviv. Hij veroordeelt het gebruikte geweld, maar ziet het eveneens als een logische consequentie van de acties van de Maccabi-fans. Volgens hem misdroegen de supporters zich als eerst en vielen ze pro-Palestijnse activisten lastig.

Na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv zijn in de nacht van donderdag op vrijdag supporters van die laatste club belaagd en mishandeld, aldus de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. De ME moest ingrijpen en supporters zijn gewond geraakt. Halsema heeft het over "een uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters" en spreekt van antisemitisme. Wie de supporters heeft aangevallen en of dat dus pro-Palestijnse activisten waren of anderen, is niet duidelijk.

Op sociale media worden door pro-Palestijnse accounts als Palestijnse Gemeenschap in Nederland beelden gedeeld van groepen mensen met Palestijnse vlaggen die volgens de omschrijving door Amsterdam lopen. Daarnaast delen de accounts beelden van een grote groep mensen gehuld in de kleuren van Maccabi Tel Aviv en met onder meer sjaals van de club om, die leuzen scanderen. Volgens activist Jay ging het om leuzen over het vermoorden van Arabieren. Wat de Maccabi-supporters deden en of er door hen inderdaad pro-Palestijnse activisten zijn aangevallen, is nog niet bekendgemaakt.

Volgens Jay waren de pro-Palestijnse activisten geen onderdeel van een gecoördineerde actie. Hij werd zelf door vrienden gevraagd te komen, nadat Maccabi-fans zich misdroegen. Zo werden Palestijnse vlaggen van gebouwen getrokken en trok iemand de keffiyeh van iemands nek, zegt hij. Een keffiyeh is een sjaal die vaak wordt gedragen door pro-Palestijnse activisten.

"Het is slecht om het heft in eigen handen te nemen", zegt Jay over het geweld tegen de voetbalfans. Maar dat het om antisemitisme zou gaan, vindt hij onterecht. Hij heeft zelf Joodse familie "en ik werd niet lastiggevallen". De politie greep volgens Jay niet in tegen het "wangedrag" van de supporters en dus vindt hij het logisch dat de activisten reageerden.

De Tweede Kamer wil snel tekst en uitleg van het kabinet over het geweld tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv in Amsterdam. Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB willen een spoeddebat, in ieder geval met de premier. CU-leider Mirjam Bikker heeft daartoe al een verzoek ingediend. "Belangrijk dat ook Tweede Kamer met minister-president spreekt over de verschrikkelijke gebeurtenissen in Amsterdam", licht ze toe op X. Ze wil ook minister Van Weel naar de Kamer halen.

Onder meer BBB'er Claudia van Zanten en SGP'er Diederik van Dijk willen het kabinet daarnaast ook dinsdag in het vragenuur over de aanvallen op Maccabi-supporters bevragen. "Zoals ongetwijfeld alle partijen die dit onacceptabel vinden", schrijft Van Zanten op X.

Netanyahu stuurt toch geen reddingsvluchten naar Nederland, meldt nieuwssite The Times of Israel op basis van het kantoor van de premier. Na politiek overleg zou zijn besloten dat Israëliërs met reguliere vluchten naar huis moeten terugkeren. Wel laat de Israëlische vliegtuigmaatschappij El Al weten dat zij een gratis vlucht hebben geregeld voor de supporters. 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar reist vrijdag naar Nederland na de ongeregeldheden van afgelopen nacht, meldt nieuwssite The Times of Israel. Hij zou hier met de Nederlandse autoriteiten spreken over de incidenten in Amsterdam. Israël zei eerder al twee vliegtuigen naar Nederland te sturen om Israëliërs op te halen

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies aangescherpt, bericht The Times of Irsael. Israëliërs in Amsterdam wordt afgeraden om Israëlische of joodse symbolen te laten zien als ze op straat komen. 

Daarnaast krijgen Israëli's het advies om zo snel mogelijk naar hun land terug te keren. Het is volgens het advies mogelijk om veilig naar de luchthaven te reizen. De Nederlandse veiligheidsdiensten dragen daar volgens het ministerie aan bij.

Israëli's die tijdens de aanval donderdagavond hun paspoort zijn verloren, kunnen ook zonder het document op het vliegtuig, laat de minister van Binnenlandse Zaken Moshe Arbel weten.

Raadslid Daan Wijnants heeft voor volgende week woensdag een spoeddebat in de Stopera aangevraagd. "Wat er gisteravond op straat in Amsterdam is gebeurd, is een nieuw dieptepunt in een lange reeks van dieptepunten."

Israëliërs in Amsterdam wordt afgeraden om Israëlische of joodse symbolen te laten zien als ze op straat komen. Dat staat in een aangescherpt reisadvies van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken waarover The Times of Israel bericht.

Israëli's krijgen ook het advies om zo snel mogelijk naar hun land terug te keren. Het is volgens het advies mogelijk om veilig naar de luchthaven te reizen. De Nederlandse veiligheidsdiensten dragen daar volgens het ministerie aan bij.

Israëli's die tijdens de aanval donderdagavond hun paspoort zijn verloren, kunnen ook zonder het document op het vliegtuig, laat de minister van Binnenlandse Zaken Moshe Arbel weten.

Halsema meldt dat er in de nacht na de voetbalwedstijd tussen Ajax – Maccabi Tel Aviv verschillende geweldsincidenten gericht op Maccabi supporters hebben plaatsgevonden. "Op meerdere plaatsen in de stad zijn supporters belaagd, mishandeld en met vuurwerk bekogeld. ME moest verschillende keren ingrijpen, Israëlische supporters beschermen en naar hotels begeleiden."

De Amsterdamse driehoek (burgemeester, politiechef en hoofdofficeer van justitie)staat in contact met onder meer de Nederlandse regering, de Israëlische ambassade en de Joodse gemeenschap in Amsterdam die zich grote zorgen maakt over de situatie. Ook wordt nu de omvang van de geweldsincidenten in kaart gebracht.

"Deze uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen. Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond door relschoppers die actief op zoek zijn gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen. De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen."

Komende tijd zal er extra politie de straat opgaan om de situatie te beheersen, meldt Halsema. "Zowel Israëlische bezoekers als de Joodse gemeenschap moeten zich veilig kunnen voelen in Amsterdam."

Om 12 uur vandaag vindt een persconferentie plaats op het Stadhuis in Amsterdam. Daar zal de driehoek ook extra maatregelen bekend maken die vandaag en de komende dagen worden genomen. 

De Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv roept fans die in Amsterdam zijn op om de richtlijnen te volgen van hun overheid tot ze terug kunnen naar Israël. Dat meldt het ANP. De club spreekt op X van "het ernstige incident" in Amsterdam in de nacht van donderdag op vrijdag na een voetbalwedstrijd tegen Ajax. Het was onrustig in de hoofdstad rond de wedstrijd. Wat er precies is gebeurd, is nog onduidelijk.

Maccabi Tel Aviv roept mensen op om in hun hotelkamers te blijven, het openlijk dragen van Israëlische of Joodse symbolen te vermijden en elk eventueel incident te melden bij de lokale vertegenwoordiging van Israël in Nederland of bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Israël zou evacuatievluchten naar Amsterdam hebben gestuurd.

Volgens de Israëlische ambassade in de Verenigde Staten zijn er donderdag honderden fans van Maccabi aangevallen in Amsterdam. Op sociale media gaan ongeverifieerde beelden rond van ernstig geweld. De beelden worden onder meer gedeeld door de Israëlische ambassade in de Verenigde Staten. De gemeente Amsterdam en de politie melden nog niet wat er is gebeurd, maar komen later op vrijdag met een verklaring.

De Israëlische president Isaac Herzog schrijft op X dat er afgelopen nacht een "antisemitische pogrom" is geweest in Amsterdam. Hij spreekt van "horror" en gruwelijke beelden na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

"Dit is een ernstig incident, een waarschuwingssignaal voor ieder land dat vrijheid hoog in het vaandel heeft staan", aldus Herzog. Hij zegt dat de regeringen van Israël en Nederland samenwerken en vertrouwt erop dat de Nederlandse autoriteiten "onmiddellijk zullen handelen en de nodige maatregelen nemen om alle Israëliërs en Joden te beschermen, lokaliseren en redden".

Volgens de Israelische krant Haaretz zijn tien supporters gewond geraakt terwijl de aanvallers 'Free Palestine' naar hen riepen.

De Jerusalem Post en The Times of Israel spreken van een pogrom. Er zouden nog drie mensen vermist zijn en gezocht worden door werknemers van het consulaat. 

De Amsterdamse gemeente en politie komen later vrijdag met een verklaring over de ongeregeldheden in de nacht van donderdag op vrijdag in de hoofdstad. Dat melden woordvoerders van de gemeente en de politie. Op dit moment vertellen zij niet meer over wat zich heeft afgespeeld.

Premier Dick Schoof heeft met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gebeld over de "antisemitische aanvallen" in Amsterdam, rond een voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Schoof noemt die aanvallen "volstrekt onacceptabel" en heeft de Israëlische premier verzekerd dat de daders worden opgespoord en vervolgd.

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi zijn afgelopen nacht meerdere geweldsincidenten geweest tussen jongeren en fans van voetbalclub Maccabi Tel Aviv. Volgens de politie zijn de Israëlische fans daarbij doelbewust opgezocht, belaagd en mishandeld. Als gevolg van de gebeurtenissen heeft burgemeester Halsema een noodverordening ingevoerd. Meer updates lees je in dit liveblog.

Hieronder lees je alle ontwikkelingen terug over de nasleep van de gebeurtenissen donderdagavond en -nacht.

Informatie van de politie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten AIVD en de MIVD wezen niet op een concrete dreiging rond de nationale Kristallnachtherdenking, die op dezelfde avond plaatsvond als de wedstrijd Ajax-Maccabi. Dat schrijft justitieminister Van Weel vanavond in een brief aan de Tweede Kamer, naar aanleiding van de geweldsincidenten tegen Israëlische supporters. 

Van Weel wijst wel op het recente dreigingsbeeld van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) van afgelopen juni. Daarin staat dat het nog altijd 'voorstelbaar' is dat de spanningen als gevolg van de oorlog in Gaza leiden tot geweld tegen Joodse of Islamitische instellingen of personen. Bovendien laat de minister nog onderzoek doen naar ‘signalen over waarschuwingen uit Israël’ voorafgaand aan de wedstrijd.

Van Weel schrijft dat Israëliërs met wie tijdelijk geen contact kon worden gelegd, inmiddels weer allemaal terecht zijn. 

Ook gaat hij in op de arrestaties. In de onrust gistermiddag en afgelopen nacht zijn in totaal 62 mensen aangehouden, voor onder andere openlijke geweldpleging, vernieling en het verstoren van de openbare orde. 6 mensen zitten nog vast, aldus de justitieminister. “De absolute prioriteit is nu om zo snel mogelijk verdachten te identificeren en aan te houden.”

Volgens Van Weel illustreren de gebeurtenissen dat 'de bestrijding van antisemitisme moet worden versterkt', omdat Nederland volgens hem 'te vaak wordt geconfronteerd met nieuwe incidenten en verschijningsvormen'. Hij noemt wat gisteren in Amsterdam is gebeurd 'verwerpelijk en beangstigend'.

Een herdenking van Kristallnacht morgenavond bij het Joods Verzetsmonument in het centrum gaat niet door. De organisatoren, het Platform Stop Racisme & Fascisme en de Joodse antizionistische organisatie Erev Rav, vrezen voor de veiligheid van de aanwezigen. De organisatie verwijst naar de gebeurtenissen gisteren en afgelopen nacht en maakt zich “grote zorgen over het feit dat de politie antizionistische Joden en demonstranten niet of amper heeft beschermd.”

Het gaat overigens niet om de nationale herdenking van de Kristallnacht, die gisteravond werd bijgewoond door honderden mensen in de Portugese Synagoge.

Premier Schoof is vanavond samengekomen met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in Amsterdam. Dat schrijft hij op X. Gesproken is over de “enorme impact van de gebeurtenissen in Amsterdam” en “de angst die binnen de gemeenschap leeft” .

Volgens Schoof was het “een indringend gesprek over het verdriet en de onzekerheid die in de Joodse gemeenschap wordt ervaren”. Zij ondervinden “dagelijks de gevolgen van het groeiend antisemitisme in Nederland”, vervolgt hij, en dat mag Nederland “nóóit accepteren”.

De premier kijkt “vol afschuw en schaamte” terug op de gebeurtenissen gisteren en afgelopen nacht. “Het allerbelangrijkste is nu dat de Joodse gemeenschap in Amsterdam en de rest van Nederland zich veilig weet.”

Een 26-jarige man is aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Dat meldt de politie. De man is herkend op camerabeelden en zit vast. Het is de eerste aanhouding die de politie bekendmaakt ná de onrustige nacht.

Gistermiddag en de daaropvolgende nacht werden al 62 mensen opgepakt, enkelen zitten nog vast. 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa'ar en justitieminister Van Weel hebben de pers op Schiphol te woord gestaan.

”De vreselijke aanvallen gaven het gevoel dat Amsterdam en Nederland in het algemeen geen veilige plek zijn voor Joden of Israëliërs", zei Sa'ar tegen onder meer de NOS. Hij sprak van 'misschien wel de grootste aanval tegen Joden in Europa sinds de jaren '30 en '40'. Van Weel reageerde door zijn verontschuldigingen aan te bieden 'voor de schaamteloze aanvallen' afgelopen nacht. “Dit is niet waar Amsterdam voor staat en dit mag niet meer gebeuren.” 

In Amstelveen geldt geen noodverordening, in tegenstelling tot wat Halsema eerder vandaag zei en wat er op de website van de gemeente Amsterdam staat. Dat zegt een woordvoerder van Amstelveen. Wel is “alles voorbereid” voor het geval dat zo’n maatregel toch nodig is. “Maar op dit moment zijn er geen signalen dat het nodig is.”

In Amsterdam geldt dit weekend wel een noodverordening. Dat betekent onder meer dat de politie iedereen preventief mag fouilleren. Ook geldt een demonstratieverbod, is er extra politie op de been en worden Joodse instellingen en kwetsbare objecten extra beveiligd.

Een medewerker van een hotel op het Damrak ving gisteren zo'n 150 supporters van Maccabi op toen zijn op de vlucht waren. "Er kwam eerst een hotelgast binnen met een opgezwollen gezicht vanwege een klap. Ik dacht dat hij misschien was beroofd. Hij vroeg om ijs, dus dat ben ik gaan halen in het restaurant. Toen ik terugkwam, zag ik heel wat supporters rennen en begreep ik eigenlijk pas wat er aan de hand was. Er kwamen ongeveer 150 supporters in de lobby om te vluchten van de straat."

"Het waren vooral best jonge supporters en ze waren ook erg geschrokken. Ik heb de politie iets later gebeld en legde uit dat ik de supporters in de lobby had staan. De politie vroeg of ik de fans in het hotel wilde houden totdat het veilig was, omdat zij het zo druk hadden. Dat heb ik gedaan. Sommigen zijn de hele nacht gebleven."

Premier Schoof komt toch eerder terug naar Nederland. Dat zegt een woordvoerder van Algemene Zaken. Eerder vandaag besloot Schoof te blijven in Boedapest, waar hij is voor een EU-top. Hij vertrouwde naar eigen zeggen op de afhandeling van de gebeurtenissen door Halsema en de minister van Justitie en Veiligheid. Schoof had geen afspraken meer staan in de Hongaarse hoofdstad en hoeft dus niks te annuleren, benadrukt de woordvoerder.

Hij brengt "zeer waarschijnlijk" vanavond nog een bezoek aan Amsterdam, maar waar hij naartoe gaat is nog onduidelijk. 

Een oproep om Israëlische voetbalfans in Amsterdam aan te vallen, is op sociale media Snapchat en Telegram door tienduizenden mensen gezien en gedeeld, meldt RTL Nieuws. Het bericht werd gistermiddag geplaatst, nog voor het begin van de wedstrijd. Initiatiefnemer zou een verhuurder van luxe auto’s zijn. 

"Tussen 4 en 6 bij centraal moeten ze (Israëlische voetbalsupporters, red.) metro pakken, daar gaan 300 Israëliërs zijn zio's (zionisten, red.), wees daar strijders kom met hele groepen we laten zien dat we niet bang zijn”, citeert RTL Nieuws het bericht. Hij vervolgt: "Net 6 zionisten weggejaagd met zijn tweeën, free Palestine." 

Daarnaast zouden de rellen op Snapchat en in besloten chatgroepen zijn bejubeld, onder meer in een groep waar Amsterdamse taxichauffeurs actief zouden zijn. 

Er komt een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen rondom Ajax - Maccabi Tel Aviv. Burgemeester Halsema meldde dat vanmiddag tijdens de persconferentie. Ook de voorbereidingen in aanloop naar de wedstrijd en het optreden van de autoriteiten worden in dat onderzoek onder de loep genomen.

Het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft contact gehad met alle Israëliërs die naar Amsterdam waren gegaan voor de voetbalwedstrijd. Dat meldt de krant Times of Israel. Een aantal Israëliërs werd vannacht als vermist opgegeven, maar zijn nu dus allemaal weer teruggevonden. 

De politie zei vanochtend berichten van vermeende vermissingen of gijzelingen te onderzoeken, maar benadrukte dat daar op dat moment nog geen aanwijzingen voor waren.  

10 van de 62 verdachten die zijn aangehouden zitten nog altijd vast, meldt Rene de Beukelaer, hoofdofficier van justitie, op de persconferentie. Twee van hen zijn minderjarig. De tien worden onder meer verdacht van openlijke geweldpleging tegen personen en goederen. Het OM wil voor deze verdachten het snelrecht toepassen en hoopt dat ze tot die tijd vast blijven zitten. 

Voor de gebeurtenissen van afgelopen nacht wordt een speciaal onderzoeksteam ingesteld. Dat moet achterhalen wie er voor de geweldsincidenten verantwoordelijk zijn geweest. Ook wordt onderzocht of er een verband is tussen de daders en of ze georganiseerd te werk gingen. De Beukelaer hoopt dat meer getuigen zich hiervoor zullen melden. 

De 52 overige verdachten hebben een boete of een dagvaarding gekregen. Zij worden onder meer verdacht van belediging, het bezit van vuurwerk of het bezit van een mes.

Eerder vandaag werd duidelijk dat er als gevolg van de mishandelingen vijf mensen in het ziekenhuis zijn opgenomen. Zij zijn nu allemaal uit het ziekenhuis ontslagen.

Verschillende actiegroepen hebben om 12.00 uur een pro-Palestijnse demonstratie aangekondigd bij de Stopera. In het gebouw vindt gelijktijdig een persconferentie plaats waarbij de driehoek (burgemeester, politie en OM) extra maatregelen bekend zullen maken. 

AT5 sprak met een 43-jarige Israëlische man die in Amsterdam was voor Ajax - Maccabi. "Na de wedstrijd, waar de sfeer goed en gezellig was, zijn wij met een groep van zo'n honderd Maccabi-supporters met de metro naar het Centraal Station gegaan", aldus de man. "Ik had een hotel geboekt met meerdere supporters op het Damrak, maar ik raakte de groep kwijt. Toen ik richting het hotel liep, zagen vier mensen mijn Maccabi-sjaal, die net uit mijn jas stak, en ze kwamen achter mij aan. Ik probeerde weg te rennen, maar iemand duwde mij op de grond. Daarna werd ik tegen mijn hoofd getrapt." Op het voorhoofd van de man zit een blauwe plek. 

De man wist op te staan en weg te rennen. "Het gebeurde allemaal zo snel. Ik kon wegkomen en hoopte dat ik iemand tegenkwam die mij zou kunnen helpen, maar er was niemand. Ik kwam uiteindelijk een groep Maccabi-supporters tegen en zij beschermden mij. Ik ben daarna naar het hotel gegaan en we stonden met een groep supporters in de lobby, maar er kwam opeens een groep andere mensen de lobby binnenrennen. Wij zijn toen gevlucht naar de hotelkamers en hebben de deuren op slot gedaan. Ik heb geluk gehad dat ik alleen maar blauwe plekken er aan over heb gehouden."

De pro-Palestijnse activist Jay, gister aanwezig tijdens de demonstratie tegen Maccabi-supporters, veroordeelt het geweld dat vannacht plaatsvond, maar zegt tegelijkertijd dat het een logische consequentie is van de acties van die fans. Daarover schrijft NH. Volgens Jay vielen Maccabi-fans eerst pro-Palestijnse demonstranten lastig.

De activist doet vaker mee aan demonstraties tegen de oorlog in het Midden-Oosten en was gisteren dus ook aanwezig.

De Israëlische president Isaac Herzog schrijft op X dat er afgelopen nacht een "antisemitische pogrom" is geweest in Amsterdam. Hij spreekt van "horror" en gruwelijke beelden na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

"Dit is een ernstig incident, een waarschuwingssignaal voor ieder land dat vrijheid hoog in het vaandel heeft staan", aldus Herzog. Hij zegt dat de regeringen van Israël en Nederland samenwerken en vertrouwt erop dat de Nederlandse autoriteiten "onmiddellijk zullen handelen en de nodige maatregelen nemen om alle Israëliërs en Joden te beschermen, lokaliseren en redden".

Luchtvaartmaatschappij El Al stuurt vandaag extra vliegtuig naar Nederland om Israëlische voetbalsupporters op te halen. De vluchten zijn gratis voor de fans, ook als ze al een ticket bij de maatschappij geboekt hadden.

De twee vliegtuigen die Netanyahu naar Nederland zou willen sturen om Israëlische voetbalsupporters op te halen, komen er toch niet, schrijft de Israëlische krant Times of Israël. Een woordvoerder van Netanyahu zegt tegen die krant dat de vliegtuigen niet meer nodig zijn.

Op social media circuleren ook berichten over Israëliërs die zouden zijn ontvoerd of gegijzeld. "We zijn op de hoogte van berichtgeving, maar hebben momenteel geen bevestiging dat dit daadwerkelijk is gebeurd. Ook dit wordt onderzocht", zegt de politie.

Een aantal mensen dat vannacht als vermist was opgegeven, is inmiddels weer teruggevonden.

De politie laat weten dat er vannacht 62 aanhoudingen zijn verricht. Vijf mensen zijn gewond naar het ziekenhuis afgevoerd. Of het in alle gevallen gaat om Israëlische voetbalfans is niet duidelijk.

Raadslid Daan Wijnants heeft voor volgende week woensdag een spoeddebat in de Stopera aangevraagd. "Wat er gisteravond op straat in Amsterdam is gebeurd, is een nieuw dieptepunt in een lange reeks van dieptepunten."

Burgemeester Femke Halsema meldt dat supporters van Maccabi Tel Aviv op meerdere plekken in de stad zijn belaagd en mishandeld. "ME moest verschillende keren ingrijpen, Israëlische supporters beschermen en naar hotels begeleiden."

"Ondanks de massale politie-inzet in de stad zijn er Israëlische supporters gewond geraakt." De burgemeester zegt dat de omvang van de incidenten, slachtoffers en aanhoudingen nu in kaart wordt gebracht.

"Deze uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen. Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond door relschoppers die actief op zoek zijn gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen." De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen.

"Zowel Israëlische bezoekers als de Joodse gemeenschap moeten zich veilig kunnen voelen in Amsterdam. Er is de komende dagen extra politie op de been om de situatie te monitoren en te beheersen. Daarnaast is er extra aandacht voor de extra beveiliging van Joodse instellingen en objecten."

De burgemeester heeft een persconferentie aangekondigd. Die begint om 12 uur.

"Het veroordelen van de jodenjacht in Amsterdam is niet genoeg. De daders moeten het land uit", schrijft de politicus.

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi zijn afgelopen nacht meerdere geweldsincidenten geweest tussen jongeren en fans van voetbalclub Maccabi Tel Aviv. Volgens de politie zijn de Israëlische fans daarbij doelbewust opgezocht, belaagd en mishandeld. Als gevolg van de gebeurtenissen heeft burgemeester Halsema een noodverordening ingevoerd. Meer updates lees je in dit liveblog.

Informatie van de politie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten AIVD en de MIVD wezen niet op een concrete dreiging rond de nationale Kristallnachtherdenking, die op dezelfde avond plaatsvond als de wedstrijd Ajax-Maccabi. Dat schrijft justitieminister Van Weel vanavond in een brief aan de Tweede Kamer, naar aanleiding van de geweldsincidenten tegen Israëlische supporters. 

Van Weel wijst wel op het recente dreigingsbeeld van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) van afgelopen juni. Daarin staat dat het nog altijd 'voorstelbaar' is dat de spanningen als gevolg van de oorlog in Gaza leiden tot geweld tegen Joodse of Islamitische instellingen of personen. Bovendien laat de minister nog onderzoek doen naar ‘signalen over waarschuwingen uit Israël’ voorafgaand aan de wedstrijd.

Van Weel schrijft dat Israëliërs met wie tijdelijk geen contact kon worden gelegd, inmiddels weer allemaal terecht zijn. 

Ook gaat hij in op de arrestaties. In de onrust gistermiddag en afgelopen nacht zijn in totaal 62 mensen aangehouden, voor onder andere openlijke geweldpleging, vernieling en het verstoren van de openbare orde. 6 mensen zitten nog vast, aldus de justitieminister. “De absolute prioriteit is nu om zo snel mogelijk verdachten te identificeren en aan te houden.”

Volgens Van Weel illustreren de gebeurtenissen dat 'de bestrijding van antisemitisme moet worden versterkt', omdat Nederland volgens hem 'te vaak wordt geconfronteerd met nieuwe incidenten en verschijningsvormen'. Hij noemt wat gisteren in Amsterdam is gebeurd 'verwerpelijk en beangstigend'.

Een herdenking van Kristallnacht morgenavond bij het Joods Verzetsmonument in het centrum gaat niet door. De organisatoren, het Platform Stop Racisme & Fascisme en de Joodse antizionistische organisatie Erev Rav, vrezen voor de veiligheid van de aanwezigen. De organisatie verwijst naar de gebeurtenissen gisteren en afgelopen nacht en maakt zich “grote zorgen over het feit dat de politie antizionistische Joden en demonstranten niet of amper heeft beschermd.”

Het gaat overigens niet om de nationale herdenking van de Kristallnacht, die gisteravond werd bijgewoond door honderden mensen in de Portugese Synagoge.

Premier Schoof is vanavond samengekomen met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in Amsterdam. Dat schrijft hij op X. Gesproken is over de “enorme impact van de gebeurtenissen in Amsterdam” en “de angst die binnen de gemeenschap leeft” .

Volgens Schoof was het “een indringend gesprek over het verdriet en de onzekerheid die in de Joodse gemeenschap wordt ervaren”. Zij ondervinden “dagelijks de gevolgen van het groeiend antisemitisme in Nederland”, vervolgt hij, en dat mag Nederland “nóóit accepteren”.

De premier kijkt “vol afschuw en schaamte” terug op de gebeurtenissen gisteren en afgelopen nacht. “Het allerbelangrijkste is nu dat de Joodse gemeenschap in Amsterdam en de rest van Nederland zich veilig weet.”

Een 26-jarige man is aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Dat meldt de politie. De man is herkend op camerabeelden en zit vast. Het is de eerste aanhouding die de politie bekendmaakt ná de onrustige nacht.

Gistermiddag en de daaropvolgende nacht werden al 62 mensen opgepakt, enkelen zitten nog vast. 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa'ar en justitieminister Van Weel hebben de pers op Schiphol te woord gestaan.

”De vreselijke aanvallen gaven het gevoel dat Amsterdam en Nederland in het algemeen geen veilige plek zijn voor Joden of Israëliërs", zei Sa'ar tegen onder meer de NOS. Hij sprak van 'misschien wel de grootste aanval tegen Joden in Europa sinds de jaren '30 en '40'. Van Weel reageerde door zijn verontschuldigingen aan te bieden 'voor de schaamteloze aanvallen' afgelopen nacht. “Dit is niet waar Amsterdam voor staat en dit mag niet meer gebeuren.” 

In Amstelveen geldt geen noodverordening, in tegenstelling tot wat Halsema eerder vandaag zei en wat er op de website van de gemeente Amsterdam staat. Dat zegt een woordvoerder van Amstelveen. Wel is “alles voorbereid” voor het geval dat zo’n maatregel toch nodig is. “Maar op dit moment zijn er geen signalen dat het nodig is.”

In Amsterdam geldt dit weekend wel een noodverordening. Dat betekent onder meer dat de politie iedereen preventief mag fouilleren. Ook geldt een demonstratieverbod, is er extra politie op de been en worden Joodse instellingen en kwetsbare objecten extra beveiligd.

Een medewerker van een hotel op het Damrak ving gisteren zo'n 150 supporters van Maccabi op toen zijn op de vlucht waren. "Er kwam eerst een hotelgast binnen met een opgezwollen gezicht vanwege een klap. Ik dacht dat hij misschien was beroofd. Hij vroeg om ijs, dus dat ben ik gaan halen in het restaurant. Toen ik terugkwam, zag ik heel wat supporters rennen en begreep ik eigenlijk pas wat er aan de hand was. Er kwamen ongeveer 150 supporters in de lobby om te vluchten van de straat."

"Het waren vooral best jonge supporters en ze waren ook erg geschrokken. Ik heb de politie iets later gebeld en legde uit dat ik de supporters in de lobby had staan. De politie vroeg of ik de fans in het hotel wilde houden totdat het veilig was, omdat zij het zo druk hadden. Dat heb ik gedaan. Sommigen zijn de hele nacht gebleven."

Premier Schoof komt toch eerder terug naar Nederland. Dat zegt een woordvoerder van Algemene Zaken. Eerder vandaag besloot Schoof te blijven in Boedapest, waar hij is voor een EU-top. Hij vertrouwde naar eigen zeggen op de afhandeling van de gebeurtenissen door Halsema en de minister van Justitie en Veiligheid. Schoof had geen afspraken meer staan in de Hongaarse hoofdstad en hoeft dus niks te annuleren, benadrukt de woordvoerder.

Hij brengt "zeer waarschijnlijk" vanavond nog een bezoek aan Amsterdam, maar waar hij naartoe gaat is nog onduidelijk. 

Een oproep om Israëlische voetbalfans in Amsterdam aan te vallen, is op sociale media Snapchat en Telegram door tienduizenden mensen gezien en gedeeld, meldt RTL Nieuws. Het bericht werd gistermiddag geplaatst, nog voor het begin van de wedstrijd. Initiatiefnemer zou een verhuurder van luxe auto’s zijn. 

"Tussen 4 en 6 bij centraal moeten ze (Israëlische voetbalsupporters, red.) metro pakken, daar gaan 300 Israëliërs zijn zio's (zionisten, red.), wees daar strijders kom met hele groepen we laten zien dat we niet bang zijn”, citeert RTL Nieuws het bericht. Hij vervolgt: "Net 6 zionisten weggejaagd met zijn tweeën, free Palestine." 

Daarnaast zouden de rellen op Snapchat en in besloten chatgroepen zijn bejubeld, onder meer in een groep waar Amsterdamse taxichauffeurs actief zouden zijn. 

Er komt een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen rondom Ajax - Maccabi Tel Aviv. Burgemeester Halsema meldde dat vanmiddag tijdens de persconferentie. Ook de voorbereidingen in aanloop naar de wedstrijd en het optreden van de autoriteiten worden in dat onderzoek onder de loep genomen.

Het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft contact gehad met alle Israëliërs die naar Amsterdam waren gegaan voor de voetbalwedstrijd. Dat meldt de krant Times of Israel. Een aantal Israëliërs werd vannacht als vermist opgegeven, maar zijn nu dus allemaal weer teruggevonden. 

De politie zei vanochtend berichten van vermeende vermissingen of gijzelingen te onderzoeken, maar benadrukte dat daar op dat moment nog geen aanwijzingen voor waren.  

10 van de 62 verdachten die zijn aangehouden zitten nog altijd vast, meldt Rene de Beukelaer, hoofdofficier van justitie, op de persconferentie. Twee van hen zijn minderjarig. De tien worden onder meer verdacht van openlijke geweldpleging tegen personen en goederen. Het OM wil voor deze verdachten het snelrecht toepassen en hoopt dat ze tot die tijd vast blijven zitten. 

Voor de gebeurtenissen van afgelopen nacht wordt een speciaal onderzoeksteam ingesteld. Dat moet achterhalen wie er voor de geweldsincidenten verantwoordelijk zijn geweest. Ook wordt onderzocht of er een verband is tussen de daders en of ze georganiseerd te werk gingen. De Beukelaer hoopt dat meer getuigen zich hiervoor zullen melden. 

De 52 overige verdachten hebben een boete of een dagvaarding gekregen. Zij worden onder meer verdacht van belediging, het bezit van vuurwerk of het bezit van een mes.

Eerder vandaag werd duidelijk dat er als gevolg van de mishandelingen vijf mensen in het ziekenhuis zijn opgenomen. Zij zijn nu allemaal uit het ziekenhuis ontslagen.

Verschillende actiegroepen hebben om 12.00 uur een pro-Palestijnse demonstratie aangekondigd bij de Stopera. In het gebouw vindt gelijktijdig een persconferentie plaats waarbij de driehoek (burgemeester, politie en OM) extra maatregelen bekend zullen maken. 

AT5 sprak met een 43-jarige Israëlische man die in Amsterdam was voor Ajax - Maccabi. "Na de wedstrijd, waar de sfeer goed en gezellig was, zijn wij met een groep van zo'n honderd Maccabi-supporters met de metro naar het Centraal Station gegaan", aldus de man. "Ik had een hotel geboekt met meerdere supporters op het Damrak, maar ik raakte de groep kwijt. Toen ik richting het hotel liep, zagen vier mensen mijn Maccabi-sjaal, die net uit mijn jas stak, en ze kwamen achter mij aan. Ik probeerde weg te rennen, maar iemand duwde mij op de grond. Daarna werd ik tegen mijn hoofd getrapt." Op het voorhoofd van de man zit een blauwe plek. 

De man wist op te staan en weg te rennen. "Het gebeurde allemaal zo snel. Ik kon wegkomen en hoopte dat ik iemand tegenkwam die mij zou kunnen helpen, maar er was niemand. Ik kwam uiteindelijk een groep Maccabi-supporters tegen en zij beschermden mij. Ik ben daarna naar het hotel gegaan en we stonden met een groep supporters in de lobby, maar er kwam opeens een groep andere mensen de lobby binnenrennen. Wij zijn toen gevlucht naar de hotelkamers en hebben de deuren op slot gedaan. Ik heb geluk gehad dat ik alleen maar blauwe plekken er aan over heb gehouden."

De pro-Palestijnse activist Jay, gister aanwezig tijdens de demonstratie tegen Maccabi-supporters, veroordeelt het geweld dat vannacht plaatsvond, maar zegt tegelijkertijd dat het een logische consequentie is van de acties van die fans. Daarover schrijft NH. Volgens Jay vielen Maccabi-fans eerst pro-Palestijnse demonstranten lastig.

De activist doet vaker mee aan demonstraties tegen de oorlog in het Midden-Oosten en was gisteren dus ook aanwezig.

De Israëlische president Isaac Herzog schrijft op X dat er afgelopen nacht een "antisemitische pogrom" is geweest in Amsterdam. Hij spreekt van "horror" en gruwelijke beelden na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

"Dit is een ernstig incident, een waarschuwingssignaal voor ieder land dat vrijheid hoog in het vaandel heeft staan", aldus Herzog. Hij zegt dat de regeringen van Israël en Nederland samenwerken en vertrouwt erop dat de Nederlandse autoriteiten "onmiddellijk zullen handelen en de nodige maatregelen nemen om alle Israëliërs en Joden te beschermen, lokaliseren en redden".

Luchtvaartmaatschappij El Al stuurt vandaag extra vliegtuig naar Nederland om Israëlische voetbalsupporters op te halen. De vluchten zijn gratis voor de fans, ook als ze al een ticket bij de maatschappij geboekt hadden.

De twee vliegtuigen die Netanyahu naar Nederland zou willen sturen om Israëlische voetbalsupporters op te halen, komen er toch niet, schrijft de Israëlische krant Times of Israël. Een woordvoerder van Netanyahu zegt tegen die krant dat de vliegtuigen niet meer nodig zijn.

Op social media circuleren ook berichten over Israëliërs die zouden zijn ontvoerd of gegijzeld. "We zijn op de hoogte van berichtgeving, maar hebben momenteel geen bevestiging dat dit daadwerkelijk is gebeurd. Ook dit wordt onderzocht", zegt de politie.

Een aantal mensen dat vannacht als vermist was opgegeven, is inmiddels weer teruggevonden.

De politie laat weten dat er vannacht 62 aanhoudingen zijn verricht. Vijf mensen zijn gewond naar het ziekenhuis afgevoerd. Of het in alle gevallen gaat om Israëlische voetbalfans is niet duidelijk.

Raadslid Daan Wijnants heeft voor volgende week woensdag een spoeddebat in de Stopera aangevraagd. "Wat er gisteravond op straat in Amsterdam is gebeurd, is een nieuw dieptepunt in een lange reeks van dieptepunten."

Burgemeester Femke Halsema meldt dat supporters van Maccabi Tel Aviv op meerdere plekken in de stad zijn belaagd en mishandeld. "ME moest verschillende keren ingrijpen, Israëlische supporters beschermen en naar hotels begeleiden."

"Ondanks de massale politie-inzet in de stad zijn er Israëlische supporters gewond geraakt." De burgemeester zegt dat de omvang van de incidenten, slachtoffers en aanhoudingen nu in kaart wordt gebracht.

"Deze uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen. Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond door relschoppers die actief op zoek zijn gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen." De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen.

"Zowel Israëlische bezoekers als de Joodse gemeenschap moeten zich veilig kunnen voelen in Amsterdam. Er is de komende dagen extra politie op de been om de situatie te monitoren en te beheersen. Daarnaast is er extra aandacht voor de extra beveiliging van Joodse instellingen en objecten."

De burgemeester heeft een persconferentie aangekondigd. Die begint om 12 uur.

"Het veroordelen van de jodenjacht in Amsterdam is niet genoeg. De daders moeten het land uit", schrijft de politicus.

De politie heeft een 26-jarige Amsterdammer aangehouden die wordt verdacht van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Het is de eerste verdachte die wordt opgepakt op basis van camerabeelden. Daarop zou te zien zijn hoe hij iemand mishandelt.

In de nacht van donderdag op vrijdag werden ook tientallen mensen aangehouden. In totaal zijn nu 63 mensen opgepakt. In Amsterdam speelde Ajax gisteren in de Europa League tegen Maccabi Tel Aviv uit Israël.

Al sinds woensdagavond was het vanwege de wedstrijd en de spanningen rond de oorlog in Gaza onrustig in de stad. Toen haalden Maccabi-supporters een Palestijnse vlag van de gevel. Ook overdag waren er opstootjes in de stad. Na de wedstrijd konden de 800 ingezette agenten niet voorkomen dat op meerdere plaatsen Israëliërs aangevallen en mishandeld.

De NOS maakte dit overzicht van de gebeurtenissen:

Vanmiddag werden de supporters van de Israëlische club onder begeleiding van politie en ME naar Schiphol vervoerd. Daar werden ze naar een afgesloten plek gebracht om vervolgens met extra vluchten terug naar Tel Aviv te vliegen.

Enkele uren later arriveerde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Saar op de Amsterdamse luchthaven. Daar werd hij ontvangen door justitieminister Van Weel. Saar was na de ongeregeldheden zo snel mogelijk in het vliegtuig naar Amsterdam gestapt. Hij bood Nederland zijn hulp aan om bewijs te verzamelen tegen de belagers van de Israëliërs.

De Israëlische minister noemde de gebeurtenissen van afgelopen nacht "misschien wel de grootste aanval in Europa op Joden sinds de jaren 30 en 40":

Minister Van Weel zegt dat de daders worden opgespoord en gestraft. Justitie kijkt of het snelrecht toegepast kan worden. Ook PVV-leider Wilders was naar Schiphol gekomen.

Hoewel de politie nog geen mededelingen heeft gedaan over de achtergrond van de daders, zegt Wilders ervan overtuigd te zijn dat de daders "90 tot 95 procent Marokkaanse moslims" zijn. Op vragen hierover antwoordt hij zich te baseren op beelden die hij heeft gezien, wat hij heeft gelezen en zijn ervaring.

Premier Schoof keerde vandaag vervroegd terug uit Boedapest, waar hij een EU-top bijwoonde. Tegen journalisten noemde Schoof de gebeurtenissen afschuwelijk en beschamend. In de Europese Raad had Schoof vanmorgen gezegd antisemitisme niet te zullen accepteren.

Schoof hoopt dat Israëliërs nog steeds naar Nederland willen komen:

Ook in andere landen is met afschuw gereageerd op de gebeurtenissen in Amsterdam. De Amerikaanse president Joe Biden schrijft op X dat hij de "antisemitische aanvallen" op Israëlische voetbalfans "verachtelijk" vindt. Biden zei terug te denken aan een donkere tijd in de geschiedenis waarin Joden vervolgd werden.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock noemt de beelden uit Amsterdam "vreselijk en beschamend voor Europa. De uitbarsting tegen Joden gaat alle perken te buiten."

Joodse gemeenschap

In Amstelveen kwam de Joodse gemeenschap bij elkaar voor een gesprek met burgemeester Halsema. Daar kwamen zoveel mensen op af dat niet iedereen naar binnen kon. Aanwezigen reageerden boos en er werd geroepen om het aftreden van Halsema.

Na afloop van de bijeenkomst sprak Halsema kort met de mensen die buiten waren blijven wachten:

Vanavond heeft premier Schoof in Amsterdam met een vertegenwoordiging van de Joodse gemeenschap gesproken. Die bijeenkomst was besloten en de locatie is niet bekendgemaakt.

Een herdenking van de Kristallnacht morgenavond gaat niet door. De organisatie van de jaarlijkse bijeenkomst, een antizionistische actiegroep van Nederlandse Joden, kan de "minimale veiligheid van de sprekers en gasten" niet garanderen. De nationale herdenking van de Kristallnacht is gisteravond al gehouden in de Portugese Synagoge in Amsterdam.

Volg de gebeurtenissen, reacties en ontwikkelingen na de ongeregeldheden in Amsterdam in ons liveblog.

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi werd het afgelopen nacht onrustig in Amsterdam. Burgemeester Halsema sprak tijdens de persconferentie over een 'herinnering aan pogroms' tijdens deze 'gitzwarte nacht'. De Driehoek stelt daarom een noodverordening in, en de hele stad wordt een veiligheidsrisicogebied. Volg hieronder het laatste nieuws. 

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft van Amsterdam "aandacht gevraagd" voor de mogelijke gevolgen van het samenvallen van de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv met de herdenking van de Kristallnacht. Dat schrijft minister David van Weel (Justitie en Veiligheid) in een brief aan de Tweede Kamer over het geweld in de hoofdstad tegen fans van de Israëlische club na afloop van het duel. Dat meldt ANP.

Een herdenking van de Kristallnacht in het centrum van Amsterdam gaat zaterdagavond niet door, meldt de organisatie. Het Platform Stop Racisme & Fascisme wilde in samenwerking met de Joodse antizionistische organisatie Erev Rav zijn jaarlijkse herdenking houden bij het Joods Verzetsmonument vlak bij de Stopera, maar de organisatie zegt dat deze na de gebeurtenissen van vannacht is afgelast.

Het gaat niet om de nationale herdenking van de Kristallnacht, Die werd donderdag al gehouden in de Portugese Synagoge in Amsterdam.

Een 26-jarige man is aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Dat meldt de politie. De man is herkend op camerabeelden en zit vast. Het is de eerste aanhouding die de politie bekendmaakt ná de onrustige nacht.

Gistermiddag en de daaropvolgende nacht werden al 62 mensen opgepakt, enkelen zitten nog vast. 

Het nieuws over de gebeurtenissen afgelopen nacht heeft ook de andere kant van de oceaan bereikt. “De antisemitische aanvallen op Israëlische voetbalfans in Amsterdam zijn verwerpelijk”, schrijft de Amerikaanse president Joe Biden in een bericht op X. “Ze doen denken aan duistere momenten in de geschiedenis, tijdens de Jodenvervolging”

Ook de Canadese premier Justin Trudeau heeft gereageerd en schrijft op X dat Canada “dit walgelijke antisemitisme veroordeelt”.

Meldt het ANP. 

Het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelt "anti-Arabische gezangen en aanvallen op een Palestijnse vlag" door Israëlische voetbalfans in Amsterdam. Dat meldt het Palestijnse persagentschap WAFA.

Het ministerie insinueert dat die provocaties hebben geleid tot het geweld tegen Israëli's donderdagavond. Het spreekt van "een bedreiging voor de Palestijnen" en roept de Nederlandse overheid op om een onderzoek te openen naar degenen die hiervoor verantwoordelijk zijn.

De Palestijnse autoriteiten willen dat de Nederlandse regering Palestijnen en Arabieren in Nederland beschermt tegen "kolonisten en Israëlische soldaten", schrijft WAFA. Die zouden volgens het bericht naar Nederland zijn gereisd. Het is niet duidelijk waar het Palestijnse ministerie dit op baseert.

Donderdagavond werden Israëlische supporters van de voetbalclub Maccabi Tel Aviv aangevallen door jongens op scooters. Twintig tot dertig Israëliërs raakten daarbij gewond.Palestijnse Autoriteit veroordeelt 'provocaties' door voetbalfans

De Palestijnse missie in Nederland kon niet direct reageren.

De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz hebben het geweld in Amsterdam tegen Israëlische voetbalfans veroordeeld. Scholz zegt op X dat Joden zich veilig moeten voelen in Europa en Macron laat op hetzelfde medium weten dat het herinnert "aan de donkerste uren uit de geschiedenis".

Macron betuigt zijn steun aan de gewonden. Ook zegt hij dat Frankrijk zal blijven strijden tegen het afschuwelijke antisemitisme. Scholz noemt de berichten over het geweld onverdraaglijk en onacceptabel. "Wie Joden aanvalt, valt ons allemaal aan."

Burgemeester Halsema verwees tijdens de persconferentie vrijdagmiddag naar Telegram-groepen waarin werd gesproken over mensen die op 'Jodenjacht' zouden gaan. "Dat is zo schrokkend en zo verwerpelijk dat ik er nog niet over uit kan", zegt ze. "Het is een schande."

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft contact gelegd met alle Israëliërs die in Amsterdam waren voor de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. De Israëlische autoriteiten konden eerst meerdere mensen niet bereiken na de gewelddadige ongeregeldheden van afgelopen nacht, maar inmiddels is iedereen gecontacteerd.

Er zijn nog drie Israëli's in Amsterdam met wie de Israëlische autoriteiten geen contact hebben kunnen krijgen. Dat meldt het Israëlisch ministerie van Buitenlandse Zaken in een update. Eerder vrijdagochtend zocht het ministerie nog contact met tien landgenoten na het geweld in Amsterdam donderdagavond.

Vijf slachtoffers werden in de nacht van donderdag op vrijdag in het ziekenhuis behandeld. Die hebben volgens de Amsterdamse politie het ziekenhuis weer kunnen verlaten.

 "Wat gisteren is gebeurd, heeft niks te maken met een demonstratie of protest. Het is een misdaad", zegt de burgemeester. Er is geen excuus voor wat er gebeurd is gisterenavond."

Burgemeester Halsema stelt extra maatregelen in na het geweld. Er wordt een noodverordening ingesteld in Amsterdam en Amstelveen. De hele stad wordt een veiligheidsrisicogebied. Er zal preventief worden gefouilleerd en er komt een demonstratieverbod voor dit weekend. Ook komt er extra inzet van politie. 

Daarnaast komt er een verbod op gezichtskleding waar openbare orde mee kan worden verstoord. 

Hoofdofficier Renee De Beukelaar: "We zagen dat de spanningen opliepen. Dat nam gedurende de nacht toe. Wij hebben in de middag en in de avond zo'n 62 aanhoudingen verricht. Er zitten momenteel nog 10 mensen vast."

Volgens de Amsterdamse politie zijn er vannacht vijf Israëlische supporters in het ziekenhuis behandeld. Zij hebben het ziekenhuis vanochtend weer verlaten. Er zijn veel vragen over vermeende vermissingen, maar de politie heeft geen informatie over gijzelingen. Wel worden deze meldingen uiterst serieus genomen en grondig onderzocht.

Holla: "Volgens de Amsterdamse politie zijn er vannacht vijf Israëlische supporters in het ziekenhuis behandeld. Zij hebben het ziekenhuis vanochtend weer verlaten. Er zijn veel vragen over vermeende vermissingen, maar de politie heeft geen informatie over gijzelingen. Wel worden deze meldingen uiterst serieus genomen en grondig onderzocht."

"Ondanks maximale inspanning ben ik geschokt naar wat er vannacht is gebeurd', begint Peter Holla, hoofdcommissaris van de politie. "Ruim 800 agenten waren aan het werk geweest, met bijstand uit het hele land." 

"Problemen ontstonden op een later moment in de binnenstad. Relschoppers pleegden hit-en-run-acties op Isralische supporters."

Peter Holla:  "Welzijn Maccabi-supporters op dit moment hoogste prioriteit Amsterdamse politie."

Burgemeester Halsema laat weten dat de Driehoek heeft besloten een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen. 

Burgemeester Halsema vergelijkt het geweld van gisteravond met de pogroms. Zij spreekt over een 'herinnering aan pogroms'. "Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte nacht. Nachtbrakers en antisemitische haatzaaiers hebben Joodse en Israëlische bezoekers aangevallen en in elkaar geslagen. Mijn hart gaat uit naar de slachtoffers en hun families, hier en in Israël", vertelt burgemeester Halsema. 

"Onder joodse Amsterdammers heerst angst, ontzetting en ongeloof. Driehoek zet alles op alles voor de veiligheid van Joods Amsterdam."

De Israëlische president Isaac Herzog heeft met koning Willem-Alexander gesproken na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam. Dat schrijft het kantoor van Herzog in een bericht op X en wordt bevestigd door de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD).

Tijdens het gesprek veroordeelde Willem-Alexander volgens het kantoor van Herzog de gebeurtenissen en sprak hij zijn "afschuw en schok" uit over deze daden. "We hebben de Joodse gemeenschap in Nederland in de Tweede Wereldoorlog in de steek gelaten, en gisteravond hebben we opnieuw gefaald", zou Willem-Alexander volgens het kantoor van Herzog hebben gezegd. De RVD bevestigt enkel dat er contact is geweest en zegt later vrijdag met een bericht te komen.

In het gesprek eiste Herzog dat de Nederlandse autoriteiten er "alles aan doen" om de veiligheid van Joden en Israëliërs in het land te waarborgen. Ook riep hij op tot de onmiddellijke evacuatie van alle Israëliërs die willen terugkeren.

Burgemeester Halsema maakte vanochtend bekend dat er bij die persconferentie nieuwe maatregelen worden aangekondigd. De persconferentie zou eigenlijk om 12.00 uur plaatsvinden, maar is nu een half uur verplaatst. De conferentie is live te volgen via NH. 

NH-verslaggever Eline Boshuizen staat vrijdagochtend op Schiphol en praat met de Maccabi-supporters die staan te wachten op hun vlucht. Een van de supporters wil niet op camera, maar vertelt wel dat de avond voor hem 'vreselijk' was verlopen. "Ik heb moeten rennen voor mijn leven, samen met mijn zoon. Overal stonden Marokkaanse mannen, moslims, ons op te wachten. In welke straat we ook liepen", vertelt hij. De supporter wijst naar een andere man die verderop staat te bellen. "Hij was er ook met zijn kinderen. Zij zijn geschopt. Dat geloof je toch niet."

“Het is vreselijk. Ik heb moeten rennen voor mijn leven met mijn zoon. Overal stonden Marokkaanse mannen, moslims, ons op te wachten. In welke straat we ook liepen. Wij zijn gelukkig niet gepakt.” Dan wijst hij naar een man die staat te bellen. “Hij was er met zijn kinderen en die zijn geschopt, kleine kinderen, dat geloof je toch niet.”

 GroenLinks in Amsterdam roept de politiek op de rust te bewaren na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in de hoofdstad. "Sommige reacties dragen absoluut niet bij aan de veiligheid van onze stad", zegt fractievoorzitter Imane Nadif.

"We zijn enorm geschrokken van de beelden. Dit heeft natuurlijk veel effect op onze stad", aldus Nadif. Haar partij gaat de komende dagen "zoveel mogelijk met bewoners in gesprek" over wat er zich na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv heeft afgespeeld. "Binnenkort hebben we een spoeddebat hierover, dan is er ook meer duidelijk over de gebeurtenissen van de afgelopen dagen."

Het is nog niet duidelijk wanneer het spoeddebat plaatsvindt. Meerdere partijen in de Amsterdamse gemeenteraad hebben inmiddels hun afschuw geuit over het geweld tegen de Israëliërs.

Pro-Palestijnse accounts op sociale media roepen op om 12.00 uur te protesteren bij de Stopera, het Amsterdamse stadhuis. Om 12.00 uur zal de Amsterdamse driehoek (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) daar maatregelen aankondigen naar aanleiding van geweld tegen Israëlische voetbalsupporters in de nacht van donderdag op vrijdag.

"Vandaag om 12.00 is de persconferentie voor maatregelen van Femke Halsema bij de Stopera. Zien we je daar?" Deze oproep wordt gedeeld via onder meer de accounts free.palestine.nl en Week.4PalestineNL. Het gaat volgens de omschrijving om een 'protest tegen de repressieve maatregelen van burgemeester Halsema'. 

"Waarom is er geen extra ministerraad?" vraagt de voorman van de grootste regeringspartij zich af. "Waar is het gevoel van urgentie?" PVV-leider Geert Wilders ziet bij het kabinet geen besef van urgentie na de aanvallen op supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv in Amsterdam. 

Wilders wil vrijdagmiddag in Amsterdam zijn steun betuigen aan de belaagde Joodse voetbalsupporters. Hij overlegt nog over de mogelijkheden voor zo'n solidariteitsactie, laat Wilders weten.

Dat meldt de gemeente. 

Het is onbekend waar de berichten over de gijzeling en de vermissingen op gebaseerd zijn. "Een aantal mensen dat als vermist was opgegeven, is inmiddels weer teruggevonden", zegt de politie tegen ANP.

De politie kan nog niks zeggen over hoe het gaat met de gewonde supporters. Onder de 62 mensen die zijn opgepakt, vallen ook de 57 aangehouden mensen waarvan de politie eerder melding maakte. Die 57 aanhoudingen werden verricht vanaf het moment dat Maccabi-supporters en andere groepen voorafgaand aan de wedstrijd op de Dam waren tot aan het einde van de wedstrijd. Waarvoor de 62 mensen zijn aangehouden, wist een politiewoordvoerder niet. Ook kon hij niet zeggen hoeveel mensen er nog vast zitten en of verwacht wordt dat melding wordt gemaakt van nog meer aanhoudingen.

De voorzitter van de EU, Ursula von der Luyen laat via X weten met premier Schoof te hebben gesproken over de incidenten in Amsterdam. 'Antisemitisme heeft geen plek in Europa', schrijft ze. 

Het geweld tegen Israëlische voetbalsupporters donderdag in het centrum van Amsterdam was "slecht", zegt de pro-Palestijnse activist Jay tegen het ANP. De activist doet vaker mee aan demonstraties tegen de oorlog in het Midden-Oosten en was donderdag zelf ook in het centrum van Amsterdam bij protesten tegen de supporters van Maccabi Tel Aviv. Hij veroordeelt het gebruikte geweld, maar ziet het eveneens als een logische consequentie van de acties van de Maccabi-fans. Volgens hem misdroegen de supporters zich als eerst en vielen ze pro-Palestijnse activisten lastig.

Na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv zijn in de nacht van donderdag op vrijdag supporters van die laatste club belaagd en mishandeld, aldus de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. De ME moest ingrijpen en supporters zijn gewond geraakt. Halsema heeft het over "een uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters" en spreekt van antisemitisme. Wie de supporters heeft aangevallen en of dat dus pro-Palestijnse activisten waren of anderen, is niet duidelijk.

Op sociale media worden door pro-Palestijnse accounts als Palestijnse Gemeenschap in Nederland beelden gedeeld van groepen mensen met Palestijnse vlaggen die volgens de omschrijving door Amsterdam lopen. Daarnaast delen de accounts beelden van een grote groep mensen gehuld in de kleuren van Maccabi Tel Aviv en met onder meer sjaals van de club om, die leuzen scanderen. Volgens activist Jay ging het om leuzen over het vermoorden van Arabieren. Wat de Maccabi-supporters deden en of er door hen inderdaad pro-Palestijnse activisten zijn aangevallen, is nog niet bekendgemaakt.

Volgens Jay waren de pro-Palestijnse activisten geen onderdeel van een gecoördineerde actie. Hij werd zelf door vrienden gevraagd te komen, nadat Maccabi-fans zich misdroegen. Zo werden Palestijnse vlaggen van gebouwen getrokken en trok iemand de keffiyeh van iemands nek, zegt hij. Een keffiyeh is een sjaal die vaak wordt gedragen door pro-Palestijnse activisten.

"Het is slecht om het heft in eigen handen te nemen", zegt Jay over het geweld tegen de voetbalfans. Maar dat het om antisemitisme zou gaan, vindt hij onterecht. Hij heeft zelf Joodse familie "en ik werd niet lastiggevallen". De politie greep volgens Jay niet in tegen het "wangedrag" van de supporters en dus vindt hij het logisch dat de activisten reageerden.

De Tweede Kamer wil snel tekst en uitleg van het kabinet over het geweld tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv in Amsterdam. Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB willen een spoeddebat, in ieder geval met de premier. CU-leider Mirjam Bikker heeft daartoe al een verzoek ingediend. "Belangrijk dat ook Tweede Kamer met minister-president spreekt over de verschrikkelijke gebeurtenissen in Amsterdam", licht ze toe op X. Ze wil ook minister Van Weel naar de Kamer halen.

Onder meer BBB'er Claudia van Zanten en SGP'er Diederik van Dijk willen het kabinet daarnaast ook dinsdag in het vragenuur over de aanvallen op Maccabi-supporters bevragen. "Zoals ongetwijfeld alle partijen die dit onacceptabel vinden", schrijft Van Zanten op X.

Netanyahu stuurt toch geen reddingsvluchten naar Nederland, meldt nieuwssite The Times of Israel op basis van het kantoor van de premier. Na politiek overleg zou zijn besloten dat Israëliërs met reguliere vluchten naar huis moeten terugkeren. Wel laat de Israëlische vliegtuigmaatschappij El Al weten dat zij een gratis vlucht hebben geregeld voor de supporters. 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar reist vrijdag naar Nederland na de ongeregeldheden van afgelopen nacht, meldt nieuwssite The Times of Israel. Hij zou hier met de Nederlandse autoriteiten spreken over de incidenten in Amsterdam. Israël zei eerder al twee vliegtuigen naar Nederland te sturen om Israëliërs op te halen

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies aangescherpt, bericht The Times of Irsael. Israëliërs in Amsterdam wordt afgeraden om Israëlische of joodse symbolen te laten zien als ze op straat komen. 

Daarnaast krijgen Israëli's het advies om zo snel mogelijk naar hun land terug te keren. Het is volgens het advies mogelijk om veilig naar de luchthaven te reizen. De Nederlandse veiligheidsdiensten dragen daar volgens het ministerie aan bij.

Israëli's die tijdens de aanval donderdagavond hun paspoort zijn verloren, kunnen ook zonder het document op het vliegtuig, laat de minister van Binnenlandse Zaken Moshe Arbel weten.

Raadslid Daan Wijnants heeft voor volgende week woensdag een spoeddebat in de Stopera aangevraagd. "Wat er gisteravond op straat in Amsterdam is gebeurd, is een nieuw dieptepunt in een lange reeks van dieptepunten."

Israëliërs in Amsterdam wordt afgeraden om Israëlische of joodse symbolen te laten zien als ze op straat komen. Dat staat in een aangescherpt reisadvies van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken waarover The Times of Israel bericht.

Israëli's krijgen ook het advies om zo snel mogelijk naar hun land terug te keren. Het is volgens het advies mogelijk om veilig naar de luchthaven te reizen. De Nederlandse veiligheidsdiensten dragen daar volgens het ministerie aan bij.

Israëli's die tijdens de aanval donderdagavond hun paspoort zijn verloren, kunnen ook zonder het document op het vliegtuig, laat de minister van Binnenlandse Zaken Moshe Arbel weten.

Halsema meldt dat er in de nacht na de voetbalwedstijd tussen Ajax – Maccabi Tel Aviv verschillende geweldsincidenten gericht op Maccabi supporters hebben plaatsgevonden. "Op meerdere plaatsen in de stad zijn supporters belaagd, mishandeld en met vuurwerk bekogeld. ME moest verschillende keren ingrijpen, Israëlische supporters beschermen en naar hotels begeleiden."

De Amsterdamse driehoek (burgemeester, politiechef en hoofdofficeer van justitie)staat in contact met onder meer de Nederlandse regering, de Israëlische ambassade en de Joodse gemeenschap in Amsterdam die zich grote zorgen maakt over de situatie. Ook wordt nu de omvang van de geweldsincidenten in kaart gebracht.

"Deze uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen. Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond door relschoppers die actief op zoek zijn gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen. De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen."

Komende tijd zal er extra politie de straat opgaan om de situatie te beheersen, meldt Halsema. "Zowel Israëlische bezoekers als de Joodse gemeenschap moeten zich veilig kunnen voelen in Amsterdam."

Om 12 uur vandaag vindt een persconferentie plaats op het Stadhuis in Amsterdam. Daar zal de driehoek ook extra maatregelen bekend maken die vandaag en de komende dagen worden genomen. 

De Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv roept fans die in Amsterdam zijn op om de richtlijnen te volgen van hun overheid tot ze terug kunnen naar Israël. Dat meldt het ANP. De club spreekt op X van "het ernstige incident" in Amsterdam in de nacht van donderdag op vrijdag na een voetbalwedstrijd tegen Ajax. Het was onrustig in de hoofdstad rond de wedstrijd. Wat er precies is gebeurd, is nog onduidelijk.

Maccabi Tel Aviv roept mensen op om in hun hotelkamers te blijven, het openlijk dragen van Israëlische of Joodse symbolen te vermijden en elk eventueel incident te melden bij de lokale vertegenwoordiging van Israël in Nederland of bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Israël zou evacuatievluchten naar Amsterdam hebben gestuurd.

Volgens de Israëlische ambassade in de Verenigde Staten zijn er donderdag honderden fans van Maccabi aangevallen in Amsterdam. Op sociale media gaan ongeverifieerde beelden rond van ernstig geweld. De beelden worden onder meer gedeeld door de Israëlische ambassade in de Verenigde Staten. De gemeente Amsterdam en de politie melden nog niet wat er is gebeurd, maar komen later op vrijdag met een verklaring.

De Israëlische president Isaac Herzog schrijft op X dat er afgelopen nacht een "antisemitische pogrom" is geweest in Amsterdam. Hij spreekt van "horror" en gruwelijke beelden na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

"Dit is een ernstig incident, een waarschuwingssignaal voor ieder land dat vrijheid hoog in het vaandel heeft staan", aldus Herzog. Hij zegt dat de regeringen van Israël en Nederland samenwerken en vertrouwt erop dat de Nederlandse autoriteiten "onmiddellijk zullen handelen en de nodige maatregelen nemen om alle Israëliërs en Joden te beschermen, lokaliseren en redden".

Volgens de Israelische krant Haaretz zijn tien supporters gewond geraakt terwijl de aanvallers 'Free Palestine' naar hen riepen.

De Jerusalem Post en The Times of Israel spreken van een pogrom. Er zouden nog drie mensen vermist zijn en gezocht worden door werknemers van het consulaat. 

De Amsterdamse gemeente en politie komen later vrijdag met een verklaring over de ongeregeldheden in de nacht van donderdag op vrijdag in de hoofdstad. Dat melden woordvoerders van de gemeente en de politie. Op dit moment vertellen zij niet meer over wat zich heeft afgespeeld.

Premier Dick Schoof heeft met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gebeld over de "antisemitische aanvallen" in Amsterdam, rond een voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Schoof noemt die aanvallen "volstrekt onacceptabel" en heeft de Israëlische premier verzekerd dat de daders worden opgespoord en vervolgd.

"Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte nacht. En ook vandaag is het nog donker." Zo vatte burgemeester Halsema in een persconferentie de afgelopen nacht en dag samen. Wat is er allemaal gebeurd en wanneer?

In deze tijdlijn zetten we de gebeurtenissen, zoals ze nu bekend zijn, op een rij. Daarbij baseren we ons op informatie uit de persconferentie van de burgemeester, het Openbaar Ministerie en de politie en beelden die op sociale media zijn verschenen.

Wat voorafging:

Hoewel de supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv volgens burgemeester Halsema niet bekend staan als risicovol, vraagt ze de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) wel om een extra dreigingsinschatting.

Dat doet ze vanwege de spanningen door de oorlog tussen Israël en Hamas en omdat op de dag van de wedstrijd Ajax-Maccabi ook de Kristallnacht uit 1938 wordt herdacht in de Portugese Synagoge in Amsterdam. De NCTV concludeert volgens Halsema dat er geen concrete dreiging is rond de wedstrijd en de supportersgroepen.

De Amsterdamse politie, burgemeester en het Openbaar Ministerie (de 'driehoek') zien wel risico's voor de openbare orde vanwege de aankondiging van een pro-Palestijnse demonstratie en de herdenking. De politie zet zes ME-pelotons en 800 politieagenten uit het hele land in.

Rond de Johan Cruijff Arena mag preventief worden gefouilleerd. De pro-Palestijnse demonstratie mag niet worden gehouden bij de Arena en wordt verplaatst naar het Anton de Komplein, een kilometer verderop. Het doel: groepen uit elkaar houden.

Kijk hier een reconstructie in beeld op basis van de persconferentie en door de NOS geverifieerde beelden:

Woensdagavond en -nacht:

Er zijn incidenten tussen supporters van Maccabi en taxichauffeurs. Het is een nacht met over en weer incidenten. In de binnenstad zijn kleine opstootjes tussen supporters van Ajax, Maccabi en Fenerbahçe, de Turkse club die gisteravond in Alkmaar tegen AZ speelde. De politie zit er naar eigen zeggen "kort op".

Maccabi-supporters halen op het Rokin een Palestijnse vlag van een gevel. Ook vernielen ze een taxi. Op de Dam wordt een Palestijnse vlag in brand gestoken.

Online worden taxichauffeurs opgeroepen om zich te mobiliseren. Taxichauffeurs gaan naar het Holland Casino, waar zo'n 400 Maccabi-supporters zijn. De politie begeleidt de supporters naar buiten en zegt dat grote ordeverstoringen zijn voorkomen. Wel zijn er kleine opstootjes rond het casino.

De politie meldt dat het rond 03.30 uur in de nacht weer rustig is in de stad.

Donderdagmiddag rond 13.00 uur:

Op de Dam staat een grote groep Maccabi-supporters. Tegenstanders van de supporters komen daar op af. Op en rond de Dam zijn incidenten, zoals vechtpartijen en hit and run-acties, waarbij daders iemand snel aanvallen en ervandoor gaan. Ook wordt er zwaar vuurwerk afgestoken.

Mensen die supporters provoceren worden opgepakt:

Hierna vertrekken de supporters richting de Johan Cruijff Arena. Op station Amsterdam Centraal stappen ze in de metro. Terwijl dat ze op de roltrappen staan, wordt er gezongen: "We gaan de Arabieren neuken", valt er te horen.

Begin donderdagavond:

De politie begeleidt pro-Palestinademonstranten naar het Anton de Komplein. Bij aankomst valt de groep uiteen en betogers zoeken volgens de politie in kleine groepen de confrontatie bij het stadion.

De politie probeert de groepen uit elkaar te houden. De ME voert charges uit en ook de politie te paard wordt ingezet. De politie houdt Ajax-fans die vanaf het terrein rond de Arena naar het Anton de Komplein willen tegen.

Donderdagavond 23.00 uur:

De wedstrijd is afgelopen. Ajax wint met 5-0 van Maccabi Tel Aviv. Het vertrek van het publiek uit de Arena verloopt rustig.

Dat geldt niet voor de Amsterdamse binnenstad. Maccabi-supporters worden daar aangevallen door relschoppers. Israëliërs die vluchten worden nagejaagd en opgejaagd. Ook krijgt iemand zwaar vuurwerk voor de voeten geworpen met de opmerking: "Nu weet je hoe het voelt, klootzak", verwijzend naar de oorlog in de Gazastrook.

Video's op sociale media laten zien hoe mensen die al op de grond liggen meerdere keren worden nagetrapt en achtergelaten. Anderen worden uitgescholden voor "hoerenjong", er wordt kreten geroepen als "Fuck Israël" en een slachtoffer wordt gedwongen om "Free Palestine" te roepen.

Op een andere video is te zien hoe iemand die wordt aangevallen, roept dat hij niet Joods is. Vervolgens krijgt hij een klap tegen zijn hoofd en valt hij op de grond. Een ander moet zijn paspoort laten zien om te bewijzen dat hij niet Israëlisch is. Als blijkt dat dat zo is, laten zijn belagers hem weer gaan.

Voor de politie is het lastig om in te grijpen. Sommige daders rijden op scooters door de stad, vallen snel iemand aan en rijden meteen weer weg.

Een aantal supporters wordt ernstig mishandeld. Hoeveel supporters zijn mishandeld, is niet bekend. De politie doet daar onderzoek naar.

In de loop van de nacht:

De politie besluit een grote groep Israëlische supporters bij elkaar te brengen om ze zo te beschermen. De supporters worden met bussen naar hun hotel gebracht. De hotels waar supporters en spelers overnachten zijn dan al tot veiligheidsrisicogebied verklaard. De rust in de stad keert terug.

De Israëlische premier Netanyahu laat rond 04.15 uur weten dat hij is geïnformeerd over een "zeer gewelddadig incident" tegen Israëlische burgers in Amsterdam. Israël wil vliegtuigen naar Nederland sturen om de Israëlische fans op te halen.

Vrijdagochtend 07.30 uur:

Premier Schoof reageert en veroordeelt de aanvallen op de Israëlische supporters. Hij spreekt van "onacceptabele aanvallen op Israëliërs" en heeft gebeld met Netanyahu.

Vrijdagmiddag 12.30 uur:

De 'driehoek' houdt een persconferentie. De politie maakt bekend dat er 62 mensen zijn opgepakt. Het OM zet in op het identificeren en oppakken van relschoppers.

Vijf gewonden zijn behandeld in het ziekenhuis, ze mogen 's ochtends weer weg. Twintig tot dertig Maccabi-supporters met lichte verwondingen worden opgevangen in Amstelveen.

Burgemeester Halsema kondigt extra maatregelen aan. Er geldt de komende dagen een noodverordening in Amsterdam. De politie mag in de hele hoofdstad preventief fouilleren. De marechaussee en de politie worden ingezet om Joodse instellingen en objecten extra te beveiligen als dat nodig is. Demonstraties in de stad zijn dit weekend verboden.

Halsema kondigt ook een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, de voorbereidingen en het optreden van de autoriteiten.

Woede en onbegrip overheersten vanmiddag bij joodse mensen die afkwamen op de bijeenkomst die burgemeester Halsema organiseerde in een hotel in Amstelveen. Er is veel kritiek op het optreden van de burgemeester tijdens en na het geweld tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv. 

Joodse Amsterdammer Liora Alster maakt zich ernstig zorgen om haar veiligheid. "Waar ik héél erg van schrok is dat ze eigenlijk aangeven: wij kunnen de veiligheid van joodse mensen op dit moment niet beter garanderen dan dat het nu is." De vrouw woont al haar hele leven in Amsterdam, maar overweegt nu zelfs om te verhuizen.

Alster vindt dat de burgemeester en politie daadkrachtiger moeten optreden. "Mensen met gezichtsbedekking moet je direct oppakken." Aanwezige Sivan Behr is het daar mee eens. "Het Amsterdamse stadsbestuur heeft niet geluisterd naar tips van buiten." Volgens haar was vooral op sociale media al lang duidelijk wat er zou gaan gebeuren, omdat daar werd opgeroepen tot geweld tegen joodse mensen. 

Op de bijeenkomst kwamen honderden mensen af. Dat zijn meer mensen dan in de zaal pasten en dus werden mensen geweigerd. Ook daar werd woedend op gereageerd. "Ze realiseren zich niet hoeveel bezorgde joodse mensen in Amsterdam en Amstelveen wonen. We worden hier de deur gewezen, omdat het vol is", reageert een meneer die niet meer naar binnen kan. 

Bryan Onel is boos en teleurgesteld dat hij de burgemeester niet kan vertellen wat zijn familie gisteravond heeft meegemaakt. De Israëlische vlag die zijn ouders al jaren aan de gevel hebben hangen werd eraf getrokken en verbrand. "Mijn ouders zijn doodsbang, ik ben doodsbang. Ik heb een dochtertje... Wat wordt er godverdomme gedaan?", roept hij wethouder Marjolein Moorman toe. Zij ging met de mensen die buiten stonden in gesprek. 

Onel vindt dat het gevoel van onveiligheid van de joodse gemeenschap wordt gebagatelliseerd. De persconferentie van vanmiddag stelt hem niet gerust: "Heel veel lege woorden", omschrijft hij. 

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi werd het vannacht onrustig in Amsterdam. Burgemeester Halsema sprak tijdens de persconferentie over een 'herinnering aan pogroms' tijdens deze 'gitzwarte nacht'. De Driehoek stelt daarom een noodverordening in, en de hele stad wordt een veiligheidsrisicogebied. Volg hieronder het laatste nieuws. 

Een 26-jarige man is aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Dat meldt de politie. De man is herkend op camerabeelden en zit vast. Het is de eerste aanhouding die de politie bekendmaakt ná de onrustige nacht.

Gistermiddag en de daaropvolgende nacht werden al 62 mensen opgepakt, enkelen zitten nog vast. 

Het nieuws over de gebeurtenissen afgelopen nacht heeft ook de andere kant van de oceaan bereikt. “De antisemitische aanvallen op Israëlische voetbalfans in Amsterdam zijn verwerpelijk”, schrijft de Amerikaanse president Joe Biden in een bericht op X. “Ze doen denken aan duistere momenten in de geschiedenis, tijdens de Jodenvervolging”

Ook de Canadese premier Justin Trudeau heeft gereageerd en schrijft op X dat Canada “dit walgelijke antisemitisme veroordeelt”.

Meldt het ANP. 

Het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelt "anti-Arabische gezangen en aanvallen op een Palestijnse vlag" door Israëlische voetbalfans in Amsterdam. Dat meldt het Palestijnse persagentschap WAFA.

Het ministerie insinueert dat die provocaties hebben geleid tot het geweld tegen Israëli's donderdagavond. Het spreekt van "een bedreiging voor de Palestijnen" en roept de Nederlandse overheid op om een onderzoek te openen naar degenen die hiervoor verantwoordelijk zijn.

De Palestijnse autoriteiten willen dat de Nederlandse regering Palestijnen en Arabieren in Nederland beschermt tegen "kolonisten en Israëlische soldaten", schrijft WAFA. Die zouden volgens het bericht naar Nederland zijn gereisd. Het is niet duidelijk waar het Palestijnse ministerie dit op baseert.

Donderdagavond werden Israëlische supporters van de voetbalclub Maccabi Tel Aviv aangevallen door jongens op scooters. Twintig tot dertig Israëliërs raakten daarbij gewond.Palestijnse Autoriteit veroordeelt 'provocaties' door voetbalfans

De Palestijnse missie in Nederland kon niet direct reageren.

De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz hebben het geweld in Amsterdam tegen Israëlische voetbalfans veroordeeld. Scholz zegt op X dat Joden zich veilig moeten voelen in Europa en Macron laat op hetzelfde medium weten dat het herinnert "aan de donkerste uren uit de geschiedenis".

Macron betuigt zijn steun aan de gewonden. Ook zegt hij dat Frankrijk zal blijven strijden tegen het afschuwelijke antisemitisme. Scholz noemt de berichten over het geweld onverdraaglijk en onacceptabel. "Wie Joden aanvalt, valt ons allemaal aan."

Burgemeester Halsema verwees tijdens de persconferentie vrijdagmiddag naar Telegram-groepen waarin werd gesproken over mensen die op 'Jodenjacht' zouden gaan. "Dat is zo schrokkend en zo verwerpelijk dat ik er nog niet over uit kan", zegt ze. "Het is een schande."

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft contact gelegd met alle Israëliërs die in Amsterdam waren voor de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. De Israëlische autoriteiten konden eerst meerdere mensen niet bereiken na de gewelddadige ongeregeldheden van afgelopen nacht, maar inmiddels is iedereen gecontacteerd.

Er zijn nog drie Israëli's in Amsterdam met wie de Israëlische autoriteiten geen contact hebben kunnen krijgen. Dat meldt het Israëlisch ministerie van Buitenlandse Zaken in een update. Eerder vrijdagochtend zocht het ministerie nog contact met tien landgenoten na het geweld in Amsterdam donderdagavond.

Vijf slachtoffers werden in de nacht van donderdag op vrijdag in het ziekenhuis behandeld. Die hebben volgens de Amsterdamse politie het ziekenhuis weer kunnen verlaten.

 "Wat gisteren is gebeurd, heeft niks te maken met een demonstratie of protest. Het is een misdaad", zegt de burgemeester. Er is geen excuus voor wat er gebeurd is gisterenavond."

Burgemeester Halsema stelt extra maatregelen in na het geweld. Er wordt een noodverordening ingesteld in Amsterdam en Amstelveen. De hele stad wordt een veiligheidsrisicogebied. Er zal preventief worden gefouilleerd en er komt een demonstratieverbod voor dit weekend. Ook komt er extra inzet van politie. 

Daarnaast komt er een verbod op gezichtskleding waar openbare orde mee kan worden verstoord. 

Hoofdofficier Renee De Beukelaar: "We zagen dat de spanningen opliepen. Dat nam gedurende de nacht toe. Wij hebben in de middag en in de avond zo'n 62 aanhoudingen verricht. Er zitten momenteel nog 10 mensen vast."

Volgens de Amsterdamse politie zijn er vannacht vijf Israëlische supporters in het ziekenhuis behandeld. Zij hebben het ziekenhuis vanochtend weer verlaten. Er zijn veel vragen over vermeende vermissingen, maar de politie heeft geen informatie over gijzelingen. Wel worden deze meldingen uiterst serieus genomen en grondig onderzocht.

Holla: "Volgens de Amsterdamse politie zijn er vannacht vijf Israëlische supporters in het ziekenhuis behandeld. Zij hebben het ziekenhuis vanochtend weer verlaten. Er zijn veel vragen over vermeende vermissingen, maar de politie heeft geen informatie over gijzelingen. Wel worden deze meldingen uiterst serieus genomen en grondig onderzocht."

"Ondanks maximale inspanning ben ik geschokt naar wat er vannacht is gebeurd', begint Peter Holla, hoofdcommissaris van de politie. "Ruim 800 agenten waren aan het werk geweest, met bijstand uit het hele land." 

"Problemen ontstonden op een later moment in de binnenstad. Relschoppers pleegden hit-en-run-acties op Isralische supporters."

Peter Holla:  "Welzijn Maccabi-supporters op dit moment hoogste prioriteit Amsterdamse politie."

Burgemeester Halsema laat weten dat de Driehoek heeft besloten een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen. 

Burgemeester Halsema vergelijkt het geweld van gisteravond met de pogroms. Zij spreekt over een 'herinnering aan pogroms'. "Amsterdam kijkt terug op een gitzwarte nacht. Nachtbrakers en antisemitische haatzaaiers hebben Joodse en Israëlische bezoekers aangevallen en in elkaar geslagen. Mijn hart gaat uit naar de slachtoffers en hun families, hier en in Israël", vertelt burgemeester Halsema. 

"Onder joodse Amsterdammers heerst angst, ontzetting en ongeloof. Driehoek zet alles op alles voor de veiligheid van Joods Amsterdam."

De Israëlische president Isaac Herzog heeft met koning Willem-Alexander gesproken na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in Amsterdam. Dat schrijft het kantoor van Herzog in een bericht op X en wordt bevestigd door de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD).

Tijdens het gesprek veroordeelde Willem-Alexander volgens het kantoor van Herzog de gebeurtenissen en sprak hij zijn "afschuw en schok" uit over deze daden. "We hebben de Joodse gemeenschap in Nederland in de Tweede Wereldoorlog in de steek gelaten, en gisteravond hebben we opnieuw gefaald", zou Willem-Alexander volgens het kantoor van Herzog hebben gezegd. De RVD bevestigt enkel dat er contact is geweest en zegt later vrijdag met een bericht te komen.

In het gesprek eiste Herzog dat de Nederlandse autoriteiten er "alles aan doen" om de veiligheid van Joden en Israëliërs in het land te waarborgen. Ook riep hij op tot de onmiddellijke evacuatie van alle Israëliërs die willen terugkeren.

Burgemeester Halsema maakte vanochtend bekend dat er bij die persconferentie nieuwe maatregelen worden aangekondigd. De persconferentie zou eigenlijk om 12.00 uur plaatsvinden, maar is nu een half uur verplaatst. De conferentie is live te volgen via NH. 

NH-verslaggever Eline Boshuizen staat vrijdagochtend op Schiphol en praat met de Maccabi-supporters die staan te wachten op hun vlucht. Een van de supporters wil niet op camera, maar vertelt wel dat de avond voor hem 'vreselijk' was verlopen. "Ik heb moeten rennen voor mijn leven, samen met mijn zoon. Overal stonden Marokkaanse mannen, moslims, ons op te wachten. In welke straat we ook liepen", vertelt hij. De supporter wijst naar een andere man die verderop staat te bellen. "Hij was er ook met zijn kinderen. Zij zijn geschopt. Dat geloof je toch niet."

“Het is vreselijk. Ik heb moeten rennen voor mijn leven met mijn zoon. Overal stonden Marokkaanse mannen, moslims, ons op te wachten. In welke straat we ook liepen. Wij zijn gelukkig niet gepakt.” Dan wijst hij naar een man die staat te bellen. “Hij was er met zijn kinderen en die zijn geschopt, kleine kinderen, dat geloof je toch niet.”

 GroenLinks in Amsterdam roept de politiek op de rust te bewaren na de aanvallen op Israëlische voetbalsupporters in de hoofdstad. "Sommige reacties dragen absoluut niet bij aan de veiligheid van onze stad", zegt fractievoorzitter Imane Nadif.

"We zijn enorm geschrokken van de beelden. Dit heeft natuurlijk veel effect op onze stad", aldus Nadif. Haar partij gaat de komende dagen "zoveel mogelijk met bewoners in gesprek" over wat er zich na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv heeft afgespeeld. "Binnenkort hebben we een spoeddebat hierover, dan is er ook meer duidelijk over de gebeurtenissen van de afgelopen dagen."

Het is nog niet duidelijk wanneer het spoeddebat plaatsvindt. Meerdere partijen in de Amsterdamse gemeenteraad hebben inmiddels hun afschuw geuit over het geweld tegen de Israëliërs.

Pro-Palestijnse accounts op sociale media roepen op om 12.00 uur te protesteren bij de Stopera, het Amsterdamse stadhuis. Om 12.00 uur zal de Amsterdamse driehoek (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) daar maatregelen aankondigen naar aanleiding van geweld tegen Israëlische voetbalsupporters in de nacht van donderdag op vrijdag.

"Vandaag om 12.00 is de persconferentie voor maatregelen van Femke Halsema bij de Stopera. Zien we je daar?" Deze oproep wordt gedeeld via onder meer de accounts free.palestine.nl en Week.4PalestineNL. Het gaat volgens de omschrijving om een 'protest tegen de repressieve maatregelen van burgemeester Halsema'. 

"Waarom is er geen extra ministerraad?" vraagt de voorman van de grootste regeringspartij zich af. "Waar is het gevoel van urgentie?" PVV-leider Geert Wilders ziet bij het kabinet geen besef van urgentie na de aanvallen op supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv in Amsterdam. 

Wilders wil vrijdagmiddag in Amsterdam zijn steun betuigen aan de belaagde Joodse voetbalsupporters. Hij overlegt nog over de mogelijkheden voor zo'n solidariteitsactie, laat Wilders weten.

Dat meldt de gemeente. 

Het is onbekend waar de berichten over de gijzeling en de vermissingen op gebaseerd zijn. "Een aantal mensen dat als vermist was opgegeven, is inmiddels weer teruggevonden", zegt de politie tegen ANP.

De politie kan nog niks zeggen over hoe het gaat met de gewonde supporters. Onder de 62 mensen die zijn opgepakt, vallen ook de 57 aangehouden mensen waarvan de politie eerder melding maakte. Die 57 aanhoudingen werden verricht vanaf het moment dat Maccabi-supporters en andere groepen voorafgaand aan de wedstrijd op de Dam waren tot aan het einde van de wedstrijd. Waarvoor de 62 mensen zijn aangehouden, wist een politiewoordvoerder niet. Ook kon hij niet zeggen hoeveel mensen er nog vast zitten en of verwacht wordt dat melding wordt gemaakt van nog meer aanhoudingen.

De voorzitter van de EU, Ursula von der Luyen laat via X weten met premier Schoof te hebben gesproken over de incidenten in Amsterdam. 'Antisemitisme heeft geen plek in Europa', schrijft ze. 

Het geweld tegen Israëlische voetbalsupporters donderdag in het centrum van Amsterdam was "slecht", zegt de pro-Palestijnse activist Jay tegen het ANP. De activist doet vaker mee aan demonstraties tegen de oorlog in het Midden-Oosten en was donderdag zelf ook in het centrum van Amsterdam bij protesten tegen de supporters van Maccabi Tel Aviv. Hij veroordeelt het gebruikte geweld, maar ziet het eveneens als een logische consequentie van de acties van de Maccabi-fans. Volgens hem misdroegen de supporters zich als eerst en vielen ze pro-Palestijnse activisten lastig.

Na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv zijn in de nacht van donderdag op vrijdag supporters van die laatste club belaagd en mishandeld, aldus de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. De ME moest ingrijpen en supporters zijn gewond geraakt. Halsema heeft het over "een uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters" en spreekt van antisemitisme. Wie de supporters heeft aangevallen en of dat dus pro-Palestijnse activisten waren of anderen, is niet duidelijk.

Op sociale media worden door pro-Palestijnse accounts als Palestijnse Gemeenschap in Nederland beelden gedeeld van groepen mensen met Palestijnse vlaggen die volgens de omschrijving door Amsterdam lopen. Daarnaast delen de accounts beelden van een grote groep mensen gehuld in de kleuren van Maccabi Tel Aviv en met onder meer sjaals van de club om, die leuzen scanderen. Volgens activist Jay ging het om leuzen over het vermoorden van Arabieren. Wat de Maccabi-supporters deden en of er door hen inderdaad pro-Palestijnse activisten zijn aangevallen, is nog niet bekendgemaakt.

Volgens Jay waren de pro-Palestijnse activisten geen onderdeel van een gecoördineerde actie. Hij werd zelf door vrienden gevraagd te komen, nadat Maccabi-fans zich misdroegen. Zo werden Palestijnse vlaggen van gebouwen getrokken en trok iemand de keffiyeh van iemands nek, zegt hij. Een keffiyeh is een sjaal die vaak wordt gedragen door pro-Palestijnse activisten.

"Het is slecht om het heft in eigen handen te nemen", zegt Jay over het geweld tegen de voetbalfans. Maar dat het om antisemitisme zou gaan, vindt hij onterecht. Hij heeft zelf Joodse familie "en ik werd niet lastiggevallen". De politie greep volgens Jay niet in tegen het "wangedrag" van de supporters en dus vindt hij het logisch dat de activisten reageerden.

De Tweede Kamer wil snel tekst en uitleg van het kabinet over het geweld tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv in Amsterdam. Coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB willen een spoeddebat, in ieder geval met de premier. CU-leider Mirjam Bikker heeft daartoe al een verzoek ingediend. "Belangrijk dat ook Tweede Kamer met minister-president spreekt over de verschrikkelijke gebeurtenissen in Amsterdam", licht ze toe op X. Ze wil ook minister Van Weel naar de Kamer halen.

Onder meer BBB'er Claudia van Zanten en SGP'er Diederik van Dijk willen het kabinet daarnaast ook dinsdag in het vragenuur over de aanvallen op Maccabi-supporters bevragen. "Zoals ongetwijfeld alle partijen die dit onacceptabel vinden", schrijft Van Zanten op X.

Netanyahu stuurt toch geen reddingsvluchten naar Nederland, meldt nieuwssite The Times of Israel op basis van het kantoor van de premier. Na politiek overleg zou zijn besloten dat Israëliërs met reguliere vluchten naar huis moeten terugkeren. Wel laat de Israëlische vliegtuigmaatschappij El Al weten dat zij een gratis vlucht hebben geregeld voor de supporters. 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar reist vrijdag naar Nederland na de ongeregeldheden van afgelopen nacht, meldt nieuwssite The Times of Israel. Hij zou hier met de Nederlandse autoriteiten spreken over de incidenten in Amsterdam. Israël zei eerder al twee vliegtuigen naar Nederland te sturen om Israëliërs op te halen

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies aangescherpt, bericht The Times of Irsael. Israëliërs in Amsterdam wordt afgeraden om Israëlische of joodse symbolen te laten zien als ze op straat komen. 

Daarnaast krijgen Israëli's het advies om zo snel mogelijk naar hun land terug te keren. Het is volgens het advies mogelijk om veilig naar de luchthaven te reizen. De Nederlandse veiligheidsdiensten dragen daar volgens het ministerie aan bij.

Israëli's die tijdens de aanval donderdagavond hun paspoort zijn verloren, kunnen ook zonder het document op het vliegtuig, laat de minister van Binnenlandse Zaken Moshe Arbel weten.

Raadslid Daan Wijnants heeft voor volgende week woensdag een spoeddebat in de Stopera aangevraagd. "Wat er gisteravond op straat in Amsterdam is gebeurd, is een nieuw dieptepunt in een lange reeks van dieptepunten."

Israëliërs in Amsterdam wordt afgeraden om Israëlische of joodse symbolen te laten zien als ze op straat komen. Dat staat in een aangescherpt reisadvies van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken waarover The Times of Israel bericht.

Israëli's krijgen ook het advies om zo snel mogelijk naar hun land terug te keren. Het is volgens het advies mogelijk om veilig naar de luchthaven te reizen. De Nederlandse veiligheidsdiensten dragen daar volgens het ministerie aan bij.

Israëli's die tijdens de aanval donderdagavond hun paspoort zijn verloren, kunnen ook zonder het document op het vliegtuig, laat de minister van Binnenlandse Zaken Moshe Arbel weten.

Halsema meldt dat er in de nacht na de voetbalwedstijd tussen Ajax – Maccabi Tel Aviv verschillende geweldsincidenten gericht op Maccabi supporters hebben plaatsgevonden. "Op meerdere plaatsen in de stad zijn supporters belaagd, mishandeld en met vuurwerk bekogeld. ME moest verschillende keren ingrijpen, Israëlische supporters beschermen en naar hotels begeleiden."

De Amsterdamse driehoek (burgemeester, politiechef en hoofdofficeer van justitie)staat in contact met onder meer de Nederlandse regering, de Israëlische ambassade en de Joodse gemeenschap in Amsterdam die zich grote zorgen maakt over de situatie. Ook wordt nu de omvang van de geweldsincidenten in kaart gebracht.

"Deze uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen. Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond door relschoppers die actief op zoek zijn gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen. De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen."

Komende tijd zal er extra politie de straat opgaan om de situatie te beheersen, meldt Halsema. "Zowel Israëlische bezoekers als de Joodse gemeenschap moeten zich veilig kunnen voelen in Amsterdam."

Om 12 uur vandaag vindt een persconferentie plaats op het Stadhuis in Amsterdam. Daar zal de driehoek ook extra maatregelen bekend maken die vandaag en de komende dagen worden genomen. 

De Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv roept fans die in Amsterdam zijn op om de richtlijnen te volgen van hun overheid tot ze terug kunnen naar Israël. Dat meldt het ANP. De club spreekt op X van "het ernstige incident" in Amsterdam in de nacht van donderdag op vrijdag na een voetbalwedstrijd tegen Ajax. Het was onrustig in de hoofdstad rond de wedstrijd. Wat er precies is gebeurd, is nog onduidelijk.

Maccabi Tel Aviv roept mensen op om in hun hotelkamers te blijven, het openlijk dragen van Israëlische of Joodse symbolen te vermijden en elk eventueel incident te melden bij de lokale vertegenwoordiging van Israël in Nederland of bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Israël zou evacuatievluchten naar Amsterdam hebben gestuurd.

Volgens de Israëlische ambassade in de Verenigde Staten zijn er donderdag honderden fans van Maccabi aangevallen in Amsterdam. Op sociale media gaan ongeverifieerde beelden rond van ernstig geweld. De beelden worden onder meer gedeeld door de Israëlische ambassade in de Verenigde Staten. De gemeente Amsterdam en de politie melden nog niet wat er is gebeurd, maar komen later op vrijdag met een verklaring.

De Israëlische president Isaac Herzog schrijft op X dat er afgelopen nacht een "antisemitische pogrom" is geweest in Amsterdam. Hij spreekt van "horror" en gruwelijke beelden na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

"Dit is een ernstig incident, een waarschuwingssignaal voor ieder land dat vrijheid hoog in het vaandel heeft staan", aldus Herzog. Hij zegt dat de regeringen van Israël en Nederland samenwerken en vertrouwt erop dat de Nederlandse autoriteiten "onmiddellijk zullen handelen en de nodige maatregelen nemen om alle Israëliërs en Joden te beschermen, lokaliseren en redden".

Volgens de Israelische krant Haaretz zijn tien supporters gewond geraakt terwijl de aanvallers 'Free Palestine' naar hen riepen.

De Jerusalem Post en The Times of Israel spreken van een pogrom. Er zouden nog drie mensen vermist zijn en gezocht worden door werknemers van het consulaat. 

De Amsterdamse gemeente en politie komen later vrijdag met een verklaring over de ongeregeldheden in de nacht van donderdag op vrijdag in de hoofdstad. Dat melden woordvoerders van de gemeente en de politie. Op dit moment vertellen zij niet meer over wat zich heeft afgespeeld.

Premier Dick Schoof heeft met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu gebeld over de "antisemitische aanvallen" in Amsterdam, rond een voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Schoof noemt die aanvallen "volstrekt onacceptabel" en heeft de Israëlische premier verzekerd dat de daders worden opgespoord en vervolgd.

Na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi zijn afgelopen nacht meerdere geweldsincidenten geweest tussen jongeren en fans van voetbalclub Maccabi Tel Aviv. Volgens de politie zijn de Israëlische fans daarbij doelbewust opgezocht, belaagd en mishandeld. Als gevolg van de gebeurtenissen heeft burgemeester Halsema een noodverordening ingevoerd. Meer updates lees je in dit liveblog.

Een herdenking van Kristallnacht morgenavond bij het Joods Verzetsmonument in het centrum gaat niet door. De organisatoren, het Platform Stop Racisme & Fascisme en de Joodse antizionistische organisatie Erev Rav, vrezen voor de veiligheid van de aanwezigen. De organisatie verwijst naar de gebeurtenissen gisteren en afgelopen nacht en maakt zich “grote zorgen over het feit dat de politie antizionistische Joden en demonstranten niet of amper heeft beschermd.”

Het gaat overigens niet om de nationale herdenking van de Kristallnacht, die donderdagavond werd bijgewoond door honderden mensen in de Portugese Synagoge.

Premier Schoof is vanavond samengekomen met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap in Amsterdam. Dat schrijft hij op X. Gesproken is over de “enorme impact van de gebeurtenissen in Amsterdam” en “de angst die binnen de gemeenschap leeft” .

Volgens Schoof was het “een indringend gesprek over het verdriet en de onzekerheid die in de Joodse gemeenschap wordt ervaren”. Zij ondervinden “dagelijks de gevolgen van het groeiend antisemitisme in Nederland”, vervolgt hij, en dat mag Nederland “nóóit accepteren”.

De premier kijkt “vol afschuw en schaamte” terug op de gebeurtenissen gisteren en afgelopen nacht. “Het allerbelangrijkste is nu dat de Joodse gemeenschap in Amsterdam en de rest van Nederland zich veilig weet.”

Een 26-jarige man is aangehouden op verdenking van openlijke geweldpleging op het Spui afgelopen nacht. Dat meldt de politie. De man is herkend op camerabeelden en zit vast. Het is de eerste aanhouding die de politie bekendmaakt ná de onrustige nacht.

Gistermiddag en de daaropvolgende nacht werden al 62 mensen opgepakt, enkelen zitten nog vast. 

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa'ar en justitieminister Van Weel hebben de pers op Schiphol te woord gestaan.

”De vreselijke aanvallen gaven het gevoel dat Amsterdam en Nederland in het algemeen geen veilige plek zijn voor Joden of Israëliërs", zei Sa'ar tegen onder meer de NOS. Hij sprak van 'misschien wel de grootste aanval tegen Joden in Europa sinds de jaren '30 en '40'. Van Weel reageerde door zijn verontschuldigingen aan te bieden 'voor de schaamteloze aanvallen' afgelopen nacht. “Dit is niet waar Amsterdam voor staat en dit mag niet meer gebeuren.” 

In Amstelveen geldt geen noodverordening, in tegenstelling tot wat Halsema eerder vandaag zei en wat er op de website van de gemeente Amsterdam staat. Dat zegt een woordvoerder van Amstelveen. Wel is “alles voorbereid” voor het geval dat zo’n maatregel toch nodig is. “Maar op dit moment zijn er geen signalen dat het nodig is.”

In Amsterdam geldt dit weekend wel een noodverordening. Dat betekent onder meer dat de politie iedereen preventief mag fouilleren. Ook geldt een demonstratieverbod, is er extra politie op de been en worden Joodse instellingen en kwetsbare objecten extra beveiligd.

Een medewerker van een hotel op het Damrak ving gisteren zo'n 150 supporters van Maccabi op toen zijn op de vlucht waren. "Er kwam eerst een hotelgast binnen met een opgezwollen gezicht vanwege een klap. Ik dacht dat hij misschien was beroofd. Hij vroeg om ijs, dus dat ben ik gaan halen in het restaurant. Toen ik terugkwam, zag ik heel wat supporters rennen en begreep ik eigenlijk pas wat er aan de hand was. Er kwamen ongeveer 150 supporters in de lobby om te vluchten van de straat."

"Het waren vooral best jonge supporters en ze waren ook erg geschrokken. Ik heb de politie iets later gebeld en legde uit dat ik de supporters in de lobby had staan. De politie vroeg of ik de fans in het hotel wilde houden totdat het veilig was, omdat zij het zo druk hadden. Dat heb ik gedaan. Sommigen zijn de hele nacht gebleven."

Premier Schoof komt toch eerder terug naar Nederland. Dat zegt een woordvoerder van Algemene Zaken. Eerder vandaag besloot Schoof te blijven in Boedapest, waar hij is voor een EU-top. Hij vertrouwde naar eigen zeggen op de afhandeling van de gebeurtenissen door Halsema en de minister van Justitie en Veiligheid. Schoof had geen afspraken meer staan in de Hongaarse hoofdstad en hoeft dus niks te annuleren, benadrukt de woordvoerder.

Hij brengt "zeer waarschijnlijk" vanavond nog een bezoek aan Amsterdam, maar waar hij naartoe gaat is nog onduidelijk. 

Een oproep om Israëlische voetbalfans in Amsterdam aan te vallen, is op sociale media Snapchat en Telegram door tienduizenden mensen gezien en gedeeld, meldt RTL Nieuws. Het bericht werd gistermiddag geplaatst, nog voor het begin van de wedstrijd. Initiatiefnemer zou een verhuurder van luxe auto’s zijn. 

"Tussen 4 en 6 bij centraal moeten ze (Israëlische voetbalsupporters, red.) metro pakken, daar gaan 300 Israëliërs zijn zio's (zionisten, red.), wees daar strijders kom met hele groepen we laten zien dat we niet bang zijn”, citeert RTL Nieuws het bericht. Hij vervolgt: "Net 6 zionisten weggejaagd met zijn tweeën, free Palestine." 

Daarnaast zouden de rellen op Snapchat en in besloten chatgroepen zijn bejubeld, onder meer in een groep waar Amsterdamse taxichauffeurs actief zouden zijn. 

Er komt een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen rondom Ajax - Maccabi Tel Aviv. Burgemeester Halsema meldde dat vanmiddag tijdens de persconferentie. Ook de voorbereidingen in aanloop naar de wedstrijd en het optreden van de autoriteiten worden in dat onderzoek onder de loep genomen.

Het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft contact gehad met alle Israëliërs die naar Amsterdam waren gegaan voor de voetbalwedstrijd. Dat meldt de krant Times of Israel. Een aantal Israëliërs werd vannacht als vermist opgegeven, maar zijn nu dus allemaal weer teruggevonden. 

De politie zei vanochtend berichten van vermeende vermissingen of gijzelingen te onderzoeken, maar benadrukte dat daar op dat moment nog geen aanwijzingen voor waren.  

10 van de 62 verdachten die zijn aangehouden zitten nog altijd vast, meldt Rene de Beukelaer, hoofdofficier van justitie, op de persconferentie. Twee van hen zijn minderjarig. De tien worden onder meer verdacht van openlijke geweldpleging tegen personen en goederen. Het OM wil voor deze verdachten het snelrecht toepassen en hoopt dat ze tot die tijd vast blijven zitten. 

Voor de gebeurtenissen van afgelopen nacht wordt een speciaal onderzoeksteam ingesteld. Dat moet achterhalen wie er voor de geweldsincidenten verantwoordelijk zijn geweest. Ook wordt onderzocht of er een verband is tussen de daders en of ze georganiseerd te werk gingen. De Beukelaer hoopt dat meer getuigen zich hiervoor zullen melden. 

De 52 overige verdachten hebben een boete of een dagvaarding gekregen. Zij worden onder meer verdacht van belediging, het bezit van vuurwerk of het bezit van een mes.

Eerder vandaag werd duidelijk dat er als gevolg van de mishandelingen vijf mensen in het ziekenhuis zijn opgenomen. Zij zijn nu allemaal uit het ziekenhuis ontslagen.

Verschillende actiegroepen hebben om 12.00 uur een pro-Palestijnse demonstratie aangekondigd bij de Stopera. In het gebouw vindt gelijktijdig een persconferentie plaats waarbij de driehoek (burgemeester, politie en OM) extra maatregelen bekend zullen maken. 

AT5 sprak met een 43-jarige Israëlische man die in Amsterdam was voor Ajax - Maccabi. "Na de wedstrijd, waar de sfeer goed en gezellig was, zijn wij met een groep van zo'n honderd Maccabi-supporters met de metro naar het Centraal Station gegaan", aldus de man. "Ik had een hotel geboekt met meerdere supporters op het Damrak, maar ik raakte de groep kwijt. Toen ik richting het hotel liep, zagen vier mensen mijn Maccabi-sjaal, die net uit mijn jas stak, en ze kwamen achter mij aan. Ik probeerde weg te rennen, maar iemand duwde mij op de grond. Daarna werd ik tegen mijn hoofd getrapt." Op het voorhoofd van de man zit een blauwe plek. 

De man wist op te staan en weg te rennen. "Het gebeurde allemaal zo snel. Ik kon wegkomen en hoopte dat ik iemand tegenkwam die mij zou kunnen helpen, maar er was niemand. Ik kwam uiteindelijk een groep Maccabi-supporters tegen en zij beschermden mij. Ik ben daarna naar het hotel gegaan en we stonden met een groep supporters in de lobby, maar er kwam opeens een groep andere mensen de lobby binnenrennen. Wij zijn toen gevlucht naar de hotelkamers en hebben de deuren op slot gedaan. Ik heb geluk gehad dat ik alleen maar blauwe plekken er aan over heb gehouden."

De pro-Palestijnse activist Jay, gister aanwezig tijdens de demonstratie tegen Maccabi-supporters, veroordeelt het geweld dat vannacht plaatsvond, maar zegt tegelijkertijd dat het een logische consequentie is van de acties van die fans. Daarover schrijft NH. Volgens Jay vielen Maccabi-fans eerst pro-Palestijnse demonstranten lastig.

De activist doet vaker mee aan demonstraties tegen de oorlog in het Midden-Oosten en was gisteren dus ook aanwezig.

De Israëlische president Isaac Herzog schrijft op X dat er afgelopen nacht een "antisemitische pogrom" is geweest in Amsterdam. Hij spreekt van "horror" en gruwelijke beelden na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

"Dit is een ernstig incident, een waarschuwingssignaal voor ieder land dat vrijheid hoog in het vaandel heeft staan", aldus Herzog. Hij zegt dat de regeringen van Israël en Nederland samenwerken en vertrouwt erop dat de Nederlandse autoriteiten "onmiddellijk zullen handelen en de nodige maatregelen nemen om alle Israëliërs en Joden te beschermen, lokaliseren en redden".

Luchtvaartmaatschappij El Al stuurt vandaag extra vliegtuig naar Nederland om Israëlische voetbalsupporters op te halen. De vluchten zijn gratis voor de fans, ook als ze al een ticket bij de maatschappij geboekt hadden.

De twee vliegtuigen die Netanyahu naar Nederland zou willen sturen om Israëlische voetbalsupporters op te halen, komen er toch niet, schrijft de Israëlische krant Times of Israël. Een woordvoerder van Netanyahu zegt tegen die krant dat de vliegtuigen niet meer nodig zijn.

Op social media circuleren ook berichten over Israëliërs die zouden zijn ontvoerd of gegijzeld. "We zijn op de hoogte van berichtgeving, maar hebben momenteel geen bevestiging dat dit daadwerkelijk is gebeurd. Ook dit wordt onderzocht", zegt de politie.

Een aantal mensen dat vannacht als vermist was opgegeven, is inmiddels weer teruggevonden.

De politie laat weten dat er vannacht 62 aanhoudingen zijn verricht. Vijf mensen zijn gewond naar het ziekenhuis afgevoerd. Of het in alle gevallen gaat om Israëlische voetbalfans is niet duidelijk.

Raadslid Daan Wijnants heeft voor volgende week woensdag een spoeddebat in de Stopera aangevraagd. "Wat er gisteravond op straat in Amsterdam is gebeurd, is een nieuw dieptepunt in een lange reeks van dieptepunten."

Burgemeester Femke Halsema meldt dat supporters van Maccabi Tel Aviv op meerdere plekken in de stad zijn belaagd en mishandeld. "ME moest verschillende keren ingrijpen, Israëlische supporters beschermen en naar hotels begeleiden."

"Ondanks de massale politie-inzet in de stad zijn er Israëlische supporters gewond geraakt." De burgemeester zegt dat de omvang van de incidenten, slachtoffers en aanhoudingen nu in kaart wordt gebracht.

"Deze uitbarsting van geweld richting Israëlische supporters gaat alle grenzen te buiten en is op geen enkele manier te verdedigen. Er is geen enkel excuus voor antisemitisch gedrag dat vannacht is vertoond door relschoppers die actief op zoek zijn gegaan naar Israëlische supporters om hen aan te vallen en te mishandelen." De driehoek roept alle slachtoffers op om zich te melden bij politie en aangifte te doen.

"Zowel Israëlische bezoekers als de Joodse gemeenschap moeten zich veilig kunnen voelen in Amsterdam. Er is de komende dagen extra politie op de been om de situatie te monitoren en te beheersen. Daarnaast is er extra aandacht voor de extra beveiliging van Joodse instellingen en objecten."

De burgemeester heeft een persconferentie aangekondigd. Die begint om 12 uur.

"Het veroordelen van de jodenjacht in Amsterdam is niet genoeg. De daders moeten het land uit", schrijft de politicus.