Magere jaren voor stad op komst
De gemeente stormt af op magere financiële jaren. Maar die liggen achter de regeerperiode van het nu zittende college van Burgemeester en Wethouders. Pas twee gaar later, in 2028, moet er bezuinigd worden. Over hoe het politieke klimaat aanvoelt na de verkiezingen van de nieuwe gemeenteraad – en de nieuwe coalitie – kan men op dit moment slechts hopen. In de Perspectiefnota 2026 probeert het nu regerende gemeentebestuur (en de coalitie waarop het steunt) de laatste ambities te verzilveren ten koste van een miljoenendans. De gemeente neemt op woensdag 9 juli een besluit over de Perspectiefnota, waarin de contouren staan voor de begroting en dus het beleid van volgend jaar.
Het coalitieakkoord ‘Warm hart voor Amstelveen’ wil men uitvoeren. Zo ook de financiële keuzes die daarbij horen, zegt de gemeente. De coalitie bestaat uit VVD, D66, PvdA en Goed voor Amstelveen.
Koers
De gemeente duikelt in de jaren 2030 en ’31 zelfs volgens de meerjarenbegroting zelfs onder de door de gemeenteraad vastgestelde buffer (algemene reserve) van € 15 miljoen (ruim € 14 miljoen in 2030 en € 12 miljoen in ’31). “Op korte termijn hoeft Amstelveen niet te bezuinigen, in tegenstelling tot veel andere gemeenten”, zegt de gemeente, die eraan toevoegt dat van 2028 af dat wel het geval is.
Wethouder Adam Elzakalai (foto) van Financiën vindt dat veel doelstellingen van het college inmiddels gereed of in uitvoering zijn. Toch regeert het huidige college een beetje over het eigen graf geen, maar dat bij plannen voor de toekomst is dat onvermijdelijk. Zo bestaan er plannen voor de bouw van rond de tienduizend woningen, maar die worden ‘naar verwachting’ tot 2040 pas in de komende jaren gebouwd. Dan komen er volgens de plannen ongeveer tweeduizend (van die tienduizend) sociale huurwoningen bij in onder meer de nieuwe wijken De Scheg, Nieuw-Legmeer en de Bovenkerkerwegzone. “Amstelveen groeit en dat vraagt om maatschappelijke voorzieningen die met die groei meebewegen”, zegt de gemeente.
“Met de Perspectiefnota 2026 liggen we op koers”, zegt zij ook. Zij kan er bijvoorbeeld niet omheen dat ambtenaren, op basis van een nieuwe cao, meer zijn gaan verdienen. “Hierin zit een opbouw van in totaal 6,7% voor de komende twee jaar en een vast bedrag van € 35 nominaal. Voor 2025 betekent dit een voordeel voor de algemene reserve van € 3,4 miljoen omdat eerder was aangenomen dat de lonen in 2025 met bijna 6% zouden stijgen. De werkelijke ontwikkeling komt op bijna 3%,” staat er in de Perspectiefnota.
Nadeel
Maar de begroting van dit lopende jaar moet om andere redenen wel worden bijgesteld: 5 miljoen euro nadelig. Verder stelt het college de gemeenteraad voor een prijscompensatie 7,6% te hanteren en voor de loonontwikkeling 4,07% te rekenen, alsmede een ‘algemeen tariefindex’ van 4,49%. De subsidies gaan met 7,60% omhoog en de rekenrente met 1,75%.
In het komende jaar ligt de nadruk op het afronden van lopende projecten, zegt de gemeente. “We willen de stad in goede staat overdragen aan het volgende college – met duurzame voorzieningen, goede zorg, een gezonde leefomgeving en een sociaal vangnet voor onze inwoners. We blijven vooruitkijken en investeren in een toekomstbestendig Amstelveen”, zegt wethouder Adam Elzakalai. Maar hij kan er niet omheen dat naar zijn mening die ook onder een volgend college veel zal moeten investeren. Ook worden zorg en groenonderhoud duurder. Er is op dit moment een reserve van ruim 60 miljoen euro, maar die slinkt in de komende jaren, al wil de gemeente de stad wel ‘groen’, duurzaam en ‘gezond’ houden. Aan raadsleden vertelde zij woensdag dat de kosten van de openbare ruimte de komende jaren snel zullen oplopen. Naast de bouw van het nieuwe extra zwembad, die in volle gang is, reserveert de gemeente nu ook budget voor de sloop en nieuwbouw van de bestaande Meerkamp, zoals o.m. bbA (Burgerbelangen Amstelveen) – pleitend voor geheel nieuw bad – altijd heeft gezegd.
Voorzieningen
Onderwijshuisvesting is volgens het coalitieakkoord een belangrijk speerpunt. Dus zijn er flinke stappen gezet voor de nieuwbouw van drie basisscholen aan de Orion en de nieuwe vestiging van de Westwijzer in De Scheg. Ook de voorbereidingen voor de verbouwing van Futuris (tot voor kort Panta Rhei) zijn gestart. Verder reserveert de gemeente geld voor de nieuwbouw van de Amstelland International School.
Maar alle voorzieningen ten spijt gaan de kosten voor de gemiddelde Amstelvener wel omhoog. Bijvoorbeeld de afvalheffing. Die bedroeg volgens de gemeente 88 procent van de gemaakte kosten, maar wordt nu volledig dekkend (dus 100%). Daar komt bij dat er ook minder geld v an het rijk komt, zoals andere gemeenten al merken. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft stelselmatig gewaarschuwd voor het ‘ravijnjaar’ 2026. Dan wordt namelijk driemiljard uit het zogenoemde gemeentefonds, los van der stijgende kosten voor o.a. jeugdzorg, WMO en het voortdurend laag inschatten van de inflatie en de daaraan gekoppelde prijsstijgingen. Desondanks was Amstelveen altijd terughoudend in het ageren tegen het door de VNG voorspelde ‘ravijnjaar’, maar is daarvan teruggekomen sinds duidelijk werd dat volgend jaar het in 2022 per regeerakkoord extra bedrag weer zou wegvallen. “Wij hebben deze extra middelen dan ook altijd als incidenteel beschouwd en er geen structurele uitgaven tegenover gezet”, zegt de gemeente. “Het incidentele karakter van deze inkomsten leidde er ook toe dat de algemene reserve van Amstelveen een robuuste omvang had de afgelopen jaren. In de Voorjaarsnota geeft het Rijk aan dat er extra middelen komen naar gemeente ter demping van het ravijnjaar. Het gaat om circa € 400 miljoen maar wordt nadrukkelijk gekoppeld aan de jeugdhulp kosten. Wij zullen deze extra inkomsten dan ook vooral koppelen aan de stijgende jeugdhulpkosten.”
Cultuur en wijken
De gemeente vindt cultuur belangrijk voor de stad, met het gevolg dat de nieuwe Cultuurvisie werd vastgesteld. Die is naar de mening van B en W een stevige basis voor de komende jaren. ‘Nu is het tijd om die plannen tot leven te brengen’, zegt de gemeente, die onder meer daartoe rekent het uitbreiden van kunstwerken in de openbare ruimte en het vernieuwen van de zogeheten Cultuurstrip aan het Stadsplein. Ook komt er een medisch centrum aan de Lindenlaan en nieuw wijkcentrum Alleman in Bankras. De vernieuwing van het Stadshart is volgens de gemeente volop aan de gang en de plannen voor Nieuwe Oude Dorp zijn door de gemeenteraad vastgesleld en ‘krijgen verder vorm met de invulling van het dek op de A9 (Annapark) en de Noordelijke Poeloever.’
Amstelveen heeft een hart voor iedereen
Een stad is pas echt sterk als iedereen mee kan doen. Daarom zet de gemeente zich ook komend jaar in voor zorg en welzijn, met extra aandacht voor ouderen en het tegengaan van eenzaamheid. Het aantal thuiswonende ouderen groeit en dat vraagt om slimme oplossingen. De gemeente investeert in vervoer naar activiteiten, hulp bij het huishouden en ondersteuning op maat. Ook het succesvolle project ‘Welzijn op recept’ breidt verder uit. Ook op het gebied van jeugdzorg blijft de gemeente scherp. De financiële druk op gemeenten blijft groot, maar dankzij extra incidenteel geld van het Rijk worden de financiële tekorten op de jeugdzorg voorlopig afgedekt. Toch blijft de opgave fors: de gemeente moet de kostenstijgingen in de jeugdzorg structureel afremmen, zonder dat dit ten koste gaat van de hulp aan jongeren die deze het hardst nodig hebben.
Criminaliteit
De gemeente en ondernemers hebben ontdekt dat steeds meer criminaliteit digitaal wordt en dat – met behulp van ‘AI’ – cybercriminelen steeds slimmer en handiger worden, die moeilijk zijn te vangen. Daarom investeert de gemeente vooral in preventie en voorlichting. Ook de aanpak van ondermijning staat hoog op de agenda, in nauwe samenwerking met de politie en andere partners. ‘Naast gerichte controles is de gemeente alert op signalen en zet zij in op bewustwording van inwoners en ondernemers’, laat zij weten. ‘Op straat zorgt de gemeente voor zichtbaarheid en nabijheid.’ De politie is volgens haar aanwezig, terwijl zij voortdurend klaagt over onderbezetting van het korps. De gemeente is van plan het aantal gemeentelijke wijkboa’s uit te breiden, ‘zodat sneller kan worden opgetreden en beter ingespeeld op wat er leeft in de buurten’.
Verkeer
‘Kinderen moeten veilig naar school kunnen – het liefst lopend of op de fiets’, zegt de gemeente, die ter wille van de verkeersveiligheid een meerjarige publiekscampagne ‘Amstelveen fietst, Amstelveen loopt’ vorig jaar startte. ‘Hiermee wil de gemeente bewust verkeersgedrag van weggebruikers in de schoolomgeving stimuleren. Want een veilige route naar school begint, naast een goede infrastructuur, bij bewustzijn en samenwerking.
Communicatie
Voorbij lijkt de tijd dat verslaggevers de begroting en Perspectiefnota, die steeds belangrijker werd, omdat daarin de contouren staan van het beleid in het volgende jaar, tegenover alle leden van B en W zaten als die hen en dus de inwoners werd gepresenteerd. Communicatie beperkt zich nu tot propaganda, die ook door wethouder Elzakalai via een videoboodschap wordt bedreven en men hier kan zien.
Video
In een video geeft wethouder Financiën Adam Elzakalai kort uitleg over de Perspectiefnota 2026.