(leestijd circa 3 minuten)
GroenLinks-PvdA kwam eerder deze week met plannen om de vliegbelasting fors te verhogen en in te voeren voor overstappers. Dat kan zonder enig noemenswaardig effect op de Nederlandse economie, zo blijkt uit een rapport dat ook deze week naar de Kamer werd gestuurd.
De politieke partij schrijft in zijn verkiezingsprogramma dat er btw op vliegtickets moet komen en accijnzen op kerosine. Tegelijkertijd dient de vliegbelasting de milieu-impact van een vlucht te weerspiegelen en blijven overstappers niet langer vrij van de vliegtaks.
Ook wil GroenLinks-PvdA stoppen met nachtvluchten en met onzinvluchten waarvoor de trein een goed alternatief heeft. En Lelystad blijft dicht voor vakantieverkeer.
De vliegindustrie staat inmiddels op zijn achterste poten met de welbekende riedels over vestigingsklimaat, economie en werkgelegenheid.
Flinke korrel zout
Die opinie kan met een flinke korrel zout worden genomen, want uit het verse rapport van CE Delft blijkt klip en klaar dat het verhogen van de vliegprijs een fikse bijdrage kan leveren aan het realiseren van de klimaatdoelstellingen, zonder de Nederlandse economie of het vestigingsklimaat te schaden.
Een verhoging van de prijs zou een overwinning zijn voor het milieu en de belastingbetaler, zo valt uit het rapport op te maken.
Een hogere belasting op langeafstandsvluchten leidt volgens de onderzoekers direct tot een significante reductie van de mondiale klimaatimpact van de luchtvaart. Juist lange vluchten zorgen voor veel CO2-emissies. Het extra belasten leidt in meerdere onderzochte varianten tot een reductie van 0,4 tot 1,1 megaton CO2-equivalenten. Dat komt neer op 1,1 tot 2,8 procent van de totale klimaatimpact van de Nederlandse luchtvaart in 2030.
Hoe wordt dit bereikt? De belasting stimuleert een verschuiving van lange naar kortere vluchten. Aangezien de langere vluchten veel meer klimaatemissies genereren dan korte vluchten, vertaalt zo’n verschuiving zich direct in een lagere uitstoot. Het is een logisch gevolg van een eerlijker belastingstelsel waarin de vervuiler betaalt.
Economische effecten zeer beperkt
Hoewel een deel van de reizigers mogelijk uitwijkt naar buitenlandse luchthavens, is de netto klimaatwinst in Nederland nog steeds aanzienlijk, zo meldt CE Delft. De totale uitwijkeffecten zijn veel kleiner dan de klimaatwinst binnen Nederland. De zeer beperkte emissies van het landtransport naar die vliegvelden vallen daarbij in het niet.
Het rapport veegt de gespeelde angst van de sector van tafel: de economische effecten van een afstandsafhankelijke vliegtaks zijn zeer beperkt.
Het totale aantal passagiers dat vanaf of via Nederlandse luchthavens vliegt, neemt slechts minimaal af, variërend van 0,1 tot 0,7 procent in 2030, afhankelijk van de gevolgde variant in het onderzoek.
Vliegtuigen vol
Dat komt vooral omdat de Nederlandse luchthavens toch al kampen met capaciteitsbeperkingen (Schiphol, Rotterdam en Eindhoven). Het betekent dat de vraag naar vliegen de capaciteit overstijgt. Als er door hogere belastingen vraag wegvalt, wordt deze grotendeels opgevuld door de latente vraag. Het vliegtuig zit simpelweg nog steeds vol, maar met andere passagiers die anders geen plek hadden gevonden.
Volgens CE Delft is de impact op zakelijke reizigers nog kleiner. Deze zijn minder prijsgevoelig dan vakantiegangers, zodat de prijs van een ticket er minder toe doet. Zelfs bij een toeslag voor business class-passagiers blijft de daling zeer beperkt, aldus het bureau.
De minimale impact op het aantal passagiers betekent dat de gevreesde gevolgen voor de directe werkgelegenheid in de vliegindustrie en het vestigingsklimaat uitblijven. Het aantal vluchten blijft praktisch ongewijzigd, waardoor de werkgelegenheid stabiel blijft.
Geen onderbouwing
Sterker nog, de langetermijnstudies tonen aan dat de netto werkgelegenheidseffecten naar nul dalen, omdat werknemers elders een baan vinden. De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) bevestigt dat de aanname dat duurdere tickets dramatische effecten op de economie zullen hebben, zonder enige onderbouwing is. De economie is robuust genoeg om deze beleidswijziging te verwerken.
Bijzonder slim plan
Een cruciaal onderdeel van het plan van GroenLinks-PvdA is de invoering van ee belasting voor transferpassagiers. Dat wordt weer bevestigd in het rapport. Het blijkt een bijzonder slimme zet te zijn.
Momenteel worden de overstappers vrijgesteld van vliegbelasting. Door hen nu te belasten wordt een deel van de belastingopbrengsten geïnd van reizigers die nauwelijks bijdragen aan de Nederlandse economie.
Het voordeel is dat de transferbelasting de mogelijkheid biedt om de tarieven voor de Nederlandse reiziger minder te laten oplopen, terwijl de budgettaire opbrengsten voor de Staat toch worden gehaald. Dit betekent dat het klimaat te beschermen is en inkomsten te genereren zijn zonder dat die last onevenredig valt op de schouders van de Nederlandse vakantieganger of zakenreiziger.
Een deel van de transferpassagiers zal volgens CE Delft uitwijken naar andere vliegvelden. Dat geldt vooral voor intercontinentale passagiers, Europese reizigers zijn minder geneigd van route te veranderen. Het bureau noemt het een aanvaardbare consequentie, gezien de overige voordelen.
Moedig en noodzakelijk
De verhoging van de vliegbelasting is een moedige en noodzakelijke stap van GroenLinks-PvdA. Het is een maatregel die bewijst dat ambitieuze klimaatdoelstellingen hand in hand kunnen gaan met economische stabiliteit.
Met een aantoonbare reductie van de klimaatimpact, een verwaarloosbare invloed op de werkgelegenheid en het vestigingsklimaat, en een slimme manier om inkomsten te genereren, is dit nieuwe stelsel een toonbeeld van vooruitstrevend beleid.
Bron
Log in
