Nieuwe Nederlanders: Achter verhaal onpeilbaar verdriet
Door: Jan Dreschler. Ze is sinds 2019 in Nederland. Na op Schiphol geland te zijn, moest ze op eigen gelegenheid naar het AZC in Ter Apel, het begin van een zoektocht die vorige week eindigde in de gemeentehuis van Aalsmeer waar zij officieel Nederlands werd.
Nerouz Hadji Mustafa (29) groeide op in Aleppo, in het Koerdische deel van Syrië. Ze trouwde op 19-jarige leeftijd met Rachid. Door de oorlog in Syrië was het geen fijne plek om te wonen. Een van haar broers verdween in die tijd spoorloos en is nooit meer teruggezien. Dat was voor de rest van het gezin aanleiding om zich te beraden op de toekomst. Nerouz en haar man zijn samen naar Turkije vertrokken. Ze woonden gedurende drie jaar in Izmir, waar haar man werk vond als timmerman en zij een huis konden huren. Daar werden ook hun beide dochters geboren: Hayat, nu negen jaar oud, en Estera, acht jaar oud.
Geïntimideerd
Het leven in Turkije is voor de Koerdische minderheid niet eenvoudig. Ook Rachid werd op allerlei manieren geïntimideerd. De politie kwam dan langs om te vragen waarom hij geen baard droeg, waarom hij een tatoeage op zijn arm had en meer van dat soort pesterijen.
Uiteindelijk besloten ze hun heil elders te zoeken besloten om de oversteek naar Griekenland te wagen. Ze moesten varen in een kleine boot waarin veel te veel mensen plaatsnamen. Zwemvesten waren er niet. Voor de zekerheid hadden ze van eigen geld zwemvesten gekocht, maar de kapitein van het schip wilde niet dat ze die meenamen. Na een flinke woordenwisseling met Rachid werd gedoogd dat de kinderen wel een zwemvest droegen.
Angstige reis
’s Nachts, midden op zee, sloeg de motor af. De stuurman probeerde de motor weer aan te trekken, maar het lukte niet. Na heel veel getob en hulp van de inzittenden kwam hij toch weer aarzelend op gang. Het was een angstige reis.
Vervolgens werden ze opgepakt door de Griekse politie en naar een vluchtelingenkamp op Samos gebracht. Daar was het vreselijk. Heel veel mensen bij elkaar die moesten slapen in kleine tenten met vies sanitair. Eten en drinken waren er veel te weinig. Voor de kinderen van één en tweeënhalf jaar oud was het nodig om melk te hebben, maar dat was er niet. Zes maanden verbleven ze in het kamp en toen was er de mogelijkheid om overgeplaatst te worden naar een ander kamp nabij Athene, waar ze anderhalf jaar verbleven.
Vlucht naar Nederland
Er werd een plan gesmeed om deze uitzichtloze situatie te ontvluchten. Nerouz en de jongste dochter zouden proberen naar het Westen te komen en zich daar te vestigen, in de hoop dat Rachid en Hayat later zouden kunnen volgen. Er werd een vals paspoort gekocht – met geld is er alles te koop – en er werd gekozen voor Nederland omdat de berichten waren dat gezinshereniging daar een mogelijkheid was.
Tot zeven keer toe ging Nerouz met haar dochter en alleen een klein rugzakje naar het vliegveld. Ze hadden wat geld gespaard en de familie gaf ook wat financiële ondersteuning. Uiteindelijk zagen ze kans om aan boord te komen van een vliegtuig met bestemming Schiphol.
Daar kwam ze aan. De controle op het vliegveld stelde niks voor en men had haar verteld dat ze naar Ter Apel moest. Op eigen gelegenheid, zonder geld, ging ze illegaal met de trein en – gematst door een buschauffeur – verder naar Ter Apel en meldde zich daar. Haar paspoort had ze inmiddels weggegooid.
Ze bleven tien dagen in Ter Apel, waarbij allerlei administratieve formaliteiten moesten worden afgehandeld. Daarna werden ze overgebracht naar de regio Den Haag, waar ze zes maanden verbleven, om vervolgens overgeplaatst te worden naar Friesland, in de buurt van Sneek, waar ze twee jaar waren en uiteindelijk het bericht kregen dat ze in Nederland mochten blijven.
Hereniging
Samen met Vluchtelingenwerk is toen een aanvraag ingediend om herenigd te worden met haar man, en na vier maanden kwam de uitslag: hij mocht komen. Uiteindelijk is het echtpaar drie jaar gescheiden geweest. In juni 2022 kwamen Rachid en Hayat naar Nederland.
Er was inmiddels een huisje beschikbaar in Aalsmeer aan de Zwarteweg. Toen keerde de rust weer.
Nerouz had zich inmiddels verdiept in het Nederlands en de Nederlandse cultuur en was vrij ver met de inburgering. Voor Rachid moest dat nog beginnen. Hij vond werk in een eetcafé en zij zorgt voor de kinderen en doet wat vrijwilligerswerk in het Kloosterhof.
Inburgering
Vorige week werden Nerouz en haar beide kinderen Nederlander. “Ik wil hier altijd blijven,” zegt ze. “Aalsmeer heeft alles. Je zit dichtbij de grote stad, er is veel natuur, er zijn winkels en er is zelfs een Arabische winkel waar we dingen van thuis kunnen kopen.” Verder zijn er via school veel contacten met andere Nederlandse mensen, en ook Syrische mensen die in Aalsmeer wonen zien ze geregeld.
Het inburgeringsexamen, dat nodig was voor de naturalisatie, vond ze niet heel moeilijk. “Ik heb alles in één keer gehaald, en ook mijn rijbewijs.”
“Natuurlijk wil ik hier altijd blijven. Ik had een moeilijke start in het leven, maar nu hebben wij rust.” De plechtigheid op het gemeentehuis vond ze wel spannend, maar uiteindelijk viel het mee.
Ze heeft een duidelijke talenknobbel en wil het Nederlands perfect leren. Op advies van een buurman wendde ze zich tot het Taalpunt in de bibliotheek. Daar werd ze gekoppeld aan Angela van Kessel, die haar nieuwe taalmaatje werd.
Taalmaatjes
Hans en Angela van Kessel van de Oosteinderweg waren als arts echtpaar 38 jaar actief in Aalsmeer. Sinds hun pensionering geven ze Nederlandse les via Taalpunt in de bibliotheek. Het klikte meteen tussen Angela en Nerouz. Bij de kennismaking werd geïnventariseerd wat haar doelstelling was. Nerouz wilde vooral heel veel praten om beter contact met anderen te kunnen hebben. In de praktijk gaat dat aan de hand van artikelen in een speciale Startkrant die samen gelezen en besproken wordt, waarbij steeds de uitspraak verbeterd wordt.
Daar wordt door Angela op eigen initiatief wel het een en ander aan toegevoegd, zoals het bekijken van de Nederlandse kaart en allerlei zaken die met cultuur te maken hebben. Beiden trekken al twee jaar met elkaar op. “Het zijn hele aardige mensen,” zegt Nerouz. Dat blijkt ook wel in het gesprek, want de kinderen noemen Hans en Angela van Kessel voluit opa en oma en af en toe gaan ze met elkaar een dagje uit.
Nerouz zou wel graag verder willen studeren. Waar ze vandaan komt, was ze de enige dochter in een gezin met allemaal mannen, en is het er niet van gekomen. Nu heeft ze die wens nadrukkelijk wel en is ze ook bezig met een taalcursus B1 om op een hoger niveau te komen. Ze zou heel graag kapster worden, maar in de praktijk is dat nog niet zo eenvoudig.
In het verscheurde land Syrië is alleen haar moeder achtergebleven. Alle kinderen zijn gevlucht. Zij heeft de kleinkinderen die tegen Hans en Angela “opa” en “oma” zeggen, nooit gezien. Zo gaat er achter zo’n verhaal ook onpeilbaar verdriet schuil.
Het bericht Nieuwe Nederlanders: Achter verhaal onpeilbaar verdriet verscheen eerst op AALSMEERVANDAAG.