Over een week maken we de nieuwe stormnamen voor het seizoen 2025-2026 bekend. Maar eerst kijken we nog even terug op de stormen van afgelopen seizoen. In de westgroep, waar Nederland, Groot-Brittannië en Ierland onder vallen, kwamen vijf stormen voor. Voor Nederland vielen de stormen in een winter die zacht en somber was.

Deze week varen er meer dan tienduizend schepen in en rond Amsterdam. SAIL is het grootste vrij toegankelijke evenement in Europa en dat brengt uitdagingen met zich mee. Wanneer de temperaturen oplopen, komen er zorgen voor de veiligheid van deelnemers en bezoekers aan dit soort evenementen. De Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland heeft aan het KNMI gevraagd om gegevens aan te leveren voor meer dan alleen temperatuur. Want hoe heet het voor je lichaam aanvoelt, hangt - behalve van de luchttemperatuur - ook af van luchtvochtigheid, zonnestraling en wind. Dit noemen we hittekracht.

Vannacht is vanaf de Europese ruimtebasis in Kourou, Frans-Guyana, de eerste Metop-SG-satelliet succesvol gelanceerd. Deze geavanceerde weersatelliet, ontwikkeld door de European Space Agency (ESA) in samenwerking met de Europese organisatie voor de ontwikkeling en het beheer van weersatellieten (EUMETSAT), gaat een belangrijke bijdrage leveren bij het maken van weersverwachtingen en het in kaart brengen van luchtvervuiling.

Het is warm en de komende dagen houdt de warmte aan. Vanaf dinsdag 12 augustus geldt het Nationale Hitteplan voor het gehele land. Naast de warmte stijgt ook de luchtvochtigheid, dit betekent dat het benauwd kan aanvoelen. Het zuidoosten van het land is het warmst. Donderdag kan er onweer ontstaan. Vanaf vrijdag wordt het minder warm en minder benauwd.

Met een gemiddelde temperatuur in De Bilt van 19,0°C tegenover het klimatologische gemiddelde van 18,3°C was juli een warme maand. Op een paar hete dagen na kende de maand een vrij gematigd temperatuurverloop met gemiddelde middagtemperaturen en zachte nachten. De maand juli had veel regionale verschillen als we kijken naar neerslagextremen, neerslagtekort en zonuren.

Het Russische schiereiland Kamtsjatka is afgelopen nacht om 01:24 uur Nederlandse tijd (11:24 lokale tijd) getroffen door een aardbeving met een magnitude van 8,8 op 19 kilometer diepte. Het epicentrum van de beving lag in open zee op zo'n 130 kilometer van de Russische kust.

Vandaag starten ISISPACE, TNO, SRON en KNMI met de bouw van de Twin Anthropogenic Greenhouse gas Observers (TANGO). Dit is een satellietsysteem van de European Space Agency (ESA) dat wereldwijd broeikasgasemissies van CO2 en methaan meet op bronniveau. TANGO bouwt voort op de succesvolle TROPOMI satellietmissie. TANGO gaat een grote stap verder: bronnen verantwoordelijk voor zo’n 70% van de broeikasgasemissies worden in kaart gebracht, TROPOMI brengt slechts 5% in beeld en meet van de broeikasgassen alleen methaan. TANGO meet de broeikasgasuitstoot van individuele bronnen zoals energiecentrales, vuilnisbelten en fabrieken.

De nieuwe weersatelliet Meteosat Third Generation Sounder 1 (MTG-S1) is gisteravond succesvol gelanceerd door EUMETSAT, de Europese organisatie voor de ontwikkeling en het beheer van weersatellieten. De nieuwe weersatelliet is de eerste Europese sounding satelliet in een vaste baan boven de aarde (geostationaire), vanuit 36.000 kilometer hoogte. Het is een soort weerstation in de ruimte dat op verschillende luchtlagen de temperatuur, luchtvochtigheid, ozon en luchtvervuiling kan meten.

Met een gemiddelde temperatuur van 18,3 °C tegen normaal 16,2 °C was juni de op één na warmste junimaand sinds 1901, het begin van de metingen. Alleen juni 2023 was gemiddeld warmer. De zon liet zich elke dag wel ergens even zien en het was droger dan gemiddeld.

We gaan een paar zeer warme en zonnige dagen tegemoet. Vanaf vandaag, zondag 29 juni, is het Nationaal Hitteplan actief in de provincies Noord-Brabant en Limburg. Vanaf maandag 30 juni, geldt het Nationaal Hitteplan voor het hele land. De hitte kan tot donderdag aanhouden, met de warmste dagen op dinsdag en woensdag.

Het is warm en zeer zonnig dit weekend, met maximumtemperaturen tussen 25 en 34 °C. Het Nationaal Hitteplan is niet actief, wel is het advies om de weersverwachting in de gaten te houden.

Metingen van instrument Tropomi en de lidar van klimaatsatelliet EarthCARE komen zeer goed overeen, zowel boven land als boven zee. Dat blijkt uit nieuw onderzoek waarbij voor het eerst succesvol gebruik is gemaakt van gegevens van twee satellietinstrumenten waarover het KNMI de wetenschappelijk leiding heeft. Tropomi levert dagelijks informatie over elk plek op aarde en EarthCARE gedetailleerde informatie direct onder de satelliet.

Met een gemiddelde temperatuur van 10,9°C tegen een langjarig gemiddelde van 9,9°C was de lente zacht. Deze lente was ook zeer droog met gemiddeld over het land 70 millimeter neerslag (langjarig gemiddelde is 148 millimeter). Daarmee was het de op twee na droogste lente op 1976 en 2011 na. Dit kwam voornamelijk door de maand maart, die de droogste maart sinds het begin van de metingen was. De lente was naast zeer droog ook zeer zonnig. De zon scheen gemiddeld wel 775 uren. Het langjarig gemiddelde is een stuk minder, namelijk 567 zonuren.

In mei en juni lopen kinderen in het hele land de Avondvierdaagse. Extreem weer zoals onweersbuien, storm en hitte kan voor problemen zorgen. Als het KNMI hiervoor een code oranje of rood afgeeft, adviseren we de wandeling uit te stellen. Maar wat als we enkele onweersbuien verwachten waarbij de onzekerheid groot is?

April was een zeer warme maand, met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 11,5°C tegen een langjarig gemiddelde van 9,8°C. Na een recordzonnige maart was ook april zeer zonnig en vrij droog. De zon scheen in De Bilt 265 uren (landelijk gemiddeld 250) en dat is goed voor een derde plaats in de lijst van zonnigste aprilmaanden sinds het begin van de metingen. 

Zaterdag viert Koning Willem-Alexander zijn 58ste verjaardag. Hoe is het klimaat tijdens zijn leven veranderd? En hoe ziet dat eruit als hij 70 jaar wordt in 2037? En als Kroonprinses Amalia 70 jaar wordt?

De periode waarin we droogte monitoren start vandaag. Het KNMI houdt elk jaar van 1 april tot en met 30 september het neerslagtekort bij. De afgelopen maanden is fors minder neerslag gevallen dan gemiddeld, maart was zelfs recorddroog.

Het was – op onze automatische weerstations - de droogste maart sinds het begin van de metingen in 1906. Gemiddeld over het land viel ongeveer 6 millimeter neerslag tegen 53 millimeter normaal. Maart was ook recordzonnig en vrij zacht.

In Myanmar is om 7:20 uur Nederlandse tijd (12:50 uur lokale tijd) een zware aardbeving opgetreden met een magnitude van 7,7. De aardbeving vond plaats nabij Sagaing, 250 kilometer ten noorden van de hoofdstad Naypyidaw. Een naschok van magnitude 6,4 volgde 12 minuten na de hoofdschok.  

Uitbarstingen op de zon kunnen grote effecten hebben op onze vitale infrastructuur. Om deze reden houdt het KNMI naast het gewone weer ook het ruimteweer in de gaten. Het meest beroemde geval van extreem ruimteweer is het Carrington event van 1 september 1859. Toen zorgde een grote geomagnetische storm ervoor dat er vonken uit telegraafmachines kwamen. Herontdekte meetgegevens in de archieven van het KNMI kunnen helpen om te onderzoeken wat de impact zijn als zoiets nu zou gebeuren.

Een nieuw instrument op Schiphol moet de wind veel nauwkeuriger en ruimtelijker gaan meten. Daarmee kan de veiligheid van het vliegverkeer verbeterd worden. Samen met Luchtverkeersleiding Nederland heeft het KNMI bepaald op welke locaties de komende jaren wordt getest. Bij de Buitenveldertbaan zijn de metingen in februari begonnen. Slechts een paar luchthavens in de wereld hebben beschikking over zo’n soort instrument.

De opwarming van de aarde zorgt voor steeds meer extreem weer. Tien jaar geleden is wereldwijd gestart met het inrichten van Early Warning Centres. Om beter en eerder te waarschuwen voor natuurrampen zoals stormen, overstromingen en hittegolven voordat ze toeslaan, wat uiteindelijk miljoenen levens redt. Hier wordt bij stil gestaan op 23 maart, de 75e verjaardag van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Deze internationale samenwerking gaat nog verder terug tot de voorloper van de WMO waarvan KNMI-oprichter Buys Ballot de initiatiefnemer was.

Onze live seismometer bij Valkenburg laat om 05:31 (UTC 04:31) vanmorgen een signaal zien. Op meerdere seismologische stations in de buurt is rond die tijd ook een signaal gemeten. Op de seismometer bij Valkenburg is het signaal het meest duidelijk. Deze signalen zijn mogelijk gerelateerd aan de instorting van de Wilhelminatoren in Valkenburg.

Door de gevolgen van stroomuitval op het KNMI eerder vandaag zijn er problemen met het netwerkverkeer van onze meteorologische en seismologische stations.

Het KNMI heeft per 1 maart 2025 Caroline Katsman en Roderik van de Wal benoemd als hoofdonderzoekers op het gebied van zeespiegelstijging. Samen met het bestaande team van wetenschappers zullen zij het onderzoek richting geven, de verankering van het KNMI in de nationale en internationale onderzoeksnetwerken versterken en de verbinding met de universiteiten verder verdiepen.

Deze winter (december, januari en februari) was met een gemiddelde temperatuur van 4,5°C tegen een langjarig gemiddelde van 3,9°C zacht. Dit kwam door de zeer zachte december, waarbij de gemiddelde temperatuur bijna 2 graden warmer was dan normaal (6,1°C tegen 4,2°C normaal). We telden 29 vorstdagen en 2 ijsdagen in De Bilt. Met landelijk gemiddeld 195 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 217 uur was de winter aan de sombere kant. Er viel sneeuw en ijzel en we kregen te maken hoge lentetemperaturen.

Waarschuwingen van het KNMI zijn bij de meeste Nederlanders bekend. Om te onderzoeken hoe Nederlanders onze weerwaarschuwingen ervaren, hebben we in 2024 peilingen uitgevoerd na afloop van vijf codes oranje.

Precies tweehonderd jaar geleden vond in Nederland de grootste natuurramp van de negentiende eeuw plaats. Van 3 tot 5 februari 1825 zorgde een noordwesterstorm in combinatie met springtij voor grote overstromingen rond de Zuiderzee en daarbuiten van het Deense Nordfriesland tot aan Vlaanderen. In Nederland kostte de ramp 379 mensen en tienduizenden stuks vee het leven en zorgde voor veel schade in vooral Friesland en Overijssel. Wat was de aanleiding voor deze ramp en wat waren de gevolgen?

De eerste maand van dit jaar was nat. Zeker de eerste tien dagen was het nat met vrijwel dagelijks regen. Het was ook vrij somber, met 62 zonuren tegen 68 zonuren gemiddeld. Met een gemiddelde temperatuur van 3,4°C tegen een langjarig gemiddelde van 3,6°C week de temperatuur weinig af van normaal.

Klimaatverandering laat zich steeds sterker zien, zowel in Nederland als wereldwijd. Er zijn in Nederland meer dagen met zware neerslag en steeds minder ijsdagen. 2024 was samen met 2023 het warmste jaar in Nederland sinds het begin van de metingen in 1901. In De staat van ons klimaat beschrijft het KNMI het weer van 2024 en plaatst dit in de context van de wereldwijde klimaatverandering.